Có thể tự nhận biết dấu hiệu hạ canxi máu không?

Hạ canxi máu là tình trạng nồng độ canxi huyết thanh toàn phần dưới 8,8 mg/dl (2,20 mmol/l) trong điều kiện protein huyết thanh bình thường hoặc canxi ion hóa dưới 4,7 mg/dl (1,17 mmol/l).

Hạ canxi máu là hiện tượng thường gặp ở người có chế độ ăn thiếu canxi, cơ thể giảm khả năng hấp thu canxi do thiếu vitamin D, bị cắt đoạn ruột, mắc hội chứng giảm hấp thu mạn tính hoặc dùng nhiều thuốc lợi tiểu dạng furosemide hoặc mắc các rối loạn nội tiết như suy tuyến cận giáp trạng, tăng tiết calcitonin trong ung thư tuyến giáp,...

Có nhiều nguyên nhân gây nên hạ canxi máu bao gồm:

• Tăng tạo xương trong khi cung cấp canxi không đủ ở trẻ em đang giai đoạn phát triển nhanh, phụ nữ đang mang thai và nuôi con bằng sữa mẹ
• Mắc hội chứng kém hấp thu do rối loạn tiêu hóa kéo dài
• Suy tuyến cận giáp trạng, làm giảm bài tiết parathyroid hormone gây hạ canxi máu, tăng phốt pho máu và thường gây nên cơn tetani mãn tính
• Thiếu hụt vitamin D
• Bệnh lý thận: bệnh lý ống thận, suy thận.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như thiếu hụt magie, viêm tụy cấp, giảm albumin máu, tăng phốt pho máu hay uống các thuốc gây hạ canxi huyết như thuốc chống động kinh hay truyền máu nhiều, thuốc cản quang, dùng liều cao calcitonin.

Canxi có vai trò quan trọng với cơ thể, vậy bị hạ canxi máu có nguy hiểm không là điều nhiều bạn thắc mắc. Và đây là câu trả lời là rất nguy hiểm bởi:

Canxi là khoáng chất thiết yếu cho cơ thể đóng vai trò rất quan trọng trong nhiều hoạt động của cơ thể. Trẻ em bị thiếu canxi sẽ bị còi xương, chậm tăng chiều cao, còi cọc, hay khóc đêm và giật mình khóc thét cũng như đổ mồ hôi trộm,... Còn người lớn thiếu canxi thì sẽ bị loãng xương, còng lưng, gai cột sống, gai gót chân cũng như nhiều chứng bệnh nguy hiểm khác.

Lượng dự trữ canxi trong cơ thể được duy trì ổn định phụ thuộc vào 3 yếu tố chính bao gồm thức ăn, nước uống, hấp thu canxi từ ruột và đào thải qua thận. Nếu như nhu cầu hằng ngày với một chế độ ăn đầy đủ cần phải bảo đảm cung cấp khoảng 1.000mg canxi qua đường ăn uống thì sẽ có khoảng 200mg canxi bị đào thải. Có khoảng 200 - 400mg canxi được hấp thu từ ruột vào máu và quá trình này phụ thuộc vào nồng độ vitamin D trong máu và phần canxi còn lại đào thải qua phân. Đến gần 99 % canxi trong cơ thể tập trung ở trong xương, chủ yếu dưới dạng tinh thể hydroxyapatite. Chỉ 1% canxi trong xương là tự do trao đổi với dịch ngoài tế bào nên luôn sẵn sàng để điều chỉnh nồng độ canxi trong máu luôn ổn định. Ngoài ra, nồng độ canxi toàn phần bình thường trong máu được duy trì dao động từ 8,8 đến 10,4 mg/dl (2,20 - 2,60mmol/l).

Hạ canxi máu có những dấu hiệu nhận biết. Bạn cần nhận biết hạ canxi máu sớm để tìm cách xử trí hạ canxi máu. Hạ canxi thường khởi đầu với các triệu chứng như tê môi, lưỡi và các đầu ngón tay, đầu ngón chân. Tiếp đến là sự co cơ khắp cơ thể, co thắt các cơ ở tay khiến các ngón tay không xòe ra được, co thắt các cơ ở chân làm cho bàn chân duỗi ra như thể đang đạp xe đạp.

Hơn nữa, hạ canxi máu cũng làm co thắt các cơ vùng mặt và các cơ toàn thân gây đau đớn, co thắt các cơ hô hấp gây khó thở. Trường hợp nặng hơn có thể gây co giật toàn thân hoặc khu trú.

Ngoài việc nhận biết các dấu hiệu hạ canxi máu, bạn cũng cần biết cách xử trí hạ canxi máu ra sao. Dưới đây là cách xử trí hạ canxi máu:

Khi bị hạ canxi máu, đầu tiên người xung quanh phải thật bình tĩnh, đỡ bệnh nhân rồi đưa vào chỗ mát để nghỉ ngơi, vỗ nhẹ 2 bên má bệnh nhân. Trường hợp, bệnh nhân ngất lâu hãy thử ấn huyệt nhân trung ở giữa mũi và miệng.

Hãy kiểm tra trong đồ đạc bệnh nhân nếu có mang theo canxi viên dạng sủi thì pha 1 viên vào 1 cốc nước và đợi thuốc tan hết, cho bệnh nhân uống. Trong trường hợp 2 hàm răng bệnh nhân cứng lại không mở ra được thì bắt buộc phải dùng thìa bón vào miệng bệnh nhân hoặc đánh thức cho bệnh nhân tỉnh để uống thuốc.

Tiếp đó, bạn nên nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí hạ canxi máu kịp thời.

Rõ ràng hạ canxi máu rất nguy hiểm, bạn cần sớm nhận biết hạ canxi máu, có cách xử trí hạ canxi máu đúng đắn và tốt nhất là đến thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán, điều trị kịp thời khi nghi ngờ mình bị hạ canxi máu.

Xem thêm:

• Cha mẹ nên làm gì khi bé bị còi xương?
• Trẻ còi xương nên uống thuốc gì?
• Mổ bướu cổ xong nên ăn gì?