Khái niệm về miễn dịch? Miễn dịch không đặc hiệu là gì?
Theo thuật ngữ y học thì miễn dịch là trạng thái đặc biệt của một cơ thể mà không mắc phải những tác động có hại của các yếu tố gây bệnh như: vi sinh vật hay các chất độc do chúng tiết ra cùng các chất lạ khác mặc dù trong khi đó các cơ thể cùng loài hoặc khác loài sẽ bị tác động trong điều kiện sống hay lây bệnh tương tự như vậy. Vậy miễn dịch là gì?
Khái niệm về miễn dịch? Miễn dịch không đặc hiệu là gì?
Miễn dịch là gì?
Nói một cách dễ hiểu thì miễn dịch là khả năng tự vệ của cơ thể, nó thuộc về khả năng nhận ra cũng như loại trừ các vật lạ ra khỏi cơ thể chúng ta. Miễn dịch của cơ thể có được là do có cơ năng bảo vệ cơ thể bao gồm có: miễn dịch tự nhiên ( hay còn được gọi là miễn dịch không đặc hiệu) và miễn dịch thu được ( được gọi là miễn dịch đặc hiệu), hai loại này liên quan rất chặt chẽ với nhau. Bên cạnh đó, khả năng miễn dịch của cơ thể con người còn liên quan tới các yếu tố khác như: điều kiện ngoại cảnh, sự cơ năng hoạt động của cơ thể và đặc tính của các mầm bệnh, ... Bởi vậy mà tính miễn dịch cũng biểu hiện ở những mức độ khác nhau của cơ thể.
Miễn dịch không đặc hiệu là gì?
Như đã nói ở trên, miễn dịch không đặc hiệu là một trong hai trạng thái tồn tại của hệ miễn dịch trong cơ thể. Miễn dịch không đặc hiệu là loại miễn dịch có tính chất tự nhiên. Vì là tự nhiên nên nó đã tồn tại trong cơ thể chúng ta từ khi được sinh ra mà chưa cần có sự tiếp xúc với kháng nguyên nào khác. Bởi vậy mà miễn dịch không đặc hiệu tồn tại không phụ thuộc vào kháng nguyên. Hơn nữa, loại miễn dịch này cũng không đáp ứng chọn lọc bất kỳ kháng nguyên nào. Khả năng miễn dịch của cơ thể con người là như nhau đối với tất cả các mầm bệnh.
Theo kiến thức y học, miễn dịch không đặc hiệu được xem như là bức tường bảo vệ được kết cấu bởi các hàng rào bảo vệ được sắp xếp từ ngoài vào trong. Nếu có mầm bệnh nào xâm nhập nhập vào cơ thể thì sẽ được các hàng rào này ngăn chặn lại. Lớp hàng rào đầu tiên không ngăn chặn được thì đã có lớp hàng rào thứ hai, thứ ba và rất nhiều lớp hàng rào khác. Cũng vì nhờ có cơ chế này mà hệ thống miễn dịch đặc hiệu có đủ thời gian vận hành trên cơ thể.
Tìm hiểu về kết cấu của miễn dịch không đặc hiệu
Hàng rào vật lý
Hàng rào vật lý là lớp hàng rào cấu tạo đầu tiên của miễn dịch không đặc hiệu. Lớp hàng rào này bao gồm có: da và lớp niêm mạc ngăn cách nội môi với ngoại môi ở xung quanh.
Phần da gồm có hai lớp: biểu bì và lớp bì. Lớp biểu bì của da có chứa các tế bào biểu mô. Các tế bào này ken chặt, hóa sừng và có chứa keratin làm cho nước cùng các loại vi sinh vật không xâm nhập vào cơ thể chúng ta được.
Lớp bì của da là nơi chứa các mao mạch. Dưới lớp da chứa các tế bào lympho da có nhiệm vụ bắt giữ và không cho vi sinh vật có khả năng xâm nhập vào tuần hoàn.
Niêm mạc thực chất là một lớp màng nhầy. Lớp màng này thường bao phủ phía trong các đường tiêu hóa và đường hô hấp...
Hàng rào hóa học
Hàng rào hóa học là hàng phòng vệ thứ hai của miễn dịch không đặc hiệu. Lớp này bao gồm một số chất có khả năng làm ức chế, phá hủy cũng như tiêu diệt sự sinh trưởng của các vi sinh vật có hại như: độ pH, lyzozym, protein gắn sắt và bacteriocin,...
Hàng rào vi sinh vật
Đây là hàng rào thứ ba trong miễn dịch không đặc hiệu. Theo các bác sĩ thì các vi sinh vật thường cư trú trong cơ thể con người và chúng tạo thành một khu hệ phức tạp, cân bằng trong các cơ quan của cơ thể chúng ta. Khu hệ phức tạp này được tạo lập cùng với thời điểm chúng ta được sinh ra. Với những cơ thể khỏe mạnh thì chúng không gây bệnh cho cơ thể, thậm chí đôi khi còn có lợi cho cơ thể. Tuy nhiên khi các vi sinh vật này bị mất thế cân bằng thì sẽ gây hại cho cơ thể rất lớn. Bệnh do những vi sinh vật này gây ra còn được gọi là bệnh cơ hội.
Viêm cấp không đặc hiệu
Viêm cấp không đặc hiệu là một hàng bảo vệ của miễn dịch không đặc hiệu. Viêm ở đây không được hiểu như một loại bệnh mà nó được hiểu đáp ứng không đặc hiệu quan trọng. Viêm được sinh ra với mục đích quây khu tác nhân gây bệnh và không cho chúng phát triển. Viêm này có những đặc điểm như: đỏ, nóng, sưng và đau.
Bài viết trên HoiBenh đã giải thích cụ thể về miễn dịch cũng như miễn dịch không đặc hiệu của cơ thể. Hi vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn.
Xem thêm:
- 3 loại xét nghiệm miễn dịch phổ biến bạn cần biết
- Tiêm nhiều hơn một mũi vắc xin có gây quá tải hệ thống miễn dịch không?