Các xét nghiệm dịch não tủy

Dịch não tủy có ở trong ổng tủy, não thất và khoang dưới nhện của tủy sống và não. Dịch não tủy có tỷ trọng 1.008 và độ pH 7.3 – 7.4 (trung tính). Các xét nghiệm dịch não tủy thường được sử dụng nhất hiện nay bao gồm

1. Định lượng protein

• Sử dụng axit Trichloracetic 5% để kết tủa protein trong dịch não tủy và đo độ đục ở bước sóng 600mm
• Nồng độ protein bình thường trong dịch não tủy là 0.25 – 0.4g/l. Sau khi đo độ đục của kết tủa, áp dụng công thức để tính ra nồng độ protein trong đó.
• Nếu nồng độ protein trong mẫu xét nghiệm tăng, có thể liên quan đến các bệnh lý như: viêm màng não, viêm màng não mủ, viêm màng nhện tủy, ép tủy hoặc viêm đa rễ thần kinh

2. Định lượng Glucose máu

• Nồng độ Glucose trong dịch não tủy bằng 2/3 trong máu (2.5 – 5.2 mmol/l).
• Giảm Glucose dịch não tủy: có thể liên quan đến viêm não do lao
• Tăng Glucose dịch não tủy: liên quan đến viêm não, động kinh

3. Sử dụng phản ứng Pandy

• Phản ứng Pandy cho phép đánh giá sự rối loạn về tỷ lệ của Globulin và Albumin trong dịch não tủy
• Tiến hàng cho 1ml Phenol bão hòa + 1 giọt dịch não tủy vào trong ống nghiệm và quan sát trên nền đen
• Nếu hỗn hợp cho kết tủa khói trắng là kết quả dương tính với viêm màng não, viêm đa rễ thần kinh và viêm màng nhện tủy, u não, viêm màng não mủ cấp, u hạt viêm màng não, khối u ở tủy sống, xuất huyết não... Nếu hỗn hợp trong suốt cho kết quả âm tính

4. Phản ứng Nonne Applelt

• Sử dụng Amoni Sulfat bão hòa kết tủa Globulin tăng trong dịch não tủy do bệnh lý
• Kết quả dương tính khi diện tiếp xúc của 2 dịch này có một đĩa trắng – do sự kết tủa của Globulin và Fibrin

5. Định lượng Clorua huyết thanh

• Clorua huyết thanh bình thường có trị số 120 – 130mmol/l
• Nếu trị số này giảm nhiều, có thể liên quan đến bệnh viêm màng não do lao, u não, viêm màng não...

Trước khi tiến hành lấy dịch não tủy để mang đi làm các xét nghiệm, cần hết sức lưu ý đến áp lực nội sọ. Nếu có nghi ngờ áp lực nội sọ tăng, không nên chọc dò lấy dịch não tủy – nếu chọc để lấy dịch não tủy sẽ làm giảm áp lực trong ống tủy, khiến cho hành não từ hộp sọ bijd dẩy xuống ống sống, chèn ép lên trung tâm kiểm soát hô hấp và trung tâm kiểm soát tuần hoàn, rất nguy hiểm cho bệnh nhân

Các xét nghiệm dịch não tủy là một trong những phương pháp chẩn đoán các bệnh liên quan đến hệ thần kinh trung ương. Bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả của các xét nghiệm não tủy để chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị cho từng trường hợp.