Ngoài viêm gan, GPT và GOT có tăng vì lý do khác?

Đôi nét về GPT và GOT

Có thể hiểu nôm na, GOT và GPT là hai loại enzym có nhiệm bụ thực hiện chức năng trao đổi amin (hay còn gọi là transaminase), nó có nhiều ở các tổ chức khác nhau của cơ thể. Trong những loại enzym trao đổi thì GOT và GPT có cường độ hoạt động cao hơn hẳn và được ứng dụng nhiều trong lâm sàng. GOT thì xuất hiện chủ yếu ở các tế bào cơ tim, còn GPT có nhiều ở những tế bào như mô gan. Do đó, sự gia tăng của những enzym này sẽ phản ánh tình trạng tổn thương của tế bào gan.

Ngoài 2 chỉ số GOT và GPT thì AST (tên đầy đủ là Aspartate aminotransferase) hay SGOT (tên đầy đủ là Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase) là hai chất có trong bào tương và ti thể của tế bào. AST có nhiều ở trong các cơ tim, cơ vân và xuất hiện nhiều hơn ở gan. AST còn được phát hiện nhiều ở thận, não, tụy, phổi, bạch cầu và hồng cầu. Ở người bình thường có AST < 40 UI/L. Chỉ số AST sẽ gia tăng trong nhồi máu cơ tim, từ sau 6-8h thì bắt đầu tăng, khoảng sau 24h đạt đỉnh cao và trong 4-6 ngày thì trở về trạng thái như bình thường. AST tăng mạnh trong mọi loại bệnh của gan, đặc biệt là trong viêm gan siêu vi, chỉ số AST và ALT tăng từ rất sớm.

Chỉ số ALT (tên viết đầy đủ là Alanine aminotransferase) hay SGPT (tên viết đầy đủ là Serum Glutamic Pyruvic Transaminase) được xuất hiện chủ yếu ở bào tương của tế bào gan cho nên việc tăng ALT rất nhạy và đặc hiệu hơn là tăng AST trong các bệnh về gan. Ở những người bình thường thì ALT < 40 UI/L.

GPT và GOT tăng có đơn giản là bị gan không?

Thông thường, chúng ta sẽ nghĩ rằng khi tăng GPT và GOT thì điều đó là đã bị gan nhưng trên thực tế không phải là như vậy. Ở người lớn, nồng độ GOT và GPT ở nam sẽ cao hơn ở nữ và nó cũng sẽ thay đổi theo độ tuổi và theo cân nặng. Mặc dù các chỉ số này sẽ tăng trong hầu hết những bệnh về gan nhưng nó không hẳn đặc hiệu cho gan. Nó có thể là tăng trong những bệnh khác như: tổn thương cơ vân (viêm cơ, loạn dưỡng cơ), nhồi máu cơ tim, bệnh celiac, cường giáp hay nhược giáp... Ngược lại, các loại enzyme này sẽ giảm giả khi có nồng độ ure ở trong máu tăng. GOT và GPT tăng ở gan có thể mắc những bệnh như sau:

Bệnh viêm gan virut cấp

Khi bị viêm gan virus cấp thì chỉ số GOT và GPT tăng cao so với bình thường (ở mức > 1000U/l). Nhưng mức độ tăng của GPT sẽ nhanh hơn so với GOT, tăng sớm trước khi có biểu hiện vàng da hoặc ở tuần đầu vàng da (tăng kéo dài trong bệnh viêm gan mạn tiến triển). Nếu như hoạt động GOT, GPT tăng cao hơn 10 lần có nghĩa là tế bào nhu mô gan lúc này đã bị hủy hoại mạnh. Nếu như tăng ít hơn thì có thể xảy ra với những dạng tổn thương gan khác. GOT và GPT tăng cao nhất ở 2 tuần đầu sau đó sẽ giảm dần 7- 8 tuần sau.

Bị viêm gan do bị nhiễm độc

Khi gan bị nhiễm độc thì GOT, GPT đều tăng nhưng chủ yếu là GPT tăng, có thể gấp 100 lần so với mức bình thường. Nhất là khi khi bị nhiễm độc rượu cấp có mê sảng, bị nhiễm độc chất tetrachlorua carbon (CCl4), bị nhiễm morphin hoặc bị nhiễm độc các chất độc hóa học... thì mức GPT tăng đột biến. Tỷ lệ GOT/GPT > 1, với GOT sẽ tăng khoảng 7 đến 8 lần so với ở mức bình thường, hay sẽ gặp ở người bị bệnh gan và viêm gan do rượu.

Bị viêm gan mạn tính, xơ gan bởi rượu và những nguyên nhân khác

Khi bị viêm gan mạn tính, bị xơ gan do rượu hoặc do những nguyên nhân khác thì GOT sẽ tăng từ 2 đến 5 lần, GPT sẽ tăng ít hơn, mức độ tăng của GOT sẽ nhiều hơn so với GPT.

Do bị tắc mật cấp

Nếu như khi bị tắc mật cấp và sỏi mật gây ra những tổn thương cho gan thì chỉ số GOT và GOP ở trong gan sẽ tăng, có thể lên tới 10 lần. Nhưng nếu như sỏi không gây ra tổn thương cho gan thì chỉ số này sẽ không tăng.

Bị vàng da tắc mật thì chỉ số GOT và GPT sẽ tăng nhẹ, không đáng kể kết hợp cùng alkaline phosphatase sẽ tăng hơn 3 lần so với mức bình thường. Chỉ số GOT và GPT tăng chậm đều cho đến mức rất cao (có thể sẽ hơn 2000 U/l), sau đó nó sẽ giảm đột ngột trong vòng từ 12 - 72h thì được xem như là một trong những tắc nghẽn đường dẫn mật cấp tính.

GOT còn tăng trong nhồi máu cơ tim cấp, những bệnh về cơ

Chỉ số GOT sẽ tăng trong bệnh nhồi máu cơ tim cấp và những bệnh có liên quan đến cơ. Lúc này, GPT sẽ ở mức bình thường nhưng GOT sẽ tăng rất cao. Có thể lên tới 1000 U/l, sau đó sẽ giảm dần xuống 50% trong vòng 3 ngày. Nó cũng sẽ giảm xuống dưới mức 100 U/l trong vòng 1 tuần khi bị chẩn đón sốc gan với hoại tử tế bào nhu mô gan như: xơ gan, loạn nhịp, nhiễm khuẩn huyết.

Bên cạnh những trường hợp trên, GOT và GPT còn tăng nhẹ trong một số trường hợp có sự chỉ định điều trị như: dùng thuốc chống đông máu, dùng thuốc tránh thai...

Như vậy, với những thông tin trên, hi vọng câu hỏi “GPT và GOT tăng có đơn giản là bị gan không?” của bạn đọc đã được giải đáp cụ thể. Để chắc chắn hơn, hãy hỏi xin sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa để có chế độ điều trị hoặc chăm sóc bản thân được tốt nhất.

Kiểm tra chức năng gan với dịch vụ Xét nghiệm tại nhà HoiBenh Home

Trong môi trường sống hiện đại ngày nay, với việc phải đối mặt với tình trạng ô nhiiễm môi trường, cùng các thói quen như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, sử dụng thực phẩm không an toàn khiến nhiều người lo lắng về chức năng gan của mình. Chính vì vậy, HoiBenh Home đã cung cấp một gói xét nghiệm chức năng gan, men gan giúp bạn có thể đánh giá tình trạng của gan thời điểm hiện tại.

Xét nghiệm tại nhà HoiBenh Home hiện đang là luồng gió mới trên thị trường y tế, là đối tác độc quyền của Bệnh viên Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, là những nơi có lợi thế tuyệt đối về năng lực chuyên môn y tế cùng hệ thống các phòng lab hiện đại hàng đầu càng nước.

Gói xét nghiệm chức năng gan và men gan (bao gồm cả chỉ số GOT và GPT) này giúp cho bạn có thể đánh giá được tình trạng làm việc của gan, men gan hiện tại để kịp nắm bắt tình trạng sức khỏe và lựa chọn phương pháp điều trị .

Lợi ích khi đến với Xét nghiệm tại nhà HoiBenh Home

• Mẫu xét nghiệm được lấy tại nhà khách hàng, không mất công chờ xếp hàng, lấy kết quả như khi làm xét nghiệm ở các bệnh viện công.
  
• 100% mẫu xét nghiệm được thực hiện bằng phòng lab hiện đại của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.
  
• Lấy mẫu đúng giờ, biện luận ngay sau 24h có kết quả mềm.
  
• Kết quả đảm bảo tính chính xác, có dấu đỏ của bệnh viện, đúng thông tin khách hàng.

Cách tính tổng giá xét nghiệm

• Tổng giá = Phí xử lý mẫu xét nghiệm + Giá xét nghiệm + Phí km tăng thêm
• Phí xử lý : 30.000đ
• Phí km tăng thêm : 5.000đ x (n-5) với n là số km tính từ 300 Đê La Thành nhỏ tới địa chỉ lấy mẫu

* Giá gói xét nghiệm kiểm tra chức năng gan, men gan của HoiBenh Home được cập nhật phía cuối bài viết.

* Với khách hàng muốn xử lí mẫu tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, liên hệ với hotline: (024) 73049779 / 0899190199 để được tư vấn cụ thể.

Địa chỉ: 300 Đê La Thành nhỏ, Đống Đa, Đống Đa, Hà Nội

Giờ làm việc: Thứ 7 - Chủ Nhật: 06:00 - 20:30