Cái chết bệnh nhi trên đất Mỹ ám ảnh phiên dịch viên

Có lẽ gần đây câu chuyện về sự ra đi của một bệnh nhi người Việt trên đất Mỹ đã làm xúc động và lấy đi cảm xúc của rất nhiều người. Mặc dù cái chết của em là sự mất mát quá lớn, không thể nào bù đắp. Nhưng đâu đó người ta vẫn cảm thấy có một chút ấm áp từ sâu thẩm trái tim của hàng ngàn con người Việt Nam sinh sống nơi xứ lạ quê người, đó chính là hai chữ "tình người". Thứ tình cảm cao quý đến mức đôi khi chúng ta không hề cảm nhận được ở chính nơi "chôn nhau cắt rốn" của mình.

Cuộc điện thoại bất ngờ trong đêm

Gần 20 năm định cư tại Mỹ, cô Nguyễn Thị Minh Phương hiện là giảng viên Bộ môn Tiếng Việt của Trường Đại học Massachusetts, Boston. Ngoài ra cô còn làm thêm với công việc phiên dịch tại Bệnh viện Nhi Boston, Minh Phương đã thông dịch giúp nhiều bệnh viện ở Mỹ chuyển ngữ khi có bệnh nhân người Việt đến điều trị.

Khoảng 20h tối thứ bảy, như thường lệ Minh Phương về nhà sau một ngày làm việc vất vả, bỗng điện thoại reo và báo có ca cấp cứu cho người Việt cần Minh Phương đến Bệnh viện Nhi Boston để phiên dịch ngay. Cô gấp rút đến bệnh viện chưa kịp vào trong, cô y tá trưởng đã kéo Minh Phương ra một góc để nói về trước tình trạng của bệnh nhân. Đó là một cháu bé người Việt, chỉ mới 4 tháng tuổi nhưng bị tim ngừng đập và được chuyển khẩn cấp từ bệnh viện địa phương lên Bệnh viện Nhi Boston bằng trực thăng. Các bác sĩ đã hồi sức cấp cứu cho cháu bé và tim đã đập trở lại nhưng cháu bé vẫn đang ở trạng thái nguy kịch, khả năng tử vong rất cao. Đây là trường hợp được miễn viện phí hoàn toàn vì gia đình bệnh nhân thuộc diện lao động nghèo.

Vào trong Minh Phương đã vội nhìn thấy gương mặt buồn phiền hiện lên của vị bác sĩ đang làm nhiệm vụ cấp cứu cho cháu bé, và ông ấy thông báo cho người nhà rằng bệnh nhi bị mắc chứng đột tử ở trẻ sơ sinh - Sudden Infant Death Syndrome - (SIDS). Đây là căn bệnh có thể gây tử vong cho trẻ dưới một tuổi mà hiện tại không thể nào có câu trả lời để lý giải cho bệnh lý này. Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn đang cố gắng tìm mọi cách để cứu cháu bé dù biết rằng con số khả quan cho ca này gần như là con số 0. Minh Phương như chết lặng đi khi trước mắt cô là hình ảnh của đứa bé nằm bất di bất dịch, trên đầu là các loại dây dợ, ống dày đặc xung quanh. Cháu còn quá nhỏ, gương mặt non nớt và đáng yêu như một thiên thần. Mọi chuyện xảy ra quá nhanh và Minh Phương vẫn còn chưa định hình lại được chính mình. Cô nhìn qua người mẹ trẻ đang ủ rũ ngồi khóc, và câu hỏi nghẹn ngào duy nhất mà bố mẹ cháu nhờ Minh Phương phiên dịch là “Hy vọng được bao nhiêu, thưa bác sĩ?”. Bác sĩ trả lời “Cháu khó lòng qua khỏi, tôi chưa nhìn thấy tương lai”, trong khi bên cạnh cháu hai y tá vẫn cố gắng miệt mài làm việc.

Xung quanh bốn góc phòng là bốn màn hình máy tính treo lơ lững, hiển thị mọi theo dõi hoạt động cơ thể của bệnh nhi. Khi mỗi tiếng kêu “tít, tít” vang lên, thì hai y tá lại liên tục thực hiện các thao tác chuyên môn để cố gắng giữ nhịp tim và nhịp thở cho cháu bé. Bác sĩ trực đêm đến nhẹ nhàng hỏi han về hồ sơ bệnh án để giúp bố mẹ bệnh nhi ổn định tâm lý. Trong hoàn cảnh đau lòng trước phút sinh tử thì nhân viên xã hội (social workers) đến thăm hỏi, động viên bố mẹ cháu. Ở Mỹ nhiệm vụ của những người này là chăm sóc cả về vật chất và tinh thần cho gia đình, đặc biệt là lúc bệnh nhân đang trong cơn nguy kịch, hiểm nghèo. Họ cung cấp phiếu ăn miễn phí, lo chỗ ngủ cho người nhà. Lúc đó là đã hơn 10h đêm, nhà ăn trong bệnh viện đã đóng cửa. Họ hỏi kỹ bố mẹ cháu thích ăn món gì và cử y tá ra ngoài mua mang về.

Tất cả lại trở về với cát bụi

Gần 1h sáng, Minh Phương vẫn ở lại viện cùng chia sẻ nỗi lo lắng với bố mẹ cháu bé. Bên cạnh cháu là hai cô y tá mắt đỏ ngầu vì thiếu ngủ và xúc động, nhưng vẫn luôn chân luôn tay chăm sóc toàn bộ hệ thống máy móc đảm bảo cho cháu bé thở được với hi vọng mong manh. Các xét nghiệm về não (chụp cắt lớp, đo điện não đồ và MRI) liên tục được tiến hành, rồi cũng đã đến lúc... Các bác sĩ bắt đầu gặp riêng với bố mẹ bé.

Cuộc họp đầu tiên diễn ra ngay sau đó, các bác sĩ nhằm giúp bố mẹ cháu bé chuẩn bị tâm lý nên chỉ nói rằng hiện tại tình thế của cháu hết sức nguy kịch. Tất cả mọi người lặng lẽ ngồi bên nhau, nhóm y bác sĩ mắt đỏ hoe, đầy cảm thông. Rồi một người trong số họ lên tiếng, giọng nói nhỏ nhẹ nhưng dứt khoát: “Chúng tôi rất tiếc phải thông báo tình trạng của cháu ngày càng xấu, nhưng chúng tôi không đầu hàng. Chúng tôi vẫn chiến đấu để giành giật sự sống cho cháu, cháu cũng là một chiến binh dũng cảm đang đồng hành với chúng tôi. Nước mắt đôi vợ chồng trẻ lại lưng tròng, từng tiếng nấc nghẹn ngào như xé tan khoảng không gian tối mịt ngoài kia. Các bác sĩ nhẹ nhàng mang giấy ra lau nước mắt cho người mẹ. Và họ trở lại với công việc chăm sóc cho cháu bé, lúc đó đã là 2h sáng.

Cuộc họp thứ hai được diễn ra vào sáng ngày hôm sau, gồm có bác sĩ trưởng Khoa Cấp cứu, bác sĩ chuyên về não khoa, các y bác sĩ trực tiếp điều trị cho bệnh nhi. Xung quanh là những nét buồn bã hiện hữu trên từng gương mặt, không khí trầm lắng như dự báo một điều chẳng lành. Sau khi giải thích tình trạng của cháu bé, nguyên nhân không xác định, bác sĩ lặng lẽ nói: “Cháu nằm đó, tim còn đập, nhưng cháu không còn nữa. Khả năng điều trị cho cháu là vô vọng. Chúng tôi đề nghị rút máy thở. Đó sẽ là sự ra đi hoàn toàn của cháu”. Nghe đến đây người mẹ bật lên nức nở, tất cả mọi người lại một lần nữa ngồi yên lặng thật lâu, rồi cùng bật lên một câu: “Chúng tôi xin chia sẻ với gia đình”.

Cuộc họp cuối cùng sau đó 24 giờ đồng hồ, vẫn thông tin như cũ. Bác sĩ chỉ trên màn hình hoành đồ của não bé gần như một đường thẳng cho thấy não bộ đã hoàn toàn tê liệt và không còn cách điều trị. Bác sĩ cũng giảng giải kỹ lưỡng về căn bệnh SID và đi đến kết luận không còn hy vọng. Tiếp theo là ý kiến gia đình có chấp nhận rút máy thở hay không. Nếu có thì giờ nào sẽ rút máy thở cho cháu để cháu ra đi được thanh thản, Y tá còn đề nghị nếu bố mẹ muốn được nằm cạnh con trong giờ phút cuối, họ sẽ tìm cho một cái giường để có thể nằm ôm cháu. Bố mẹ cháu bé đã từ chối vì không thể chịu nổi giây phút này. Trước đó các Y tá đã tìm hiểu và biết gia đình theo đạo Phật và họ cũng đã tìm đọc về đạo Phật, những nghi lễ chôn cất. Họ quyêt định mời nhà sư tới làm lễ cúng cho bé ngay tại bệnh viện.

Lúc này Bác sĩ cũng giải thích cặn kẽ quy trình rút máy thở để bố mẹ cháu không bị sốc, rằng sau khi rút máy thở cháu sẽ thở hắt ra hoặc ho lên rồi tắt hẳn, da chuyển sang màu tím tái. Nếu gia đình không muốn chứng kiến giây phút cuối cùng với cuộc đời của bé, có thể đợi bác sĩ rút ống thở xong rồi đón nhận cháu bé đã được bọc kín. Cuối cùng, giờ tốt đã chọn, nhà sư cũng được mời tới làm lễ. Thời gian để đôi vợ chồng trẻ được ở bên đứa con bé bỏng của mình chỉ còn tính bằng giây, trong khoảnh khắc ấy những người chứng kiến không thể nào cầm lòng trước khi tiễn cháu bé trở về với cát bụi.

Cám ơn vì hai chữ tình người

"Sự ra đi của cháu bé khiến tôi bị ám ảnh với biết bao nhiêu xúc cảm: Đau thương, ưu phiền, thánh thiện, tình người và phong cách làm việc chuẩn mực, chuyên nghiệp đến mức khó tin của tập thể y bác sĩ trong một bệnh viện có lẽ tốt nhất thế giới". Đó là lời chia sẽ đầy xúc động của Minh Phương khi nhớ về ca phiên dịch đặc biệt này.

Có lẽ sự có mặt của cháu bé trên đời là quá ngắn, và đó là sự tiếc thương cho một sinh linh bé nhỏ. Song cháu đã làm được một sứ mạng lớn lao là gắn kết mọi người với nhau, ít ra cũng giúp chúng ta nhìn thấy tình người ấm áp vẫn luôn ở xung quanh. Sau ba tháng khi bé ra đi, Bệnh viện Nhi Boston cũng đã gọi điện cho Minh Phươn và nhờ chị chuyển lời thăm hỏi đến gia đình. Họ chia buồn một lần nữa và thông báo hỗ trợ tiền mai táng cho cháu. Chi phí mai táng ở Mỹ khá đắt, với giá khoảng 5.000 - 7.000 USD.

Người phụ nữ phiên dịch tiếng Việt cho bệnh viện Boston còn chia sẻ: "Việc bảo vệ Bệnh viện Nhi Trung ương Hà Nội chặn xe cứu thương chở cháu bé hấp hối về quê Nghệ An mới đây khiến tôi nhớ lại câu chuyện cháu bé ra đi tại Bệnh viện Nhi Boston và thái độ tận tụy của đội ngũ y bác sĩ ở đây". Cùng đồng cảm với chị, một đọc giả trên tờ báo VN Express có nickname: Dinh Hoa chia sẻ "Chuyên nghiệp và tình người đến từng milimet. Khóc vì thương cháu bé, khóc vì cảm động và khóc vì nghĩ đến cháu bé ở Bệnh viên nhi Trung ương đang hấp hối, chỉ vì bị chặn lại mà cuối cùng phải chết trên xe cứu thương".

Qua câu chuyện này, mong sao dịch vụ y tế ở Việt Nam sẽ có nhiều thay đổi hơn nữa để giúp người bệnh cùng gia đình yên tâm hơn khi điều trị, kể cả trong trường hợp xấu nhất là phải chia ly. Vì những lúc như thế, đối với họ đội ngũ Bác sĩ là cả một chân trời hi vọng.

Nguồn: P.V Lê Phương/ Chuyên mục Sống khỏe - Báo VN Express