Giải đáp 10 thắc mắc về bệnh cúm H5N1 từ Tổ chức Y tế Thế giới

Chúng ta đều biết cúm H5N1 là một bệnh lý nguy hiểm, có khả năng gây suy hô hấp nặng và tỉ lệ tử vong cao. Bệnh cúm do virus H5N1 là một báo động toàn cầu và là mối quan tâm rất lớn của cộng đồng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có những giải đáp cơ bản để mọi người hiểu hơn về bệnh.

H5N1 là một loại virus cúm gây bệnh truyền nhiễm - bệnh về đường hô hấp nghiêm trọng ở gia cầm do đó còn gọi là cúm gia cầm. Các trường hợp cúm gia cầm H5N1 thỉnh thoảng có thể xảy ra ở người tuy nhiên rất khó truyền bệnh từ người sang người. Khi người bị nhiễm bệnh cúm H5N1, tỷ lệ tử vong là khoảng 60%.

Hầu hết tất cả các trường hợp nhiễm cúm H5N1 ở người có liên quan đến sự tiếp xúc gần gũi với gia cầm sống hoặc chết bị nhiễm bệnh hay môi trường bị nhiễm virus H5N1. Tuy nhiên virus không dễ dàng lây nhiễm cho con người và việc lây lan từ người sang người thường khó xuất hiện. Không có bằng chứng cho thấy bệnh cúm H5N1 có thể lây sang người thông qua thực phẩm từ gia cầm được chế biến đúng cách và nấu chín kỹ.

Nhiễm cúm H5N1 ở người có thể gây bệnh rất nặng và có tỷ lệ tử vong cao. Nếu virus cúm H5N1 bị thay đổi trở nên dễ dàng lây truyền từ người sang người đồng thời duy trì khả năng gây bệnh nặng, hậu quả đối với sức khỏe cộng đồng là vô cùng nghiêm trọng.

Virus cúm thường phải liên tục trải qua những thay đổi về mặt di truyền. Rất có khả năng những thay đổi đó sẽ giúp virus cúm H5N1 trở nên dễ lây truyền hơn giữa người với người.

Các triệu chứng nhiễm virus cúm H5N1 bao gồm:

• Các triệu chứng ban đầu: đau bụng, đau ngực và tiêu chảy.
• Sốt (thường là sốt cao > 38°C)
• Khó chịu, ho, đau họng và đau cơ.
• Nhiễm trùng có thể tiến triển nhanh gây các bệnh hô hấp nặng như: khó thở, viêm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp tính.
• Thay đổi thần kinh: thay đổi trạng thái tâm thần hoặc co giật.

Câu trả lời là có, sẽ an toàn khi ăn thịt gia cầm và chim đã nấu chín đúng cách vì virus cúm H5N1 rất nhạy cảm với nhiệt. Nhiệt độ bình thường được sử dụng để nấu ăn (nhiệt độ để tất cả các thức ăn đạt được 70 độ C từ trong ra ngoài) sẽ tiêu diệt được virus.

Để phòng ngừa dịch cúm H5N1, WHO khuyến cáo rằng gia cầm hoặc các sản phẩm gia cầm và chim hoang dã phải luôn được kiểm dịch chặt chẽ và thịt gia cầm nên được nấu chín đúng cách. Tuy nhiên cho đến nay, một số lượng lớn người nhiễm virus cúm H5N1 trên toàn cầu có liên quan đến việc giết mổ tại nhà và xử lý gia cầm bị bệnh hoặc bị chết trước khi đến giai đoạn nấu ăn. Do đó, việc này chính là đại diện cho nguy cơ nhiễm trùng cao nhất và là điều quan trọng nhất cần tránh.

Trong hầu hết các trường hợp, cúm gia cầm H5N1 ở người sẽ nhanh chóng phát triển thành một căn bệnh nghiêm trọng, cần được điều trị khẩn cấp tại bệnh viện và phải được chăm sóc đặc biệt, không thể tự điều trị tại nhà. Thuốc kháng virus Oseltamivir có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và ngăn ngừa tử vong. Oseltamivir là thuốc nên được sử dụng trong mọi trường hợp cúm H5N1.

Các vaccine có khả năng ngăn ngừa nhiễm cúm H5N1 đã được phát triển nhưng chúng vẫn chưa sẵn sàng để sử dụng rộng rãi trên toàn cầu. Do đó hiện nay, cúm H5N1 vẫn chưa có vaccine phòng bệnh.

Tiêm phòng vaccine cúm theo mùa dường như không có khả năng bảo vệ cơ thể người chống lại virus cúm H5N1.

Tổ chức Y tế Thế giới đang hợp tác với các quốc gia để giúp họ phát hiện và quản lý các trường hợp nhiễm H5N1 ở người khi chúng xảy ra.

Tổ chức Y tế Thế giới hợp tác với các cơ quan y tế toàn cầu, bao gồm Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) để kiểm soát chặt chẽ và ngăn chặn sự lây lan của virus cúm trên động vật.

Với hệ thống phòng thí nghiệm toàn cầu của WHO kết hợp với hệ thống giám sát và ứng phó với cúm toàn cầu (GISRS) sẽ xác định và giám sát các chủng virus cúm đang lưu hành, đưa ra lời khuyên cho các quốc gia về nguy cơ đối với sức khỏe con người và các biện pháp kiểm soát hoặc viện trợ điều trị có sẵn.

(HoiBenh chuyển ngữ từ WHO)

Xem thêm:

• 3 cách điều trị cảm cúm không cần đến kháng sinh
• Bệnh cúm ngày giao mùa: Ai dễ mắc nhất?