Giãn tĩnh mạch thừng tinh có quan hệ được không?

Giãn tình mạch thừng tinh là một trong các nguyên nhân vô sinh nam thường gặp. Tin tốt lành là đa phần nó ở mức độ nhẹ, không cần điều trị. Tuy nhiên, mỗi cá nhân cần nhận biết một số dấu hiệu để đến khám bác sĩ hoặc nên thực hiện sức khỏe nam khoa định kỳ. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì? Triệu chứng của bệnh ra sao? Bệnh có nguyên nhân là gì? Nó được chẩn đoán và điều trị ra sao? Biến chứng của bệnh là gì? Và giãn tĩnh mạch thừng tinh có quan hệ được không?

Đám rối tĩnh mạch thừng tinh là một mạng lưới lỏng lẻo của các tĩnh mạch nhỏ được tìm thấy trong thừng tinh của nam giới.

Các đám rối bắt đầu trong bìu với các tĩnh mạch phát sinh từ trung thất tinh hoàn, một khu vực của mô liên kết ở mặt lưng tinh hoàn. Các tĩnh mạch của đám rối lên dọc theo ống dẫn tinh ở phía trước của thừng tinh.

Các đám rối tĩnh mạch thừng tinh giúp điều chỉnh nhiệt độ của tinh hoàn bằng cách hoạt động như một cơ chế trao đổi nhiệt để hạ nhiệt độ của máu. Các động mạch cung cấp máu cho tinh hoàn chạy qua đám rối nơi máu được làm mát từ nhiệt độ động mạch bụng xuống nhiệt độ phù hợp với tinh hoàn (vì theo sinh lý, tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn chỉ có khả năng sống và thực hiện tốt chức năng ở nhiệt thấp hơn nhiệt độ cơ thể).

Phần trước (phía trước) của đám rối kết hợp với nhau tạo thành tĩnh mạch tinh trùng bên trong, đi qua ống bẹn, và đi vào ổ bụng. Thành mạch của những tĩnh mạch thừng tinh chứa một cấu trúc cơ phức tạp, đẩy lưu lượng máu (chống lại trọng lực) về phía tĩnh mạch thận trái.

Vô sinh nam hoặc đau tinh hoàn thường có thể liên quan đến giãn tĩnh mạch thừng tinh, đó là một giãn bất thường đám rối tĩnh mạch thừng tinh.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một sự mở rộng đường kính của các tĩnh mạch trong bìu, túi chứa tinh hoàn. Chúng tương tự như giãn tĩnh mạch chân. Giãn tính mạch thừng tinh có thể xảy ra ở một vài tĩnh mạch hoặc ở cả đám rối tĩnh mạch thừng tinh.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể phá vỡ vai trò làm mát của đám rối tĩnh mạch thừng tinh. Điều này có thể ngăn chặn tinh hoàn sản xuất tinh trùng có chất lượng tốt.

Không có yếu tố nguy cơ đặc biệt nào được biết liên quan đến giãn tính mạch thừng tinh, nhưng tình trạng này hầu như xuất hiện ở tuổi dậy thì.

Trước đây người ta đã nghĩ rằng một khi một người đàn ông đã làm cha, anh ta khó có thể bị vô sinh sau đó, nhưng vào năm 1993, các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng điều này có lẽ không đúng sự thật. Thay vào đó, họ cho rằng nguy cơ vô sinh có thể tăng theo thời gian.

Nếu giãn tĩnh mạch thừng tinh phát triển ở một người đàn ông trên 40 tuổi, nhiều khả năng là do tắc nghẽn trong tĩnh mạch lớn hơn ở vùng bụng, có thể là do khối u thận.

Một lời giải thích cho giãn tĩnh mạch thừng tinh là các van của ống dẫn tinh, mang máu đến và đi từ tinh hoàn, ngừng hoạt động chính xác.

Tại sao điều này xảy ra không hoàn toàn rõ ràng, nhưng nó tương tự như những gì xảy ra khi chứng giãn tĩnh mạch xảy ra ở chân.

Van một chiều trong tĩnh mạch phải luôn cho phép máu chảy về tim. Van bị lỗi có thể làm gián đoạn lưu lượng máu. Các hồ máu bị ứ lại thay vì được bơm trơn tru lên bụng. Sự tích tụ máu này làm cho các mạch máu giãn ra.

Giống như bất kỳ cơ quan nào khác, sự gián đoạn lưu lượng máu cuối cùng có thể ngăn chặn nó hoạt động bình thường.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể được phân loại là

Loại áp lực: Các tĩnh mạch tinh trùng đầy máu, tạo ra giãn tĩnh mạch thừng tinh loại I.

Loại shunt: Sự tích tụ nghiêm trọng gây ra tổn thương cho tĩnh mạch tinh trùng và các tĩnh mạch khác, dẫn đến giãn tĩnh mạch thừng tinh lớn hơn, độ II hoặc III.

Tinh hoàn bên trái rất có thể bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ngay cả khi chỉ một bên chứa giãn tĩnh mạch thừng tinh, điều này có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng ở cả hai bên.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh hiếm khi gây đau, nhưng nếu có, cơn đau có thể sẽ:

• Tồi tệ hơn khi đứng hoặc trong khi gắng sức
• Thay đổi từ đau nhói đến đau âm ỉ liên tục
• Giảm khi nằm ngửa
• Ngày càng đau tăng dần
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường sẽ không được chú ý, nhưng một bác sĩ có thể nhận thấy chúng trong khi khám.

Tuy nhiên, mỗi cá nhân nên gặp bác sĩ nếu họ nhận thấy:

• Bất kỳ thay đổi về kích thước, hình dạng của tinh hoàn
• Cục bứu
• Vấn đề sinh sản
• Sưng ở bìu
• Tĩnh mạch nhìn thấy dưới da lớn hoặc xoắn bất thường

Có ba loại giãn tĩnh mạch thừng tinh:

Loại 1: Loại nhỏ nhất, điều này không nhìn thấy được, nhưng một bác sĩ có thể cảm thấy nó nếu họ sử dụng nghiệm pháp Valsalva.

Loại 2: loại này không thể nhìn thấy, nhưng nó có thể được cảm nhận mà không cần nghiệm pháp Valsalva.

Loại 3: giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể nhìn thấy.

Nếu sự tăng trưởng đủ lớn, nó có thể cảm thấy thứ gì đó giống như một "túi giun mềm".

Cận lâm sàng xác định giãn tĩnh mạch thừng chỉ có thể được phát hiện thông qua các xét nghiệm hình ảnh. Đây có thể là đo nhiệt độ bìu hoặc xét nghiệm mạch máu Doppler, một loại siêu âm.

Một xét nghiệm siêu âm cũng sẽ giúp loại trừ các nguyên nhân có thể khác của giãn tĩnh mạch thừng tinh, chẳng hạn như một khối u trên hoặc gần tĩnh mạch thừng tinh.

Các xét nghiệm khác có thể bao gồm phân tích tinh dịch và xét nghiệm hormone để phát hiện hormone FSH và testosterone thấp. Những điều này có thể được thực hiện nếu bác sĩ nghi ngờ có rối loạn chức năng tinh hoàn.

Một giãn tĩnh mạch thừng tinh thường không gây rủi ro, nhưng nếu có bất kỳ thay đổi nào về hình dạng, kích thước hoặc tính nhất quán trong vùng sinh dục, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ.

Trong một số trường hợp, một giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể dẫn đến các biến chứng.

Vô sinh

Vô sinh là biến chứng nghiêm trọng nhất có thể xảy ra. Nó có thể xảy ra bởi vì lượng máu tăng lên trong khu vực làm tăng nhiệt độ của tinh hoàn.

Từ 35 đến 44 % nam giới bị vô sinh nguyên phát có giãn tĩnh mạch thừng tinh. Vô sinh nguyên phát là khi một cặp vợ chồng chưa thụ thai thành công sau 12 tháng cố gắng.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh ảnh hưởng đến 45 đến 81 phần trăm nam giới bị vô sinh thứ phát. Đây là khi một cặp vợ chồng đã có thể thụ thai ít nhất một lần nhưng không còn có thể.

Nghiên cứu được công bố vào năm 2016 cho thấy, trong số 7.035 thanh niên khỏe mạnh được khảo sát từ năm 1996 đến 2010, 15,7% bị giãn tĩnh mạch thừng tinh. Những người có giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng có chất lượng tinh dịch kém hơn.

Tinh hoàn co rút

Một giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể dẫn đến teo tinh hoàn, hoặc co rút. Các ống sản xuất tinh trùng chiếm phần lớn tinh hoàn. Nếu chúng bị tổn thương, tinh hoàn có thể trở nên nhỏ hơn và mềm hơn.

Mất cân bằng nội tiết tố

Khi các tế bào phản ứng với sự gia tăng áp lực, sự thay đổi hormone có thể xảy ra. Có thể có nồng độ hormone luteinizing (LH) cao hơn. Hormone này có ở cả nam và nữ, nhưng nó cao hơn ở phụ nữ. Cũng có thể có mức testosterone bình thường đến không bình thường.

Điều trị thường không cần thiết, trừ khi có:

• Đau và khó chịu
• Số lượng tinh trùng thấp
• Vô sinh đã kéo dài ít nhất 2 năm và không giải thích được bởi nguyên nhân khác

Trong những trường hợp này, phẫu thuật có thể được đề nghị.

Phẫu thuật

Ba lựa chọn phẫu thuật là có thể:

Cắt tĩnh mạch bị giãn: Phẫu thuật mở được thực hiện dưới gây tê tại chỗ hoặc nói chung. Bác sĩ phẫu thuật sẽ tiếp cận khu vực thông qua bẹn, hoặc ít phổ biến hơn, thông qua bụng hoặc đùi trên. Sử siêu âm và kính hiển vi phẫu thuật, bác sĩ sẽ đóng các tĩnh mạch bị ảnh hưởng để nối lại mạch máu qua các mạch máu khỏe mạnh khác. Đau sau phẫu thuật thường là tối thiểu, và cá nhân có thể sớm trở lại hoạt động bình thường.

Phẫu thuật nội soi: Bác sĩ phẫu thuật rạch một đường nhỏ ở bụng và đưa một dụng cụ phẫu thuật nhỏ qua lỗ mở.

Thuyên tắc qua da: Một bác sĩ X quang đưa một ống vào cơ thể qua cổ hoặc qua bẹn. Các dụng cụ được đưa vào ống, và bác sĩ phẫu thuật sử dụng cuộn dây hoặc hóa chất để chặn tĩnh mạch bằng cách làm sẹo tĩnh mạch bị giãn. Đây là một can thiệp xâm lấn tối thiểu. Nó có thể được thực hiện như một liệu trình ngoại trú, và thời gian phục hồi tương đối ngắn.

Rủi ro phẫu thuật

Các liệu trình này tương đối an toàn nhưng, như với bất kỳ phẫu thuật, có một số rủi ro. Bao gồm:

• Tổn thương động mạch
• Teo tinh hoàn
• Sự nhiễm trùng
• Bầm tím, sưng hoặc tích tụ chất lỏng trong khu vực
• Đau bụng

Hiếm khi, huyết khối tĩnh mạch thận có thể phát triển. Điều này có thể ảnh hưởng đến thận và có thể cần phẫu thuật thêm.

Đôi khi, các tĩnh mạch qua đó máu đi qua sau phẫu thuật cũng mở rộng. Điều trị thêm sau đó có thể là cần thiết.

Trước khi điều trị

Thường thì bạn không tự phát hiện thấy dấu hiệu mình bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, khi hoạt động tình dục không gây đau.

Nếu nghi ngờ mình bị giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc bạn cảm thấy đau khi quan hệ tình dục, bạn nên đến gặp bác sĩ. Trong trường hợp chờ đợi điều trị, có thể bạn nên tạm hoãn hoạt động quan hệ tình dục của mình.

Sau khi điều trị

Thời gian bạn nên đợi trước khi bạn có thể trở lại hoạt động tình dục bình thường khác nhau tùy thuộc vào phương pháp điều trị bạn chọn. Cho dù bạn quyết định phẫu thuật hoặc thuyên tắc giãn tĩnh mạch thừng tinh, bạn nên luôn luôn làm theo lời khuyên của bác sĩ khi bạn có thể tiếp tục hoạt động tình dục.

Thời gian phục hồi thường thấy sau bất kỳ lựa chọn điều trị phẫu thuật nào cho giãn tĩnh mạch thừng tinh là 2-3 tuần. Bạn có thể dành cả đêm đầu tiên để hồi phục trong bệnh viện sau cuộc phẫu thuật. Nên tránh tập thể dục trong 10-14 ngày đầu tiên. Để cho phép chữa lành vết mổ cũng như các tĩnh mạch thích hợp, thông thường nam giới nên đợi 3 tuần sau phẫu thuật để quan hệ tình dục

Thuyên tắc giãn tĩnh mạch thừng tinh là một thủ tục ngoại trú, và bạn sẽ có thể về nhà cùng ngày. Thời gian phục hồi khoảng 1-2 ngày, nhưng bạn nên tránh tập thể dục trong 7-10 ngày đầu tiên. Quan hệ tình dục thường được cho phép 1-2 tuần sau khi làm thủ thuật.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường lành tính, không cần điều trị, tuy nhiên, nếu bạn nhân thấy mình có các dấu hiệu của giãn tĩnh mạch thừng tinh đã nêu chi tiết ở bài viết, hoặc vợ chồng chưa thụ tinh thành công sau 12 tháng cố gắng, bạn nên gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Tùy vào loại giãn tính mạch thừng tinh của bạn mà bác sĩ sẽ tham vấn cho bạn phương pháp điều trị phù hợp như phẫu thuật cắt tĩnh mạch giãn, phẫu thuật nội soi, hay thuyên tắc tĩnh mạch giãn qua da. Mỗi loại phẫu thuật nhìn chung là có thời gian hồi phục ngắn, tuy nhiên, bạn nên kiêng cử hoạt động tình dục sau điều trị theo thời gian khuyến cáo của bác sĩ.

Xem thêm:

• Chi phí mổ giãn tĩnh mạch thừng tinh là bao nhiêu tiền?
• Tìm hiểu phương pháp mổ giãn tĩnh mạch thừng tinh tại Bệnh viện Hùng Vương TP. Hồ Chí Minh
• Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh như thế nào?