Dị dạng mạch máu não là gì?

Đột nhiên gặp phải các cơn đau đầu dữ dội, cơ thể lờ đờ, tê cứng hay xuất hiện các cơn co giật, động kinh... có thể là triệu chứng của bệnh dị dạng mạch máu não, căn bệnh có thể dẫn đến tử vong. Vậy dị dạng mạch máu não là gì? Các triệu chứng cũng như điều trị bệnh ra sao?

• Dị dạng mạch máu não là hiện tượng các mạch máu bất thường hoặc rối loạn trong não. Các dị dạng này nối thông động mạch với tĩnh mạch não mà không đi qua mao mạch, từ đó không cung cấp được máu cho nhu mô não. Khi các dị dạng máu này vỡ ra sẽ gây ra chảy máu não.
• Bình thường, con người có rất nhiều mao mạch, máu ở trong trong mao mạch có dòng chảy và áp suất rất thấp.
• Tuy nhiên do sự kết nối bất thường giữa động mạch và tĩnh mạch trong bệnh dị dạng mạch máu não nên máu lưu thông qua mạch máu dị dạng sẽ với áp suất cao và nhanh, từ đó dễ gây ra tình trạng đột quỵ do xuất huyết não hoặc gây áp suất tiếp giáp lên não dẫn đến cơn động kinh, co giật.
• Dị dạng mạch máu não là một căn bệnh bẩm sinh và rất nguy hiểm. Các dị dạng mạch máu não này là những bất thường bẩm sinh phát triển từ tuần thứ 8 của thai kỳ khiến cho động mạch không thông nối trực tiếp với tĩnh mạch thông qua mạng lưới mao mạch trung gian, vì vậy, đa phần những dị dạng mạch máu não có thể tồn tại rất lâu trong não mà không có triệu chứng gì.

Thường thì đa phần các bệnh nhân mắc dị dạng mạch máu não không có triệu chứng điển hình và chỉ được phát hiện tình cờ khi đang điều trị một bệnh lý không liên quan khác.

Các bệnh nhân mắc bệnh dị dạng mạch máu não thuộc nhóm 45 tuổi trở xuống.

Tuy nhiên, các bệnh nhân mắc dị dạng mạch máu não có thể có các triệu chứng điển hình sau:

• Đau đầu dữ dội.
• Đau đầu sau chấn thương. Đau đầu kèm sốt hoặc cứng cổ.
• Đau đầu, buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh.
• Có triệu chứng nhìn mờ khi đau đầu.
• Động kinh, lên cơn co giật.
• Xuất huyết (có tới gần 50 % các bệnh nhân mắc dị dạng mạch máu não bị xuất huyết)
• Có các triệu chứng giống như đột quỵ do áp lực lên não bộ.

Ngày nay, tỉ lệ bệnh nhân được chẩn đoán dị dạng mạch máu não đã tăng lên nhờ những tiến bộ trong kỹ thuật ghi hình không xâm nhập.

Dị dạng mạch máu não có thể kích thích lên các mô não xung quanh và gây ra một số triệu chứng, chủ yếu nhất là cơn co giật mới khởi phát, yếu hoặc liệt cơ, mất phối hợp, người bệnh cảm thấy khó khăn khi thực hiện các động tác phức tạp, đau đầu, chóng mặt...

Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể gặp các vấn đề về ngôn ngữ, các cảm giác bất thường như: tê, ngứa, đau tự phát...

Tuy nhiên, các triệu chứng không rõ ràng nên rất khó xác định được bệnh ngay từ ban đầu. Ở giai đoạn trước khi vỡ mạch máu thường có triệu chứng đau đầu mãn tính mà bệnh nhân không rõ nguyên nhân, điều trị nội khoa nhưng không khỏi, xuất hiện những cơn co giật và động kinh.

Các trường hợp dị dạng lớn có thể gây ra chèn ép não thì người bệnh còn có thể bại liệt chân tay.

Một số trường hợp không có triệu chứng gì và được phát hiện qua tầm soát sức khỏe.

Dị dạng mạch máu não có thể được chẩn đoán qua chụp cộng hưởng từ não (chụp MRI não). Sau khi phát hiện được dị dạng mạch máu thì bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định thêm một đánh giá sâu hơn là chụp hình mạch máu não (chụp Angiogram não). Chụp hình mạch máu não có thể giúp bác sĩ xác định rõ hơn về vị trí, kích thước và hình dạng của đoạn mạch dị dạng, đồng thời có thể xây dựng lên được huyết mạch nơi mà mạch máu dị dạng phát sinh.

• Mục tiêu của điều trị dị dạng mạch máu não là dự phòng xuất huyết do vỡ và tái vỡ, có nhiều lựa chọn điều trị, bao gồm theo dõi hoặc sử dụng các kỹ thuật điều trị khác nhau.
• Kế hoạch điều trị được bác sĩ đưa ra với mục đích đạt được cơ hội tối đa để hủy tổn thương với nguy cơ thấp nhất. Vị trí của dị dạng mạch máu não là yếu tố quan trọng giúp cân nhắc nguy cơ giữa điều trị phẫu thuật với không phẫu thuật. Dự phòng vỡ hoặc tái vỡ là một trong những lý do chủ yếu để bác sĩ khuyến cáo người bệnh điều trị và can thiệp sớm đối với bệnh dị dạng mạch máu não.
• Theo như Bác sĩ Manish Taneja - Bác sĩ phẫu thuật vi mạch tại bệnh viện Raffles Singapore chia sẻ: “Điều trị dị dạng mạch máu não bên trong động tĩnh mạch có 3 phương pháp: phẫu thuật mở truyền thống, xạ phẫu, và phẫu thuật thắt mạch theo phương pháp xâm lấn tối thiểu”
• Phẫu thuật thắt mạch được sử dụng khá rộng rãi trong y khoa để điều trị dị dạng mạch máu não hơn vì bệnh nhân có thể xuất viện trong ngày hoặc một ngày sau phẫu thuật. Bác sĩ hoàn toàn có thể khóa mạch máu dị dạng bằng nhiều vật liệu khác nhau giúp ngăn chặn máu lưu thông qua các mạch dị dạng, giảm thiểu được tối đa nguy cơ mất máu và có độ an toàn cao hơn.

Qua những thông tin được chia sẻ trên đây, hy vọng bạn đọc đã có câu trả lời cho dị dạng mạch máu não là gì? Để phát hiện cũng như điều trị hiệu quả thì bạn hãy thực hiện khám sàng lọc sức khỏe tổng quát định kỳ. Nếu cơ thể có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào thì hãy đến gặp bác sĩ để nhận được sự thăm khám và tư vấn chính xác, cụ thể nhất.

Xem thêm:

• Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não và cách phòng ngừa
• Kiểm soát và phòng tránh bệnh tai biến mạch máu não ở người cao tuổi
• Co thắt mạch máu não: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị