Cách chăm sóc trẻ bị nhiễm khuẩn tiết niệu đúng chuẩn theo bác sĩ Bệnh viện Nhi trung ương chia sẻ

Nhiễm khuẩn tiết niệu là loại nhiễm khuẩn đứng thứ ba sau các nhiễm khuẩn hô hấp và tiêu hóa ở trẻ. Nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như suy thận, nhiễm trùng máu... khi không được điều trị kịp thời. Vậy nhiễm khuẩn tiết niệu là bệnh gì và cách chăm sóc trẻ bị nhiễm khuẩn tiết niệu như thế nào để hiệu quả và an toàn nhất. Mời bạn đọc tìm hiểu các thông tin hữu ích sau được bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung Ương chia sẻ.

Nhiễm khuẩn tiết niệu là tình trạng viêm nhiễm ở hệ thống tiết niệu, đặc trưng bởi sự gia tăng số lượng vi khuẩn và bạch cầu niệu một cách bất thường. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ cơ quan nào thuộc hệ tiết niệu như thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo. Trong đó bàng quang và niệu đạo là 2 bộ phận thường bị nhiễm trùng nhất.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính gây nhiễm khuẩn tiết niệu ở trẻ là do vi khuẩn: đứng đầu là các vi khuẩn đường ruột như Escherichia coli, các chủng Enterococcus....

Yếu tố nguy cơ

• Trẻ dưới 2 tuổi: do hệ thống miễn dịch chưa phát triển đầy đủ.
• Trẻ có bất thường hệ tiết niệu (các bệnh lý đường tiết niệu làm cho nước tiểu của trẻ không được lưu thông tốt, gây ứ đọng nước tiểu chiếm 70% các trường hợp )
• Hẹp bao quy đầu.
• Những dị tật bẩm sinh của đường tiết niệu, đặc biệt là bệnh trào ngược bàng quang – niệu quản.
• Bệnh lý liên quan đến bàng quang (như bàng quang giãn to, mất trương lực co bóp hoặc rối loạn trương lực co bóp không đẩy hết được nước tiểu ra ngoài sau mỗi lần đi tiểu).
• Ứ nước bể thận do hẹp khúc nối bể thận niệu quản.
• Sỏi bàng quang niệu quản.
• Trẻ mắc các bệnh gây suy giảm sức đề kháng như: nhiễm virus cúm, nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường hô hấp, ỉa chảy có mất nước nặng.
• Thủ thuật thông tiểu là một yếu tố nguy cơ gây bệnh, nếu ống thông lưu càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh càng cao
• Tình trạng suy dinh dưỡng lâu ngày.
• Suy giảm miễn dịch.
• Táo bón.
• Điều kiện vệ sinh kém.
• Thói quen nhịn tiểu và uống nước ít của lứa tuổi nhà trẻ.

• Trẻ có các biểu hiện rối loạn tiểu tiện như đái khó, đái buốt, đái rắt, đái nhiều về đêm, nước tiểu có màu trắng đục (đôi khi trẻ đái ra mủ trắng), phải rặn khi đi tiểu (rặn è è đỏ cả mặt..), nước tiểu nhiều cặn lắng đọng, mùi khai hoặc nặng mùi hơn bình thường...
• Nhiều trẻ la hét hoảng hốt khi đái. Bàn tay của trẻ có thể có mùi khai do trẻ luôn nắm hoặc kéo dương vật, âm hộ khi đái.
• Đôi khi trẻ kêu đau vùng hạ vị, vùng thắt lưng, hố thận, có thể đau âm ỉ kèm theo sốt. Tùy tính chất của chủng vi khuẩn mà trẻ sốt nhẹ hay sốt cao. Nhiễm trùng tiết niệu thường gặp là sốt cao liên tục trên 39oC và khó hạ được sốt ngay mà chỉ hạ khi đã điều trị kháng sinh đúng chủng loại có khả năng tiêu diệt được vi khuẩn sau 3 đến 5 ngày.

Tiến triển

Thông thường dưới tác dụng kháng sinh, nước tiểu sẽ sạch vi khuẩn. Đôi khi không thuận lợi, trẻ vẫn bị nhiễm khuẩn đường tiểu dù đã điều trị kháng sinh, cần xem lại kết quả vi sinh xem vi khuẩn có kháng thuốc không hoặc nguyên nhân chính là do dị dạng hệ tiết niệu.

Biến chứng

Nhiễm khuẩn tiết niệu có thể diễn tiến phức tạp với nhiều biến chứng, thậm chí có thể xuất hiện những biến chứng toàn thân nguy hiểm: nhiễm trùng máu, nhiễm trùng hoại tử ống thận - bể thận.

Bệnh viêm đường tiết niệu để lâu cũng có thể gây ra thận ứ mủ, viêm quanh thận, viêm kẽ thận, trào ngược bàng quang niệu quản dần dần dẫn đến suy thận.

Nhiễm khuẩn tiết niệu có thể để lại sẹo thận nếu không phát hiện điều trị dứt điểm bệnh sẽ nặng hơn. Nếu để hiện tượng này tái phát nhiều lần kéo theo nguy cơ suy thận mạn sau này.

• Sau khi trẻ được phát hiện nhiễm khuẩn tiết niệu, bác sĩ sẽ dựa theo kết quả kháng sinh đồ để điều trị cho trẻ. Tùy loại vi khuẩn gây bệnh mà trẻ được nhập viện để sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch hay chỉ cần uống thuốc theo đơn và theo dõi tại nhà.
• Một đợt điều trị sẽ kéo dài trung bình từ 10 - 15 ngày và trẻ sẽ được xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn cuối mỗi đợt.
• Trong quá trình chăm sóc trẻ bị nhiễm trùng tiết niệu nên cho trẻ uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin để nâng cao sức đề kháng.
• Hướng dẫn trẻ đi vệ sinh sạch sẽ và đúng cách.

Để phòng tránh nhiễm khuẩn tiết niệu cho trẻ, cha mẹ phải luôn quan tâm đến việc vệ sinh và những thói quen sinh hoạt thường ngày của trẻ như:

• Với trẻ nhỏ cần lau khô và thay tã cho trẻ ngay sau khi đi vệ sinh, cần xem có cặn trắng ở bỉm không mỗi khi thay bỉm.
• Với bé gái: cha mẹ nên vệ sinh từ trước ra sau (từ lỗ tiểu ra sau hậu môn) để tránh vi khuẩn vào lỗ tiểu gây nhiễm trùng ngược dòng.
• Với bé trai: quan sát trẻ đi tiểu. Nếu thấy tình trạng phồng bao quy đầu hoặc tia tiểu nhỏ cần cho trẻ khám ngay vì có thể nguyên nhân do dài hoặc hẹp bao quy đầu.
• Hướng dẫn và tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng.
• Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày, ăn uống đảm bảo vệ sinh và chế độ ăn giàu các loại rau củ quả để tăng lượng nước giúp cho hệ bài tiết nước tiểu của trẻ tốt hơn.
• Khi phát hiện trẻ có các bất thường về giải phẫu hệ tiết niệu cần đến khám để phẫu thuật sớm, tránh nguy cơ nhiễm khuẩn tiết niệu do ứ trệ dòng chảy của nước tiểu.

Trên đây là các thông tin về nhiễm khuẩn tiết niệu và cách chăm sóc trẻ bị nhiễm khuẩn tiết niệu được các bác sĩ bệnh viện Nhi Trung ương cung cấp. Nếu bạn quan sát thấy các dấu hiệu bất thường trên, hãy nhớ đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám đầy đủ và điều trị kịp thời.

Xem thêm:

• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu là gì và có nguy hiểm không?
• Đau ở bẹn và thắt lưng khi xuất tinh có phải nhiễm khuẩn đường tiết niệu?