Công cụ nhận biết nhóm máu không cần xét nghiệm

Bác sĩ và nhà miễn dịch học người áo Karl Landsteiner (14 tháng 6 năm 1868 - 26 tháng 6 năm 1943) được nổi tiếng vì phát hiện ra các nhóm máu chính và phát triển một hệ thống phân loại các nhóm máu. Khám phá khoa học này của ông đã khiến quá trình truyền máu an toàn trở nên khả thi.

Các nghiên cứu của tiến sĩ Landsteiner về sự tương tác giữa các tế bào hồng cầu và huyết thanh của những người khác nhau đã được ghi nhận vào những năm thập niên 90. Ông quan sát thấy sự kết tụ, hoặc đóng vón cục lại của các tế bào hồng cầu khi trộn lẫn với máu động vật hoặc máu người khác. Landsteiner không phải là người đầu tiên thực hiện những quan sát này, nhưng được ghi nhận là người đầu tiên giải thích các quá trình sinh học đằng sau phản ứng.

Landsteiner đã thực hiện các thí nghiệm kiểm tra các tế bào hồng cầu phản ứng với huyết thanh từ cùng một người cũng như với huyết thanh từ các bệnh nhân khác. Ông để ý rằng hồng cầu của bệnh nhân không kết tụ với sự hiện diện của huyết thanh của chính họ. Ông cũng xác định các kết quả phản ứng khác nhau và phân loại chúng thành ba nhóm: A, B và C. Landsteiner quan sát thấy rằng khi các hồng cầu từ nhóm A được trộn với huyết thanh từ nhóm B, các tế bào trong nhóm A tụ lại với nhau. Điều tương tự cũng đúng khi các hồng cầu từ nhóm B được trộn với huyết thanh từ nhóm A. Các tế bào máu của nhóm C không phản ứng với huyết thanh từ nhóm A hoặc B. Tuy nhiên, huyết thanh từ nhóm C gây ra sự ngưng kết trong hồng cầu của cả hai nhóm A và B.

Landsteiner xác định rằng các nhóm máu A và B có các loại thụ thể gây kết tụ khác nhau, hay gọi là kháng nguyên (kháng nguyên A, kháng nguyên B), trên bề mặt các tế bào hồng cầu của chúng. Mỗi nhóm cũng có các kháng thể khác nhau (kháng thể A, kháng thể B) có trong huyết thanh của chúng. Một học trò của Landsteiner sau đó đã xác định được nhóm máu AB phản ứng với cả kháng thể A và kháng thể B. Phát hiện của landsteiner đã trở thành nền tảng cho hệ thống nhóm máu ABO (tên của nhóm c sau đó được đổi thành loại O).

Công việc của Landsteiner đặt nền tảng cho sự hiểu biết của chúng ta về các nhóm máu. Các tế bào từ nhóm máu A có kháng nguyên A trên bề mặt tế bào hồng cầu và kháng thể B trong huyết thanh, trong khi các tế bào từ nhóm B có kháng nguyên B trên bề mặt tế bào hồng cầu và kháng thể A trong huyết thanh. Khi hồng cầu nhóm A tiếp xúc với huyết thanh từ nhóm B, kháng thể A có trong huyết thanh B liên kết với kháng nguyên A trên bề mặt tế bào hồng cầu. Sự kết hợp này làm cho các tế bào kết tụ lại với nhau, tạo ra hình ảnh vón cục mà chúng ta quan sát thấy. Bản chất của sự ngưng tụ này là các kháng thể trong huyết thanh nhóm b xác định các tế bào máu của nhóm a là ngoại lai và bắt đầu phản ứng miễn dịch để vô hiệu hóa mối đe dọa.

Một phản ứng tương tự xảy ra khi hồng cầu loại B tiếp xúc với huyết thanh từ loại A có chứa kháng thể B. Nhóm máu O không có kháng nguyên trên bề mặt tế bào hồng cầu và không phản ứng với huyết thanh từ cả hai loại A hoặc B. Nhóm máu O có cả kháng thể A và B trong huyết thanh và do đó phản ứng với hồng cầu từ cả hai nhóm A và B.

Công việc của Landsteiner khiến việc truyền máu trở nên khả thi khi truyền máu an toàn. Phát hiện của ông đã được công bố trên tạp chí y học Trung Âu, Wiener Klinische Wochenschrift, vào năm 1901. Ông đã nhận được giải thưởng Nobel về sinh lý học hoặc y học (1930) cho thành tựu cứu người này.

Năm 1923, Landsteiner đã có thêm những khám phá về nhóm máu khi làm việc ở new york tại viện nghiên cứu y học Rockefeller. Ông đã giúp xác định các nhóm máu M, N và P, ban đầu được sử dụng trong xét nghiệm quan hệ cha con. Năm 1940, Landsteiner và Alexander Wiener đã phát hiện ra nhóm máu yếu tố Rh, được đặt tên theo nghiên cứu được thực hiện với khỉ rhesus. Sự hiện diện của yếu tố rh trên các tế bào hồng cầu cho thấy loại Rh dương tính (Rh +). Sự vắng mặt của yếu tố Rh chỉ ra loại Rh âm (Rh-). Khám phá này cung cấp một phương tiện cho việc kết hợp nhóm máu Rh để ngăn chặn các phản ứng không tương thích trong quá trình truyền máu.

Karl landsteiner vào cơn nhồi máu cơ tim khi đang ở trong phòng thí nghiệm và qua đời vài ngày sau đó vào ngày 26 tháng 6 năm 1943.

Như đã đề cập ở mục trên, chúng ta có thể thấy rằng, máu người được phân loại trong hệ thống phân loại nhóm máu ABO, bao gồm 4 nhóm máu chính:

• Nhóm a
• Nhóm b
• Nhóm ab
• Nhóm o

Một mẫu máu xét nghiệm. Mẫu máu được lấy bằng kim tiêm, việc tiêm đôi khi làm một số người sợ và cảm thấy hơi đau. Mẫu máu của bạn được trộn với các kháng thể chống lại máu loại a và b. Sau đó, mẫu được kiểm tra để xem liệu các tế bào máu có dính vào nhau hay không. Nếu các tế bào máu dính vào nhau, điều đó có nghĩa là máu đã phản ứng với một trong các kháng thể.

Bước thứ hai được gọi là phân lập. Phần chất lỏng trong máu của bạn không có tế bào (huyết thanh) được trộn với hồng cầu mẫu chứa kháng nguyên loại a và loại b. Những người có máu loại a kháng thể chống b trong huyết thanh. Những người có nhóm máu b có kháng thể chống a trong huyết thanh. Nhóm máu o chứa cả hai loại kháng thể.

2 bước trên có thể xác định chính xác nhóm máu của bạn.

Phân loại nhóm máu rh, để xác định hồng cầu của nhóm máu của bạn trên bề mặt có chứa yếu tố rh hoặc không:

• Rh + (dương tính), nếu bạn có protein bề mặt tế bào này
• Rh- (âm tính), nếu bạn không có protein bề mặt tế bào này

Công cụ nhận biết nhóm máu không cần xét nghiệm hoạt động cũng theo nguyên lý kháng nguyên đông tụ lại khi gặp kháng thể của nó để xác định nhóm máu của bạn trong hệ thống máu ABO và yếu tố Rh.

Cách sử dụng bộ công cụ nhận biết nhóm máu không cần xét nghiệm

1. Bố trí tất cả các thành phần của bộ công cụ lên bàn.
2. Thêm một giọt nước vào mỗi vòng tròn của thẻ.
3. Khử trùng ngón tay của bạn bằng cồn lau và sau đó châm ngón tay của bạn bằng lancet.
4. Bóp đầu ngón tay của bạn để có được một giọt máu lớn. Sử dụng cây nhựa có trong bộ dụng cụ, chuyển một giọt máu đến một trong các vòng tròn thẻ.
5. Lấy 3 que làm quẹt giọt máu rồi đưa vào các ô của thẻ
6. Khuấy giọt máu với giọt nước trong mỗi ô bằng mỗi que nhựa.
7. Nghiêng thẻ qua lại trong 10 giây.
8. Bây giờ hãy so sánh vòng tròn máu của bạn để xác định nhóm máu bạn có.

Thời gian cho kết quả: khoảng 6 phút.

Cơ chế xác định nhóm máu của bộ công cụ nhận biết nhóm máu với xét nghiệm máu là giống nhau, nghĩa là dựa vào cách kháng nguyên- kháng thể phản ứng với nhau để xác định nhóm máu của bạn.

Công cụ nhận biết nhóm máu thì tiện lợi hơn- bạn không phải đến bệnh viện hay xếp hàng để làm xét nghiệm, lượng máu được lấy ít hơn nhiều, bạn không phải đối mặt với kim tiêm (nếu bạn là người sợ kim tiêm).

Tuy nhiên, công cụ nhận biết nhóm máu không cần xét nghiệm chỉ có thể đơn thuần cho bạn biết kết quả về nhóm máu và yếu tố rh, chỉ có giá trị giới hạn về giải đáp sự tò mò của bạn về nhóm máu của mình, chứ không có giá trị chẩn đoán bệnh tật hoặc quá trình truyền máu sẽ cần những xét nghiệm chuyên sâu hơn. Hay nói cách khác, công cụ nhận biết nhóm máu không thay thế được vai trò của xét nghiệm máu trong các trường hợp bệnh lý hoặc cần truyền máu.

Công cụ nhận biết nhóm máu không cần xét nghiệm là một cách tiện lợi, đơn giản để giải đáp thắc mắc nhóm máu của chúng ta. Công cụ hoạt động như một xét nghiệm nhóm máu trong xét nghiệm máu, tuy nhiên công cụ không thể thay thế như một xét nghiệm chẩn đoán bệnh lý.

Tài liệu tham khảo

Durand, joel k., and monte s. Willis. "karl landsteiner, md: transfusion medicine." laboratory medicine, vol. 41, no. 1, 2010

Erkes, dan a., and senthamil r. Selvan. "hapten-induced contact hypersensitivity, autoimmune reactions, and tumor regression: plausibility of mediating antitumor immunity." journal of immunology research, vol. 2014, 2014

"karl landsteiner – biographical." nobelprize.org

Xem thêm:

• Truyền nhầm nhóm máu nguy hiểm như thế nào đối với người bệnh?
• Giá thăm khám tại bệnh viện truyền máu Huyết học TPHCM có đắt không
• Vì sao có nhiều nhóm máu?