Nguyên nhân thai nằm ngoài tử cung là gì?

Mang thai là một quá trình vô cùng quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ và ai cũng mong muốn mình sẽ mang thai an toàn và sinh em bé một cách khỏe mạnh, tuy nhiên có rất nhiều trường hợp bất thường gây ảnh hưởng đến quá trình này, thai nằm ngoài tử cung là một trong số những bất thường mà người mẹ cần phát hiện sớm để có những xử trí kịp thời tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra. Vậy nguyên nhân thai nằm ngoài tử cung là gì?

Bình thường quá trình thụ tinh sẽ xảy ra ở 1/3 ngoài vòi trứng của người phụ nữ, sau đó phôi sẽ di chuyển xuống buồng tử cung và làm tổ trong lớp nội mạc tử cung. Trong trường hợp trứng đã thụ tinh làm tổ và phát triển ở 1 vị trí ngoài buồng tử cung thì được gọi là thai ngoài tử cung.

Hơn 90% các trường hợp thai ngoài tử cung có liên quan đến ống dẫn trứng ( loa vòi, đoạn bóng, đoạn eo hoặc đoạn kẽ )

Các trường hợp còn lại có thể gặp ở các vị trí khác như buồng trứng, ổ bụng, cổ tử cung hoặc sẹo mổ trước khi mang thai.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy rằng nguy cơ tử vong do thai ngoài tử cung cao gấp 10 lần so với sinh qua đường âm đạo, cao hơn 50 lần so với nạo phá thai.

Trước đây hầu hết các trường hợp thai ngoài tử cung đều không rõ nguyên nhân, tuy nhiên với công nghệ ngày càng hiện đại các nguyên nhân thai ngoài tử cung đã dần được khám phá và có những hiểu biết nhất định. Các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân thai ngoài tử cung bao gồm:

• Sản phụ có tiền sử mang thai ngoài tử cung trong những lần mang thai trước đây.
• Đã từng triệt sản hoặc đặt các dụng cụ tử cung cũng làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.
• Các bệnh lí liên quan đến vòi trứng, ống dẫn trứng, đây là nguyên nhân chiếm phần lớn trong các nguyên nhân dẫn đến thai ngoài tử cung chiếm hơn 90%: Vòi trứng dị dạng bẩm sinh ( kém phát triển, quá dài hoặc túi thừa ), khối u chèn ép vào vòi trứng, lạc nội mạc tử cung vào trong lòng vòi trứng, do tạo hình vòi trứng trong các trường hợp chữa vô sinh ( nối hoặc thông vòi trứng), các bệnh lí viêm nhiễm ở vùng tiểu khung gây ra dính vòi trứng.
• Có tiền sử viêm nhiễm đường sinh dục kéo dài, không được điều trị đúng cách có thể làm biến dạng vòi trứng, ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản của phụ nữ, khiến thai lạc chỗ và còn có thể gây vô sinh.
• Nạo phá thai nhiều lần
• Tiền sử sinh mổ cũng là một trong những nguyên nhân gây ra thai ngoài tử cung do gây ra những thương tổn đường dẫn trứng, khiến trứng đã thụ tinh không thể di chuyển về tử cung để làm tổ.
• Ngoài các nguyên nhân trên còn có một số yếu tố gia tăng tỉ lệ thai ngoài tử cung như: phụ nữ hút thuốc lá, tuổi trên 35 tuổi,có bất thường về giải phẫu bộ phận sinh dục,...

Thai ngoài tử cung là một tình trạng rất nguy hiểm và có thể ảnh hưởng đến tính mạng của sản phụ nếu như thai ngoài tử cung vỡ mà không được cấp cứu xử trí kịp thời.

Các bác sĩ khuyên rằng khi thấy bất cứ dấu hiệu nào bên trong cơ thể như người mệt mỏi, chậm kinh hoặc ra máu bất thường ở âm đạo thì chị em phụ nữ nên đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị.

Những dấu hiệu để chị em có thể nhận biết tình trạng thai ngoài tử cung như:

• Thông thường quá trình thụ tinh sẽ diễn ra khi trứng gặp tinh trùng ở 1/3 ngoài vòi trứng, sau đó trứng đã được thụ tinh sẽ di chuyển về làm tổ trong buồng tử cung, nếu có các dấu hiệu mang thai nhưng siêu âm không thấy hình ảnh thai trong buồng tử cung cần nghĩ đến chửa ngoài tử cung.
• Trễ kinh: Phần lớn các trường hợp thai ngoài tử cung ra máu chậm so với ngày kinh dự kiến, nhưng cũng sẽ có các trường hợp rơi đúng vào chu kì kinh hoặc sớm hơn, tuy nhiên hiện tượng ra máu do thai ngoài tử cung thường kéo dài hơn, máu ra từng ít một, màu thẫm và thường không có máu cục.
• Đau bụng: Thường xuất hiện do vòi tử cung bị căng giãn, nứt vỡ hoặc máu trong ổ bụng gây kích thích phúc mạc, thường xuất hiện đau ở vị trí thai nằm. Đôi khi đau bụng thường kèm theo mót rặn, buồn đi đại tiện khi trực tràng bị kích thích.
• Ra máu âm đạo: Dễ nhầm lẫn với ra máu kinh nguyệt, tính chất của máu do thai ngoài tử cung thường ra từng ít một, màu thẫm, dai dẳng.
• Toàn thân: Có thể có triệu chứng toàn thân khi thai ngoài tử cung vỡ, có thể ngất, choáng do đau, shock mất máu do ra máu quá nhiều.

Ngoài các triệu chứng có thể dễ dàng nhận biết như trên, cũng có thể phát hiện thai ngoài tử cung bằng các xét nghiệm cận lâm sàng và thăm khám lâm sàng trực tiếp.

• Cận lâm sàng như xét nghiệm định lượng β HCG sẽ thấy giảm hoặc không thay đổi mặc dù có các dấu hiệu có thai rõ ràng, siêu âm tử cung buồng trứng không thấy có hình ảnh túi ối hoặc thai trong buồng tử cung,...
• Khi thăm khám lâm sàng có thể thấy ấn bụng có điểm đau, thường là vị trí thai đang làm tổ, khám âm đạo thấy có máu chảy ra từ cổ tử cung, lượng ít, màu sẫm như bã café, tử cung to hơn bình thường và không tương xứng với tuổi thai, sờ nắn thấy có khối cạnh tử cung, ranh giới không rõ, đau khi di động tử cung.

Một thai khi nằm ngoài tử cung không có phương pháp nào có thể di chuyển thai vào trong buồng tử cung để tiếp tục thai kì do vậy tất cả các trường hợp thai ngoài tử cung đều cần được điều trị. Có các phương pháp xử trí như dùng thuốc để làm ngăn chặn sự phân chia tế bào,khối thai sau đó sẽ được cơ thể hấp thu sau 4-6 tuần,ống dẫn trứng vẫn được bảo tồn, hoặc có thể phẫu thuật để lấy thai ngoài tử cung ra ngoài và chấm dứt thai kì, cũng trong nhiều trường hợp bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi sự thoái triển tự nhiên của thai ngoài tử cung.

Việc lựa chọn phương pháp nào là tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh nhân cụ thể.

Với những trường hợp đã có tiền sử thai ngoài tử cung trước đây thì đều có nguy cơ bị thai ngoài tử cung ở lần mang thai tiếp theo cao hơn người bình thường.

Do vậy với những người đã từng có thai ngoài tử cung khi mang thai lần tiếp theo nên tìm hiểu và theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu của cơ thể, đi khám thai định kì để có thể phát hiện sớm nhất thai ngoài tử cung tránh thai ngoài tử cung vỡ và gây nguy hiểm đến tính mạng người mẹ.

Ngày nay việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp ở giới trẻ đã làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung,việc nạo phá thai nhiều lần cũng làm tăng tỉ lệ này, cha mẹ và nhà trường cần có những biện pháp giáo dục giới tính để tránh các trường hợp không mong muốn xảy ra, các bà mẹ trước khi mang thai nên tìm hiểu về các dấu hiệu có thai ngoài tử cung để phát hiện kịp thời và đảm bảo sự phát triển của thai nhi bình thường. Hi vọng bài viết đã cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích và cần thiết nhất để có một thai kì khỏe mạnh.

Xem thêm:

• Mang thai ngoài tử cung liệu có giữ được không?
• Nhận biết sớm các dấu hiệu mang thai ngoài tử cung
• Chia sẻ cách phòng ngừa mang thai ngoài tử cung hiệu quả