Hay đau bụng đi ngoài vào buổi sáng là sao?

Theo nghiên cứu đồng hồ sinh học của cơ thể người, từ 5h – 7h là khoảng thời gian ruột già bài độc. Sau một ngày đêm, phân di chuyển đến ruột và dừng lại ở đây, tích đủ lớn, đợi đến thời gian từ 5-7h sáng khi ruột già thải độc sẽ kích thích trực tràng – hậu môn tống ra ngoài. Vậy nên đi ngoài vào khoảng thời gian sau khi thức dậy là bình thường, tuân theo đồng hồ sinh học của cơ thể.

Tuy nhiên, sau khi ăn sáng xong, bạn lại muốn đi ngoài tiếp, tình trạng này lặp lại trong một thời gian dài có thể do bạn đã mắc hội chứng ruột kích thích. Ở người bình thường, do phản xạ thần kinh tự nhiên nên sau khi ăn nhu động ruột sẽ tăng lên một chút để tống đẩy phân ra ngoài rồi giảm dần.

Theo PGS.TS Vũ Văn Khiên – Chủ nhiệm khoa Nội soi chẩn đoán Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, ở người mắc hội chứng ruột kích thích, do đại tràng nhạy cảm nên sau khi ăn nhu động ruột tăng lên gấp 3 lần so với người bình thường cùng với đó là sự giảm chậm nhu động. Điều này khiến cho thời gian di chuyển phân trong lòng ruột ngắn lại. Phân chưa kịp hấp thu hết nước và chất dinh dưỡng đã bị co bóp tống ra ngoài nên khó thành khuôn, lỏng và sống.

Còn khi dùng đồ uống có rượu bia, đồ uống chứa cồn khiến lượng axit axetic, axit lactic tạo ra trong ruột nhiều. Chúng tác động lên đại tràng đang nhạy cảm và làm nhu động ruột tăng, do đó càng khiến mức độ rối loạn nghiêm trọng hơn. Chính sự tăng nhu động ruột bất thường này khiến cho đại tràng bị co thắt, gây ra những cơn đau và muốn đi ngoài ngay.

Những thực phẩm nên ăn

• Chọn thực phẩm sạch, an toàn, không chứa hóa chất và chất bảo quản.
• Tăng cường bổ sung các món ăn chứa nhiều chất xơ như rau xanh, củ quả, trái cây (đặc biệt hoa quả giàu kali như chuối, đu đủ,...) và bột bắp, cám gạo vào chế độ ăn. Tuy nhiên, chất xơ có thể tạo khí, gây đầy bụng do đó bạn nên tăng lượng chất xơ từ từ, chỉ cần thêm 2 - 3g mỗi ngày.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, ăn ít chất béo và nhiều carbohydrate, ví dụ mì ống, gạo, bánh mì ngũ cốc nguyên cám,...
• Nên ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, khoảng hơn 2 tiếng nên ăn một bữa vì ăn nhiều thực phẩm trong một bữa có thể gây đau quặn bụng và tiêu chảy.
• Khi ăn phải ăn chậm, nhai kỹ để hạn chế nuốt khí vào, làm giảm đầy bụng, chướng hơi, giảm sự căng giãn đột ngột ống tiêu hóa. Nhờ đó, việc này giúp hạn chế kích kích co bóp của ruột, giảm số lần đi ngoài và giảm đau hiệu quả.

Những thực phẩm nên tránh

• Thực phẩm sống như rau sống, tiết canh, gỏi cá.
• Dưa cà muối, gia vị chua cay.
• Trái cây khô, trái cây đóng hộp vì chúng có hàm lượng đường cao, dễ gây tiêu chảy và đầy hơi ở người mắc hội chứng ruột kích thích.
• Thức ăn có hàm lượng dầu mỡ quá cao như các món rán, xào. Những thực phẩm giàu chất béo động vật có thể khiến ruột co thắt nhiều hơn, gây đau và khó chịu vùng bụng. Nên thay mỡ động vật bằng chất béo không bão hòa có nguồn gốc thực vật. Do vậy, bạn nên tránh các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, pate hay bánh quy, mayonnaise, phomai,...
• Thực phẩm dễ sinh hơi như đậu, bắp cải, cảnh xanh, hành.
• Chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê.
• Các chế phẩm từ sữa vì trong sữa có đường lactose rất khó tiêu hóa, gây tiêu chảy, đau quặn bụng.
• Hoa quả chua vì chúng có nhiều axit, không tốt cho đường tiêu hóa.
• Không ăn quá no vào buổi tối, không ăn thực phẩm có quá nhiều chất dinh dưỡng vì sẽ khiến hệ tiêu hóa hoạt động quá tải, gây đau bụng và đi ngoài vào buổi sáng.

Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn, những người hay đau bụng đi ngoài vào buổi sáng cũng nên thay đổi thói quen không tốt trong sinh hoạt để giảm đau bụng cũng như tần suất đi ngoài. Một số lưu ý quan trọng là:

• Tránh làm việc quá sức, lo âu, mất ngủ, căng thẳng thần kinh kéo dài.
• Luôn vui vẻ, thoải mái, sống lành mạnh, không cần quá lo lắng về bệnh lý của mình.
• Nên thực hiện các phương pháp giảm stress như tập thể dục, ngồi thiền, tập yoga hoặc lựa chọn các hình thức tập luyện phù hợp, dễ thực hiện.
• Giữ thói quen sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ đúng giờ. Bạn có thể lấy lòng bàn tay xoa nhẹ quanh vùng thượng vị - rốn theo chiều kim đồng hồ vài lần mỗi ngày để kích thích nhu động ruột.
• Luyện tập đi ngoài ngày một lần vào buổi sáng hoặc vào một thời điểm thích hợp, nên xoa bụng trước khi đi ngoài.

Ngoài việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bạn cũng nên đi khám định kỳ 6 tháng/lần hoặc khi có dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích như hay đau bụng đi ngoài vào buổi sáng để điều trị dứt điểm ngay từ đầu, không để bệnh tiến triển thành mạn tính.

Xem thêm:

• Nên uống thuốc gì khi bị đau bụng đi ngoài
• Đau bụng đi ngoài chữa bằng cách nào?
• Đau bụng đi ngoài có thể là biểu hiện của 4 loại ung thư: Dạ dày, gan, tụy, đại trực tràng