Mụn trứng cá có phải do nóng gan không?

Mụn trứng cá là một bệnh thường gặp và chủ yếu ở lứa tuổi dậy thì. Những yếu tố như stress, thức ăn, thức khuya, mỹ phẩm, do tác dụng phụ của một số loại thuốc.... là những tác nhân gây ra mụn trứng cá mà mọi người đều đã biết. Tuy nhiên mụn trứng cá có phải do nóng gan không vẫn là điều mà nhiều người còn thắc mắc.

Gan là một cơ quan giữ vai trò hết sức quan trọng đối với cơ thể con người. Nó vừa đảm nhiệm chức năng ngoại tiết và nội tiết; vừa là kho dự trữ của nhiều chất đồng thời cũng là trung tâm chuyển hóa quan trọng của cơ thể.

Chức năng giải độc là một chức năng chính của gan. Gan được xem như một lá chắn có tác dụng trong chuyển hóa và ngăn ngừa các chất độc xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời, gan sẽ thực hiện chức năng xử lý và đào thải các chất cặn bã ra bên ngoài qua phân, nước tiểu và qua mồ hôi. Khi chức năng gan giảm sút cũng ảnh hưởng đến quá trình đào thải các độc chất của cơ thể, những độc tố sẽ bị ứ đọng lại.

Theo quan điểm của y học cổ truyền, khi chức năng gan kém sẽ kéo theo thận phải làm việc nhiều hơn bình thường để bài tiết các chất độc ra khỏi cơ thể. Khi hai bộ phận này suy yếu kéo theo quá trình đào thải chất độc không thực hiện được cộng với sức khỏe giảm sút, cơ thể dễ dàng bị phong (gió), nhiệt (nóng), thấp (ứ nước) sẽ gây ra mụn trứng cá, mụn nhọt, mày đay, u bã đậu, lở ngứa, dị ứng... Vì vậy, theo quan điểm này mụn trứng cá là do gan nóng gây ra.

Đối với quan điểm của nền y học hiện đại thì ngược lại, mụn trứng cá không liên quan gì đến tình trạng nóng gan. Mụn trứng cá là do sự viêm nhiễm của đơn vị nang lông – tuyến bã. Bình thường, tuyến bã nhờn sẽ tiết ra chất bã nhờn có tác dụng làm trơn bề mặt da. Khi tuyến bã nhờn sản xuất ra quá nhiều chất nhờn, chất nhờn này kết hợp với tế bào của tuyến bã và làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây ra hiện tượng viêm nang lông tuyến bã. Nếu cộng thêm tác động của vi khuẩn có thể gây nên tình trạng mụn mủ, mụn bọc với biểu hiện sưng, nóng đỏ đau.

Ở lứa tuổi dậy thì, giai đoạn này cơ thể tiết ra nhiều hormone testosterone, loại hormon này sẽ thúc đẩy sự hoạt động quá mức của các tuyến bã, sản sinh ra một lượng lớn chất nhờn dưới da dễ sinh ra mụn do đó bệnh mụn trứng cá thường gặp nhất ở lứa tuổi này chiếm khoảng 85%, đa số trường hợp là tự khỏi tự nhiên ở nam khoảng trước 25 tuổi và ở nữ là trước tuổi 30.

Nguyên nhân từ bên trong: do sự tăng tiết bã nhờn dưới da

• Rối loạn nội tiết tố: ở lứa tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai hay khi sử dụng một số loại thuốc tránh thai thì lượng hormone sinh dục sẽ tăng cao khiến cơ thể tiết ra lượng chất bã nhờn nhiều hơn thông thường và dễ sinh ra mụn trứng cá.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: như glucocorticoid, thuốc tránh thai đường uống, isoniazid, danazol...
• Di truyền: nếu trong gia đình có cả bố và mẹ đều bị mụn trứng cá nặng thì nguy cơ bạn cũng có thể bị mụn trứng cá là rất cao.
• Tâm lý: căng thẳng, lo lắng, stress là những yếu tố làm cơ thể bị rối loạn hormone khiến tình trạng mụn trở nên nặng hơn.

Nguyên nhân từ bên ngoài

• Môi trường bị ô nhiễm: ở trong môi trường khói bụi, nhiều bụi bẩn sẽ khiến bề mặt da dễ bị tắc bít lỗ chân lông do vi khuẩn kết hợp cùng với bã nhờn gây ra tình trạng mụn trứng cá.
• Vệ sinh mặt không đúng cách: Việc không làm sạch da, loại bỏ bã nhờn thừa hoàn toàn thì vi khuẩn trên bề mặt da sẽ tạo môi trường thuận lợi cho mụn sinh sôi và nảy nở.
• Dùng mỹ phẩm: việc dùng mỹ phẩm thường xuyên, mỹ phẩm kém chất lượng sẽ khiến da dần bị bào mòn, dần mỏng đi, dễ kích ứng, dễ nhiễm độc và dễ nổi mụn hơn.
• Thói quen thức khuya, sử dụng các loại đồ uống có cồn, các chất kích thích, hút thuốc lá sẽ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, đồng hồ sinh học rối loạn gây ra sự thay đổi hormone trong cơ thể, làm tăng tiết bã nhờn và gây mụn trứng cá.
• Thức ăn: Mặc dù mụn trứng cá không tự phát sinh bởi các loại thực phẩm sử dụng, nhưng thực phẩm cũng là yếu tố thuận lợi thúc đẩy cho mụn trứng cá phát triển như sử dụng các loại thức ăn có nhiều đường, chất béo (chè, bánh ngọt, socola, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ...)

Với các giải thích như trên và những nguyên nhân gây ra bệnh mụn trứng cá được đưa ra thì câu hỏi Mụn trứng cá có phải do nóng gan không có thể có câu trả lời hợp lý là không. Tuy khi cơ thể khỏe mạnh, gan khỏe mạnh nó cũng sẽ góp phần tạo nên một làn da mịn màng, trẻ đẹp hơn, nhưng tình trạng nóng gan không thể coi là nguyên nhân gây nên mụn trứng cá được.

Xem thêm:

• Những điều bạn cần biết về mụn trứng cá
• Bạn biết gì về mụn trứng cá?
• Cách trị mụn bằng trứng gà hiệu quả