Khứu giác của chúng ta hoạt động như thế nào?

Khi nói đến khứu giác người ta nghĩ ngay đến 1 trong 5 giác quan không thể thiếu của con người. Nếu những ai không thể cảm nhận được mùi hương thì đó được xem là mắc chứng mất khứu giác.

Khứu giác hoạt động theo quy trình: Cảm nhận mùi, gửi thông tin đến não bộ để phân tích và phân biệt mùi. Bên trong cấu trúc mũi có một lưới để “lọc mùi”. Các phân tử mùi sẽ đi qua lưới lọc từ luồng không khí và phân tán vào dịch nhầy của mũi. Kế tiếp, dịch nhầy có sự liên kết với các dây thần kinh khứu giác để chuyển đổi các thông tin từ mùi trở thành tín hiệu điện, tiến về não bộ và được phân tích thành mùi.

Quá trình này diễn ra rất nhanh chóng đặc biệt là ở những người có khứu giác phát triển thì họ có thể phân biệt được mùi chỉ trong vài tích tắc.

Những bí mật thú vị về khứu giác và mùi

Nhiều người nghĩ rằng khứu giác là bộ phận không có sức ảnh hưởng lớn đến hoạt động của cơ thể. Nhưng trên thực tế nó có tầm ảnh hưởng lớn hơn chúng ta nghĩ.

• Giác quan phát triển đầu tiên trong cơ thể là khứu giác. Ngay cả khi chúng ta chưa được sinh ra khứu giác đã hoàn thiện và hoạt động.
• Trung bình cứ 50 gen trong cơ thể thì có 1 gen dành cho giác quan này.
• Khứu giác là giác quan nhạy cảm nhất trong cơ thể người: Người ta có thể nhớ mùi nào đó chính xác tới 65% chỉ sau 1 năm. Trong khi hình ảnh chỉ có thể lưu lại khoảng 50% sau ba tháng. 75% cảm xúc của con người được kích hoạt mùi hương. Nó có liên quan đến cảm xúc, trí nhớ, niềm vui, và hạnh phúc của con người.
• Các biểu mô của khứu giác có sắc tố mà cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm được ra lý do.
• Sau mỗi 18 ngày các tế bào “đánh hơi” sẽ được thay thế.
• Khoảng 10.000 mùi hương nhanh chóng được bộ não xử lý trong một khu vực có kích thước chỉ bằng một con tem.
• Mùi bút chì màu được xem là mùi được gợi nhớ nhất về tuổi thơ.
• Khứu giác của phái nữ mạnh hơn gấp nhiều lần so với khứu giác của nam giới.
• Độ ẩm của không khí và mũi sẽ giúp làm tăng khả năng cảm nhận mùi.
• Ở mỗi người đều có một mùi hương yêu thích. Theo thống kê thì mùi bánh mì mới nướng và cà phê là 2 mùi được nhiều người yêu thích nhất.
• Mùi đặc trưng của cơ thể hay còn gọi là mùi hương riêng của mỗi người được tạo ra bởi giới tính, các loại thực phẩm, thuốc uống và cả trạng thái tinh thần của chúng ta.

Bị mất khứu giác thì phải làm sao?

Những người bị mất khứu giác có thể phục hồi hoặc không phục hồi tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra mất khứu giác. Những nguyên nhân thường gặp chủ yếu là từ những bệnh lý ở mũi như: khối u, dị vật, bệnh viêm xoang, dị ứng... Người bị mất khứu giác cũng có thể lấy lại được khi áp dụng các biện pháp khắc phục như:

• Liệu pháp mùi hương: Đưa một loài hoa nào đó có mùi đặc trưng hay những món ăn tương tự lại ngay trước mũi và nhắc với họ rằng đây là mùi của món ăn, loài hoa đó... Đây được xem là liệu pháp đơn giản và hiệu quả cho nhiều trường hợp.
• Sử dụng khứu giác kế: Đây được xem là một trò chơi với khứu giác. Quá trình được diễn ra trong vòng 30 phút với 48 chai nhỏ chứa các mùi hương khác nhau. Bệnh nhân sẽ phải trả lời về mùi mà họ cảm nhận được sau mỗi lần mở các chai chứa mùi vào những khoảng thời gian cách nhau đều đặn. Năm mùi phổ biến dùng để kiểm tra là mùi hoa hồng, trái mơ, đường thắng, phô-mai từ sữa dê với 8 nồng độ khác nhau. Sau khi đã hoàn tất việc ngửi mùi, người ta sử dụng khứu giác kế để phân tích các câu trả lời cũng như mức độ cảm nhận mùi của mỗi bệnh nhân, từ đó có hướng điều trị phù hợp.

Xem thêm:

• Suy giảm khứu giác có thể là dấu hiệu của bệnh Alzheimer
• Sự phát triển giác quan ở trẻ nhỏ: Thính giác
• Khướu giác: Sự phát triển về giác quan ở trẻ