Điều trị trào ngược dạ dày thực quản như thế nào?

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản rất phổ biến và ngày càng có xu hướng tăng. Trên thực tế điều trị trào ngược dạ dày thực quản bằng các phương pháp chủ yếu là điều trị nội khoa (thuốc), ngoại khoa... Sau khi có bác sĩ chẩn đoán và đưa ra cách điều trị bạn có tiến hành theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là một số cách bạn có thể tham khảo.

Nhóm thuốc ức chế bơm proton

Dùng các thuốc ức chế bơm proton (PPI): Hiện nay, xu hướng điều trị ngay từ ban đầu bằng các thuốc này với liều chuẩn hằng ngày, trong vòng 2 - 4 ngày đầu. Bệnh nhân thường đáp ứng tốt, giảm các triệu chứng nhanh, đa số ổn định lâu và liền sẹo loét. Các thuốc trong nhóm này có thể được kể đến là:

• Omeprazole viên 20mg, có tác dụng gây ức chế tiết acid mạnh, có thể tạo ra vô toan. Các triệu chứng lâm sàng hết ngay từ các ngày đầu khi dùng thuốc. Tuy nhiên omeprazole có thể giúp làm giảm acid kéo dài dẫn tới việc tăng gastrin máu. Mức gastrin sẽ trở về bình thường trong vài tuần sau khi ngưng thuốc. Các tác dụng phụ thường thấy là táo bón, tiêu chảy, đau đầu.

• Lansoprazole là thuốc ức chế bơm proton thế hệ thứ 2, sau 8 tuần điều trị tỷ lệ liền sẹo loét dạ dày đạt từ 89 - 92% và diệt vi khuẩn HP 21 - 43%. Tác dụng phụ khá ít gặp, chủ yếu là buồn nôn, nhức đầu, đi ngoài.
• Pantoprazole là thuốc được dung nạp tốt giúp liền sẹo nhanh và ít tác dụng phụ.
• Rabeprazole có tác dụng gây ức chế tiết acid mạnh hơn omeprazole. Thuốc giúp nhanh chóng kiểm soát acid. Tác dụng phụ thường gặp là chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu.
• Esomeprazole có tác dụng gây ức chế tiết acid kéo dài nhờ trong công thức có các đồng phân quang học S không bị chuyển hóa bởi hệ men cytochrom P450 trong gan. Thuốc ít tác dụng phụ trong đó chủ yếu là tiêu chảy, đau bụng, nhức đầu, buồn nôn.

Nhóm thuốc điều hòa nhu động ruột

• Metoclopramid: Loại biệt dược này có tác dụng lên các lớp cơ ở ống tiêu hoá. Từ đó, nó sẽ thúc đẩy quá trình vận động, thúc đẩy mở môn vị, dẫn tới làm vơi dạ dày từ đó làm giảm tình trạng trào ngược dạ dày.
• Domperidon: Thuốc Domperidone với tác dụng chủ yếu là làm tăng cường chuyển động hoặc làm co thắt dạ dày và ruột. Có tác dụng làm tăng áp lực cơ vòng đoạn dưới của thực quản do đó làm tăng sự vơi dạ dày dẫn tới làm giảm trào ngược. Thuốc chống chỉ định với tắc ruột, nguy cơ thủng ở ống tiêu hoá, chảy máu dạ dày ruột.
• ulpirid dạng viên 50mg, có tác dụng làm tăng trương lực đoạn dưới cơ vòng thực quản, giúp giữ thức ăn không trào ngược lên thực quản. Gây ra nhiều tác dụng phụ là gây hội chứng ngoại tháp, chảy sữa, bất lực, vú phụ, buồn ngủ.
• Metopimazin : Thuốc có tác dụng làm thay đổi vận động của ống tiêu hoá nhưng không làm tăng sự vơi dạ dày do đó nó không gây ra cản trở sự hấp thu tiêu hoá cao của các thuốc phối hợp.

Nhóm thuốc tạo màng ngăn giữa dạ dày với thực quản

• Alginat (biệt dược Gaviscon, Topaal): acid Alginic khi tiếp xúc với HCl sẽ tạo thành 1 lớp bọt nổi lên trên dịch vị. Trong trường hợp trào ngược nhờ lớp gel này sẽ giúp bảo vệ cho niêm mạc thực quản khỏi bị các tác động của acid dạ dày.
• Dimeticol (gel polysilan) là 1 chất bảo vệ niêm mạc tương tự như trên.

Nếu như những trường hợp điều trị nội khoa không kết quả, có thể xem xét điều trị phẫu thuật bằng việc làm một chiếc van dạ dày ở quanh phần thực quản thấp. Hiện nhiều nhà phẫu thuật thường ưa dùng phương pháp khâu xếp nếp đáy vị kiểu Nissen qua soi ổ bụng. Kết quả cũng đạt hiệu quả tương tự như việc phẫu thuật mở. Song phẫu thuật cũng có nguy cơ tử vong và cũng có một số người sau mổ có triệu chứng nặng nề như nuốt khó, chướng hơi, không ợ được.

Bệnh nhân cần thay đổi tư thế nằm (gối đầu cao khoảng 15cm hoặc là kê vai cao 25cm); tránh tư thế cúi lâu, tránh tư thế nằm ngửa ngay sau bữa ăn và trong khoảng ba giờ; giảm chênh lệch áp lực bụng - thực quản bằng cách ăn thành nhiều bữa nhỏ, tránh ăn quá no, không nên mặc quần áo chật, tránh béo phì...; ăn giảm các chất béo, tránh ăn sôcôla, mỡ, rượu, bia, tỏi, gia vị cay, cà ri. Đồ uống có pH thấp như rượu vang đỏ có thể làm tăng các triệu chứng, thuốc lá làm nặng thêm trào ngược và có nguy cơ gây ra ung thư.

Không nên uống các thuốc làm giảm áp lực cơ thắt dưới như: thuốc chẹn alpha, chẹn bêta, ức chế calci, theophylline, các dẫn chất nitré, chống parkinson, thuốc an thần, các thuốc chống tiết cholin. Tránh dùng aspirin, các thuốc giảm đau không steroid khác vì thường sẽ làm nặng thêm viêm thực quản.

Lưu ý những thông tin trên đều mang tính chất tham khảo, người bị trào ngược dạ dày thực quản cần đến thăm khám ở các cơ sở y tế để bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị hợp lý.

Xem thêm:

• Vì sao chứng trào ngược dạ dày thực quản lại gây ra bệnh ung thư dạ dày
• Những món ăn chữa trào ngược dạ dày cực hiệu quả