Cách phân biệt giời leo và zona thần kinh

Bệnh giời leo là gì?

Giời leo là từ dùng để chỉ những loại bệnh viêm da dị ứng gây ra bởi acid photpho hữu cơ có trong con bọ giời hoặc các loại côn trùng có độc tính cao. Khi các chất độc trong bọ giời tiếp xúc với da sẽ gây bỏng rát và kích ứng da.

Bệnh zona thần kinh là gì?

Zona thần kinh là bệnh gây ra bởi một loại virus có tên khoa học là vacirella zoster, chúng tấn công chủ yếu lên da và thần kinh ở vùng da đó.

Cách phân biệt bệnh giời leo và zona thần kinh

Biểu hiện bên ngoài của hai bệnh này khá giống nhau, dễ gây nhầm lẫn, vì vậy cần quan sát kĩ để thấy sự khác biệt giữa hai bệnh này thông qua một số dấu hiệu sau:

1. Tác nhân gây bệnh

Bệnh giời leo

Tác nhân gây bệnh giờ leo là do côn trùng bọ giời gây nên. Đây là động vật thuộc lớp chân môi, cùng họ với rết nhưng kịch thước nhỏ hơn rết, chân cao hơn, bò tương đối nhanh và thường sống ở ngõ ngách, những nơi ẩm thấp, thiếu ánh sáng. Chúng kiếm ăn vào ban đêm, khi bò lên người chúng tiết ra dịch acid có trong cơ thể và gây phỏng da.

Bệnh zona thần kinh

Virus gây nên bệnh zona cũng là loại virus gây nên bệnh thủy đậu nên người mắc bệnh zona thường là những người đã từng mắc thủy đậu.

2. Dấu hiệu nhận biết hai bệnh này

Bệnh giời leo

Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng phổ biến hơn vào mùa gặt, vào các thời điểm chuyển giao mùa, thay đổi thời tiết hay độ ẩm cao. Bệnh có thể phát triển ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, ở những nơi côn trùng bọ giời bò qua và tiết độc tố. Khi nhiễm bệnh, da bệnh nhân ửng đỏ, xuất hiện những vệt dài nhỏ gây cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Các mụn nước nhỏ li ti phát triển theo hình dây ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, đặc biệt là những nơi tiết nhiều mồ hôi như lưng, đùi, chân, tay,... Một số trường hợp nghiêm trọng hơn thì mụn nước vỡ ra và mưng mủ.

Bệnh zona

Khác với giời leo, zona phát triển và lây lan theo đường đi của các dây thần kinh từ cùng một bó dây thần kinh cảm giác nên bệnh thường chỉ xuất hiện ở một bên thân hay các chi, không lây lan ở cả hai bên như giời leo. Khi mắc bệnh, bệnh nhân có những cơn đau nhức nghiêm trọng và xuất hiện những vêt sưng, mẩn đỏ. Sau vài ngày, vết sung phát triển thành các bọng nước lớn, các bọng nước này lây lan nhanh chóng theo đường dây thần kinh.

3. Hậu quả

Bệnh giời leo

Sau khi chữa trị, giời leo để lại những vết sẹo lớn gây mất thẩm mỹ nhưng các sẹo này có thể biến mất nếu được chăm sóc và điều trị phù hợp.

Bệnh zona thần kinh

Không đơn giản như giời leo, người mắc zona nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách có thể gây ra các biến chứng ở mắt như mắt đỏ, sẹo giác mạc, sưng phồng mí mắt, nghiêm trọng hơn có thể dẫn tới tăng nhãn áp – một trong những nguyên nhân chính dẫn tới mù lòa.

4. Điều trị bệnh

Bệnh giời leo

Thông thường bệnh nhân chỉ cần dùng thuốc bôi ngoài da kết hợp với một số phương pháp dân gian thì điều trị sau khoảng năm ngày đến một tuần bệnh sẽ khỏi hằn. Xuất phát từ nguyên nhân gây bệnh là do độc tố acid photpho hữu cơ trên cơ thể côn trùng nên việc sử dụng các dung dịch kiểm mạnh để trung hòa các chất độc là cơ sở cho việc điểu trị bệnh.

Bài thuốc dân gian dùng để chữa bệnh này là dùng gạo nếp cùng đậu xanh nhai nhỏ và đắp lên vùng da bị tổn thương. Vì sao lại nhai mà không giã hoặc dùng máy xay nhỏ hạt đậu, mục đích của việc làm này cũng xuất phát từ cơ sở của phản ứng trung hòa. Khi nhai nhỏ hạt nếp và đậu xanh, các hạt này tiếp xúc với nước bọt trong miệng tạo thành chất kiểm phản ứng trung hòa với acid nói trên, đồng thời ngũ cốc cũng có tác đụng hút mủ nước giúp da khô và nhanh chóng khỏi bệnh. Ngoài ra có thể sử dụng một số bài thuốc dân gian khác như lá xương cá với vôi tôi, rau sam, rau dừa nước, cỏ nhọ nồi, lá cây xấu hổ,...

Bệnh zona thần kinh

Việc chữa trị zona phức tạp và tốn thời gian hơn nhiều so với việc chữa bệnh giời leo. Thời điểm chữa bệnh tốt nhất là trong vòng 48 giờ kể từ khi da xuất hiện tổn thương. Điều trị càng muộn thì nguy cơ biến chứng càng cao.

Một quy trình chữa trị zona thần kinh đầy đủ gồm có: uống thuốc giảm đau, hạ sốt, chốm viêm; sử dụng thuốc làm dịu da; thuốc chống nhiễm khuẩn và kháng virus. Việc sử dụng thuốc cần tuyệt đối tuân thu theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Để tránh việc nhầm lẫn, điều trị không đúng cách, điều trị từ sớm nhưng không có hiệu quả do dùng sai phương pháp và để lại những hậu quả đáng tiếc thì người bệnh nên tới các cơ sở y tế đáng tin cậy để xác định chính xác bệnh ngay từ những ngày đầu.