Ngăn ngừa và phát hiện ung thư trực tràng giai đoạn đầu

Ung thư trực tràng là một trong những bệnh lý được đề cập nhiều trong thời gian gần đây do tính chất phổ biến của nó. Mỗi năm, số ca ung thư trực tràng mới mắc ở Mỹ trung bình là 40.000 ca, ở châu u là 100.000 ca. Tại Việt Nam, số bệnh nhân ung thư trực tràng khoảng 19.000, hàng năm có thêm 8.000 ca mắc mới.

Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Mỹ đã phát hiện bệnh trở nên phổ biến hơn ở những người trẻ dưới 50 tuổi. Nhóm nghiên cứu không phát hiện ra nguyên nhân chính xác của sự phổ biến này. Tuy nhiên, có thể dự đoán nguyên nhân là do nhiều người trẻ không tập thể dục, ăn uống không điều độ hoặc có lối sống không lành mạnh. Trong khi xu hướng này là đáng lo ngại thì tỷ lệ chung ở những người trẻ tuổi vẫn còn tương đối thấp.

Tuy ung thư trực tràng vẫn còn nghiêm trọng nhưng chúng ta có thể ngăn ngừa và điều trị được một cách hiệu quả.

Cách nào để ngăn ngừa ung thư trực tràng giai đoạn đầu?

Bỏ hút thuốc

Giống như hầu hết các bệnh ung thư, một điều rất quan trọng mà bạn có thể làm ngay để giảm nguy cơ là ngừng hút thuốc. Điều này thực sự khó khăn, nhưng các chuyên gia y tế có rất nhiều phương pháp để sẵn sàng giúp bạn.

Thay đổi chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống cũng đóng một vai trò lớn trong nguy cơ ung thư trực tràng. Ăn nhiều thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt cừu hay uống các thức uống có cồn có thể làm tăng nguy cơ cho bạn. Mặt khác, bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách ăn nhiều chất xơ, cũng như trái cây và rau củ.

Kiểm soát cân nặng

Nếu bạn thừa cân hoặc không tham gia nhiều hoạt động thể lực mỗi ngày, khả năng bị ung thư của bạn có thể sẽ cao hơn nhiều so với những người có thể trạng cân đối và thường xuyên vận động. Nếu bạn thực hiện 20 phút tập thể dục ở mức trung bình hàng ngày, bạn có thể giảm nguy cơ của mình xuống còn 25% đến 50%. Đi bộ nhanh, đạp xe chậm hay làm vườn đều được xem là những bài tập thể dục đơn giản nhưng vẫn có hiệu quả tốt.

Kiểm tra sức khỏe thường xuyên

Có một số nguy cơ bạn không thể thay đổi được. Khi bạn già đi, nguy cơ bị ung thư trực tràng tăng lên. Ung thư trực tràng có thể xuất hiện mà không có triệu chứng gì cả. Vì vậy, tất cả mọi người nên đi kiểm tra sau 50 tuổi, tốt hơn là sau 40 tuổi.

Dấu hiệu của ung thư trực tràng giai đoạn đầu

Giai đoạn đầu của ung thư trực tràng có rất ít dấu hiệu nên dễ bị bỏ qua, đòi hỏi bạn cần theo dõi tình trạng sức khoẻ của bản thân một cách chặt chẽ hơn đặt biệt khi bạn đã nằm trong độ tuổi từ 40-50 trở lên.

• Nếu bạn thấy máu trong phân, bạn chắc chắn nên đi khám để tầm soát ung thư trực tràng. Tuy máu trong phân là dấu hiệu của nhiều bệnh khác nữa nhưng bạn cũng không nên chủ quan.
• Các dấu hiệu khác có thể bao gồm sụt cân, thay đổi mức độ thường xuyên đi tiêu và thay đổi tính chất phân.

Phát hiện ung thư trực tràng giai đoạn đầu bằng cách nào?

• Có một số cách để kiểm tra xem bạn có ung thư trực tràng hay không, nhưng nội soi trực tràng hiện nay vẫn là phương pháp tốt nhất để có thể giúp phát hiện và ngăn ngừa ung thư ngay cả ở giai đoạn rất sớm, khi mới xuất hiện các tổn thương tiền ung thư.
• Ung thư trực tràng không xuất hiện đột ngột. Nó bắt đầu từ một sự tăng trưởng nhỏ trên trực tràng của bạn như một polyp, đây có thể là một tổn thương tiền ung thư và hiếm khi gây ra triệu chứng cho bạn. Qua nhiều năm tồn tại trong lòng trực tràng, polyp có thể tiến triển thành ung thư. Cách duy nhất để biết bạn có polyp trực tràng hay không là thực hiện nội soi trực tràng.
• Một điều may mắn là nếu một polyp được phát hiện trong quá trình nội soi, nó thường sẽ được cắt loại bỏ và làm giải phẫu bệnh để xem có tồn tại tế bào ung thư hay không. Đây được xem là một tiểu phẫu ít xâm lấn và ít gây tai biến nhưng hiệu quả rất cao trong việc loại bỏ nguy cơ ung thư trực tràng từ polyp.
• Một số nghiên cứu cho thấy kể từ khi thực hiện nội soi trực tràng ở Mỹ, nguy cơ bệnh nhân tử vong do ung thư trực tràng giảm đi đáng kể. Trên thực tế, khoảng 85% ung thư trực tràng có thể ngăn ngừa được bằng nội soi.
• Nếu bạn đã 50 tuổi, đã đến lúc phải làm nội soi trực tràng. Nếu không tìm thấy tổn thương tiền ung thư hay ung thư, bạn có thể sẽ không cần làm gì khác trong vòng 5-10 năm.
• Đối với những người có tiền sử gia đình bị ung thư trực tràng sẽ có nguy cơ cao hơn và nên bắt đầu nội soi trực tràng ở lứa tuổi sớm hơn người không có tiền sử gia đình.
• Rất nhiều người lo lắng vì việc chuẩn bị làm sạch ruột già gây khó chịu hoặc lo lắng về việc sẽ đau đớn trong suốt quá trình nội soi. Tuy nhiên, hiện nay với các loại thuốc chuẩn bị ruột đã thay đổi rất nhiều - uống ít hơn và có vị ngon hơn so với trước đây, đồng thời nhờ các thuốc an thần, giảm đau nên làm cho quá trình nội soi trực tràng không còn quá đáng sợ nữa.

Nhìn chung, hiện nay đã có những bước tiến to lớn trong điều trị ung thư trực tràng.

Ở giai đoạn đầu, khi chẩn đoán ung thư trực tràng, bạn có thể thực hiện các cuộc phẫu thuật để loại bỏ khối u. Giai đoạn này bệnh có thể khỏi hoàn toàn, không để lại di chứng và rất ít khả năng tái phát.

Ở những giai đoạn muộn hơn, ngoài phẫu thuật, người bệnh còn cần điều trị hóa trị và xạ trị. Vì chỉ phẫu thuật không thể tiêu diệt triệt để tế bào ung thư và sau điều trị thì khả năng tái phát vẫn khá cao.

Xem thêm:

• Ung thư trực tràng: Biểu hiện điển hình, hướng dẫn tầm soát hiệu quả
• Bao lâu nên nội soi kiểm tra ung thư đại trực tràng?
• Ung thư trực tràng có chữa được không