Đau nửa đầu migraine là gì ?

Chúng ta thường nghe về đau nửa đầu migraine là bệnh lý với cơn đau đầu dữ dội, tuy nhiên đau nửa đầu migraine có thể đau đầu nhẹ hoặc thậm chí không đau đầu mà lại đặc trưng bởi các triệu chứng khác. Đau nửa đầu migraine là gì , nguyên nhân, biểu hiện bệnh ra sao, cách phòng ngừa và điều trị bệnh như thế nào?

Migraine là bệnh lý thần kinh lành tính, thường gặp trong dân số, đa số người bệnh có biểu hiện những cơn đau đầu nửa bên tái đi tái lại, với các mức độ khác nhau từ vừa đến dữ dội, tuy nhiên, đau đầu không phải là triệu chứng duy nhất của đau nửa đầu migraine.

Người ta chưa xác định rõ được nguyên nhân, nhưng yếu tố di truyền và môi trường có vai trò bệnh sinh.

Migraine có thể được gây ra bởi sự thay đổi trong thân não, sự tương tác của thân não với dây thần kinh sinh ba.

Mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ- bao gồm serotonin, đây là chất dẫn truyền thần kinh giúp điều hòa đau trong hệ thần kinh. Các nghiên cứu cho thấy nồng độ serotonin giảm trong cơn đau đầu migraine. Điều này khiến cho dây thần kinh sinh ba phóng thích ra chất gọi là neuropeptides, đi khắp màng não, gây ra cơn đau đầu migraine. Chất dẫn truyền thần kinh khác đóng vai trò bệnh sinh trong cơn đau đầu migraine là calcitonin gene-related peptide.

Dựa vào mức độ của cơn đau, triệu chứng kèm theo của cơn đau đầu, người ta chia bệnh đau nửa đầu migraine thành các thể lâm sàng khác nhau, tùy theo biểu hiện đặc trưng của đau nửa đầu migraine để bác sĩ có thể tư vấn cho bạn các phương pháp điều trị tương ứng. Các thể biểu hiện của đau nửa đầu migraine gồm có :

Đau nửa đầu migraine mà không kèm thay đổi thị giác (tiếng Anh gọi là aura)

Đây là biểu hiện thường gặp của đau nửa đầu migraine. Cơn đau đầu một bên mức độ từ nhẹ đến dữ dội, có đặc điểm đau theo nhịp mạch đập, cơn đau tăng lên bởi hoạt động thể lực, kèm theo buồn nôn, nôn ói, cảm giác chói mắt sợ ánh sáng, cảm giác sợ âm thanh là các biểu hiện đặc trưng của thể đau nửa đầu migraine mà không kèm thay đổi thị giác.

Đau nửa đầu migraine và kèm thay đổi thị giác

• Khoảng 1⁄4 số bệnh đau nửa đầu migraine sẽ kèm theo thay đổi thị giác- nhìn thấy nhiều chấm đen và nhìn vật xung quanh lắc lư. Rối loạn thị giác sẽ xuất hiện trước khi hoặc trong cơn đau đầu, kéo dài từ 10 đến 30 phút.
• Mất cảm giác một bên cơ thể
• Mất khả năng nói rõ ràng.

Đây là thể bệnh nặng.

Đau nửa đầu migraine đột quỵ

• Thể bệnh này có đặc điểm là sự yếu liệt một bên cơ thể, cảm giác châm chít hoặc mất cảm giác một bên cơ thể như biểu hiện của đột quỵ, kéo dài trong vài giờ đến nhiều ngày
• Rối loạn thị giác aura
• Đau đầu trong thể này chỉ ở mức độ nhẹ, thậm chí không đau đầu.

Biểu hiện như thế khó phân biệt với một tình trạng đột quỵ, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay.

Đau nửa đầu migraine thị giác

Thể này đặc trưng bởi tình trạng đau đầu một bên mức độ thay đổi từ vừa đến dữ dội, sau đó đột ngột mất thị giác một bên mắt, kéo dài từ vài phút đến vài tháng, nhưng nó thường hoàn toàn phục hồi.

Đây là thể bệnh nặng, bạn cần được khám chuyên khoa nội thần kinh.

Đau nửa đầu migraine mãn tính

Thể này có đặc điểm là cơn đau đầu kéo dài từ 15 ngày trở lên trong một tháng. Trong các ngày đều có đau đầu, tuy nhiên mức độ đau thay đổi lúc nhẹ lúc nặng. Những bệnh nhân mắc đau nửa đầu migraine mãn tính thường tự ý sử dụng thuốc giảm đau trong nhiều ngày, điều này khiến cơn đau đầu lập tới nhiều hơn.

Đau nửa đầu migraine lạnh buốt

Bệnh nhân của thể đau nửa đầu migraine lạnh buốt sẽ trải qua cơn đau đầu sắc bén trong đầu như khi uống nước lạnh nhưng mức độ dữ dội hơn. Cảm giác đau này xuất hiện đột ngột, kéo dài chỉ trong 5 đến 30 giây. Cảm giác đau này ở vùng quanh mắt, thái dương một bên đầu.

Đau nửa đầu migraine từng cụm

Đây là cơn đau đầu dữ dội kinh khủng nhất mà con người trải qua. Với thể đau nửa đầu migraine từng cụm, bạn sẽ cảm thấy một cơn đau như bỏng ở vùng quanh mắt, vùng thái dương, rồi sau đó lan ra vùng chẩm ở một bên đầu. Bạn thường sẽ kèm theo đỏ mắt, sưng mắt, chảy mũi. Vì mức độ đau này mà người ta thường gọi thể bệnh này là « đau đầu muốn tự vẫn ».

Đau nửa đầu migraine dọc sống lưng

Bệnh nhân thể đau nửa đầu migraine dọc sống lưng sẽ đau vùng cổ hoặc từ một vùng của cột sống rồi cơn đau đầu một bên xuất hiện. Thể bệnh này cần tập vật lý trị liệu kèm với phương pháp dùng thuốc.

Ngoài ra còn có thể migraine mà không đau đầu, đặc trưng bởi sự rối loạn thị giác aura là chính, đây là thể hiếm gặp.

Tùy vào tần số xuất hiện cơn đau đầu mà bác sĩ sẽ kê cho bạn thuốc phòng cơn đau.

Đau nửa đầu migraine có thể xuất hiện sau một kích thích nhất định, vì thế bạn có thể phòng ngừa cơn đau đầu bằng cách tránh hoặc cải thiện các yếu tố kích hoạt cơn đau. Một số yếu tố kích hoạt cơn đau :

• Sự thay đổi hormone estrogen ở nữ.
• Thức ăn. Phô mai, thức ăn nhiều muối, đồ hộp, chất bảo quản
• Thức uống. Thức uống có cồn, đặc biệt là rượu, thức uống có nồng độ caffein cao.
• Stress
• Thuốc. Ví dụ như thuốc giãn mạch nitroglycerin có thể kích hoạt đau đầu migraine
• Chu kỳ ngủ không cố định

Điều trị đau nửa đầu migraine là cắt cơn đau đầu và phòng ngừa cơn đau. Một số thuốc được sử dụng trong cắt cơn đau đầu migraine là : ibuprofen, aspirin, acetaminophen, almotriptan...

• Chườm lạnh. Khi bạn có cơn đau đầu migraine, hãy chườm túi mát lên vùng trán của bạn, thời gian chườm trong 15 phút rồi sau đó nằm nghỉ trong 15 phút.
• Chườm nóng. Nếu bạn đau đầu dữ dội, hãy chườm nóng thay vì chườm lạnh, đặt trên vùng cổ hoặc vùng chẩm.
• Giảm độ sáng. Ánh sáng đèn trong phòng quá sáng, thậm chí từ màn hình máy tính, có thể kích hoạt cơn đau đầu migraine, vì thế, hãy giảm độ sáng, dán miếng chóng chói màn hình, đeo kính râm khi ra ngoài.
• Không nên nhai nhiều. Nhai kẹo cao su, nghiến răng, hoặc bất kỳ hoạt động nhai nhiều nào có thể không chỉ làm đau vùng hàm mà còn kích hoạt cơn đau đầu.
• Hãy nạp chút Caffeine. Bạn có thể uống một cốc trà hoặc cà phê. Bạn không nên uống quá nhiều vì nó có thể kích thích gây đau đầu.
• Ăn gừng. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy lợi ích của tiêu thụ gừng thường xuyên. Bạn có thể dùng gừng dưới dạng thực phẩm chức năng hoặc đơn giản hơn là hãy uống trà gừng.

Đau nửa đầu migraine là bệnh lý thần kinh lành tính, là nguyên nhân gây đau đầu thường gặp nhất, đa số bệnh nhân biểu hiện bởi cơn đau đầu một bên, mức độ thay đổi, theo nhịp mạch đập, một số bệnh nhân khác lại biểu hiện ít đau đầu hơn mà lại nổi trội các triệu chứng khác như rối loạn thị giác, yếu liệt một bên cơ thể. Điều trị và phòng ngừa migraine cần được phối hợp bởi phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc để cắt cơn đau và giảm tần số xuất hiện của các cơn.

Xem thêm:

• Cách điều trị và phòng ngừa đau đầu migraine
• 7 triệu chứng đau đầu cần gặp ngay bác sĩ
• Có phải bạn thường xuyên bị đau nửa đầu?