Đau tinh hoàn là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì?

Tinh hoàn là bộ phận quan trọng đối với nam giới vì đây được coi là “nhà máy” sản xuất tinh trùng, đồng thời bài tiết hormon sinh dục nam testosterone quyết định các đặc tính sinh dục thứ phát ở nam giới. Đau tinh hoàn là dấu hiệu cảnh báo vấn đề liên quan đến cơ quan sinh dục, gây nên những lo âu phiền toái trong đời sống tình dục, vô hình chung ảnh hưởng tới sự tự tin và chất lượng cuộc sống của “cánh mày râu”. Hãy cùng tìm hiểu những bệnh lý gây đau tinh hoàn phổ biến nhất trong bài viết dưới đây.

Đau tinh hoàn có thể là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể khi dương vật cương cứng. Những kích thích tình dục làm tăng lượng máu dồn về cơ quan sinh dục, trong đó chủ yếu là dương vật, làm cho dương vật cương lên. Bên cạnh đó, đám rối mạch máu trong tinh hoàn cũng nhận lượng máu nhiều hơn bình thường, thể tích mạch máu tăng và tạo một áp lực nhỏ ép lên các mô xung quanh trong tinh hoàn, gây cảm giác đau tức nhẹ. Cảm giác này thường tự kết thúc và chỉ kéo dài một thời gian ngắn, thường gặp khi dương vật cương cứng lâu, phải kiềm chế xuất tinh hay khi ham muốn tình dục tăng (thường xuất hiện vào buổi sáng sớm).

Một sang chấn đột ngột tác động vào vùng cơ quan sinh dục có thể gây nên cơn đau dữ dội ở vị trí tinh hoàn. Nguyên do là tinh hoàn có hệ thống dây thần kinh và thụ thể nhận cảm đau dày đặc, vì vậy rất nhạy cảm trước những va chạm từ bên ngoài. Đây cũng là nguyên nhân giải thích các quy định riêng nhằm bảo vệ dương vật và tinh hoàn trong một số thể thao như bóng đá, đạp xe,...

Đau tinh hoàn không phải do chịu tác động va chạm hay khi cương cứng dương vật thì có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tiềm ẩn không được chủ quan.

Xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là hiện tượng thừng tinh bị xoắn quanh trục của nó, làm tắc nghẽn mạch máu nuôi tinh hoàn, dẫn đến phù nề, xung huyết và hoại tử tinh hoàn. Xoắn tinh hoàn nếu không được cấp cứu trong vòng 4 - 6 giờ từ khi bắt đầu đau, tinh hoàn bị nhồi máu hoàn toàn và để lại hậu quả khó lường là teo tinh hoàn.

50% số trường hợp xoắn tinh hoàn xảy ra trong lúc ngủ. Cảm giác đau tinh hoàn trong xoắn tinh hoàn có các đặc điểm sau: đau dữ dội ở một bên tinh hoàn, bìu sưng và đỏ vùng da tương ứng, đau vùng bụng dưới và buồn nôn, nôn. Đau tăng khi nâng nhẹ tinh hoàn lên (đây là yếu tố quan trọng để phân biệt với đau do viêm tinh hoàn). Tinh hoàn bị đau nằm rút lên cao hơn so với bên đối diện.

Theo một nghiên cứu của TS.BS Nguyễn Thành Như năm 2010, thời gian từ khi bắt đầu đau đến khi bệnh nhân vào viện thường khá trễ, khoảng 141 ± 22 giờ. Lúc này, tinh hoàn đã bị hoại tử, khả năng bảo tồn được tinh hoàn thường thấp. Chính vì vậy, nam giới không nên chủ quan khi bị đau tinh hoàn, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt tránh để xảy ra trường hợp không thể cứu vãn.

Viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn

Viêm mào tinh ở thanh niên dưới 40 tuổi thường do vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục, ở trẻ em và người cao tuổi thường do vi khuẩn đường tiết niệu. Nhiễm trùng từ mào tinh có thể lan sang tinh hoàn gây viêm tinh hoàn - mào tinh. Viêm tinh hoàn riêng lẻ thì thường do virus.

Đau tinh hoàn do viêm nhiễm thường xảy ra một bên, đau liên tục, mào tinh hoàn và bìu bên bệnh sưng to, đỏ vùng da tương ứng. Đau giảm bớt khi nâng tinh hoàn (phân biệt với xoắn tinh hoàn).

Viêm tinh hoàn - mào tinh gây triệu chứng dễ nhầm với xoắn tinh hoàn. Sau đây là một số căn cứ giúp phân biệt 2 bệnh lý này.

Giãn tĩnh mạch tinh

Giãn tĩnh mạch tinh là tình trạng giãn đám rối tĩnh mạch bên trong bìu, thường biểu hiện rõ ở bên trái và hiếm gặp trước tuổi dậy thì. Một khi đã xuất hiện, giãn tĩnh mạch tinh không tự hết và làm suy giảm dần chức năng sinh tinh của tinh hoàn, do đó cần được điều trị.

Phần lớn các trường hợp giãn tĩnh mạch tinh không có triệu chứng. Đau tinh hoàn trong giãn tĩnh mạch tinh thường chỉ là cảm giác nặng tức, khó chịu ở tinh hoàn. Tình trạng này giảm khi nằm và không bao giờ xuất hiện khi mới thức giấc; ngược lại tăng khi ngồi lâu, đứng lâu hay hoạt động gắng sức trong thời gian dài.

Nếu giãn tĩnh mạch tinh gây đau tức kéo dài mà điều trị với thuốc giảm đau không cải thiện thì thường có chỉ định phẫu thuật.

Nang mào tinh hoàn

Nang mào tinh hoàn hình thành do sự tắc nghẽn ống dẫn tinh, dẫn đến ứ đọng dịch tại vị trí mào tinh. Nang nhỏ thường không có triệu chứng. Các nang lớn gây cảm giác căng tức, đau tinh hoàn, cần được loại bỏ bằng cách tiêm xơ hoặc phẫu thuật.

Thoát vị bẹn

Vùng bẹn có những lỗ tự nhiên cho một số cấu trúc giải phẫu chạy qua ví dụ như thừng tinh ở nam giới. Khi những lỗ này rộng hơn bình thường, một phần các tạng trong ổ bụng có thể chui qua và sa xuống dưới, gây nên thoát vị bẹn. Bệnh nhân cảm thấy có khối phồng ở vùng bẹn, kích thước tăng và đau tức khi vận động, giảm đi khi nằm nghỉ ngơi.

Tổn thương dây thần kinh sinh dục

Tổn thương thần kinh sinh dục có thể là biến chứng của một số bệnh mạn tính như đái tháo đường,... hay do áp lực kéo dài tác động lên tinh hoàn như khi ngồi xe đạp, xe máy. Tình trạng này có thể gây đau, tê bì đột ngột da vùng bìu, khiến bệnh nhân cảm giác như đau ở tinh hoàn.

Ung thư tinh hoàn

Ung thư tinh hoàn ít khi gây đau tinh hoàn. Đây là một bệnh lý hiếm gặp, tuy nhiên mối nguy hiểm mà nó mang lại cũng giống như các loại ung thư khác. Khối u tại tinh hoàn quá to có thể gây đau nhức và sờ được bằng tay.

Đau tinh hoàn có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tật của cơ quan sinh dục không được chủ quan. Do vậy, khi có triệu chứng đau tinh hoàn, nam giới cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay, không nên vì ngại ngùng mà để ảnh hưởng tới sức khỏe tình dục và chất lượng cuộc sống.

Xem thêm:

• Bé trai kêu đau vùng kín: Coi chừng hoại tử tinh hoàn!
• Đau tinh hoàn khám ở đâu tại TP. Hồ Chí Minh?