Biến chứng và cách điều trị bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính

Viêm đại tràng co thắt mạn tính là một bệnh lý khá phổ biến hiện nay. Nó còn được gọi là hội chứng ruột kích thích. Đây là bệnh lý đường ruột thường gặp với tỷ lệ mắc khoảng từ 5-20% dân số, tỷ lệ này thay đổi theo thuộc vào từng nghiên cứu và từng vùng dân cư.

Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), các nghiên cứu ước tính từ 10-15% người trưởng thành mắc bệnh lý này. Tại Việt Nam, khảo sát tại khoa khám bệnh của bệnh viện Bạch Mai cho thấy: Trong nhóm bệnh lý đại trực tràng thì viêm đại tràng co thắt mạn tính là phổ biến nhất (chiếm hơn 80%). Đa số khi phát hiện ra bệnh thì đều ở tình trạng nặng và có những biến chứng nguy hiểm.

Hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lý này. Tuy nhiên, có một vài giả thuyết như sau:

• Đại tràng ở người mắc bệnh quá nhạy cảm, phản ứng quá mức với các kích thích. Thay vì các cơ ở ruột hoạt động chậm và nhịp nhàng thì chúng lại bị co thắt tăng lên, điều này ảnh hưởng đến sự chuyển động của phân trong lòng đại tràng dẫn tới tiêu chảy hoặc táo bón.
• Một giả thuyết khác cho thấy bệnh có liên quan đến các chất có sẵn trong cơ thể, chẳng hạn như serotonin hay gastrin. Các chất này kiểm soát tín hiệu thần kinh giữa não và đường tiêu hóa.
• Một số vi khuẩn thường trú tại ruột cũng có thể liên quan đến bệnh.
• Ngoài ra, do bệnh thường xảy ra ở phụ nữ hơn so với nam giới nên một số nhà khoa học tin rằng nội tiết tố cũng có vai trò như một nguyên nhân gây bệnh.

• Trẻ tuổi: bệnh xảy ra chủ yếu ở những người dưới 50 tuổi.
• Nữ giới: theo nhiều nghiên cứu cho thấy bệnh lý này phổ biến hơn ở nữ giới. Liệu pháp estrogen ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh cũng là một yếu tố nguy cơ.
• Có tiền sử gia đình mắc viêm đại tràng co thắt mạn tính.
• Có vấn đề về tâm lý: lo lắng, trầm cảm và các vấn đề khác.

• Tiêu chảy (thường có các đợt tiêu chảy dữ dội).
• Táo bón.
• Đôi khi táo bón xen kẽ với tiêu chảy.
• Đau bụng hoặc cảm giác co thắt ở bụng, thường ở nửa dưới của bụng, trở nên tệ hơn sau bữa ăn và cảm thấy khỏe hơn sau khi đi tiêu.
• Chướng bụng.
• Phân cứng hơn và có dạng viên hoặc lỏng hơn bình thường.
• Một số người cũng có các triệu chứng về tiết niệu hoặc các vấn đề về tình dục.
• Căng thẳng có thể làm cho các triệu chứng trên tồi tệ hơn.

Bác sĩ có thể xem xét liệu các triệu chứng của bạn có phù hợp với bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính hay không và phải loại trừ các yếu tố sau:

• Dị ứng hoặc không dung nạp với thực phẩm, chẳng hạn như không dung nạp với lactose trong sữa và ăn uống không điều độ.
• Các loại thuốc như thuốc điều trị tăng huyết áp, sắt và một số thuốc kháng axit dạ dày.
• Nhiễm trùng.
• Sự thiếu hụt enzym do tuyến tụy không tiết ra đủ để tiêu hoá thức ăn như bình thường.
• Các bệnh lý có viêm ruột như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn.

Bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp sau đây để hỗ trợ chẩn đoán:

• Soi đại tràng sigma hoặc nội soi đại tràng để tìm các dấu hiệu tắc nghẽn hoặc tình trạng viêm tại đại tràng. Đây là phương pháp rất có giá trị trong việc chẩn đoán.
• Nội soi dạ dày - tá tràng nếu bạn có các triệu chứng như ợ nóng hoặc khó tiêu với mục đích để loại trừ các bệnh lý ở dạ dày - tá tràng.
• Chụp X-quang bụng.
• Các xét nghiệm hỗ trợ khác.

• Táo bón kéo dài có thể gây ra bệnh trĩ, sa trực tràng.
• Tiêu chảy kéo dài có thể gây ra mệt mỏi, thiếu chất dinh dưỡng, gầy sút dẫn đến sức khỏe suy giảm.
• Chất lượng cuộc sống kém: thường gặp ở những người mắc viêm đại tràng co thắt mạn tính mức độ trung bình đến nặng. Nghiên cứu chỉ ra rằng, những người bệnh này phải bỏ lỡ nhiều công việc của bản thân vì những triệu chứng khó chịu mà nó gây ra.
• Rối loạn tâm lý: các triệu chứng của bệnh có thể dẫn đến trầm cảm hoặc lo âu. Mặc khác trầm cảm và lo âu lại có thể làm bệnh trở nên nặng hơn.

Hiện nay bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính hầu như không có khả năng điều trị khỏi hoàn toàn. Việc kiểm soát triệu chứng bệnh được đặt lên hàng đầu do chưa tìm được nguyên nhân của bệnh. Việc điều trị bao gồm:

• Học cách thư giãn: bằng cách tập thể dục nhiều hơn hoặc tìm những cách giải trí lành mạnh để làm giảm căng thẳng trong cuộc sống của bạn. Đôi lúc, bạn có thể cần một chuyên gia tâm lý để giúp bạn ứng phó với căng thẳng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các liệu pháp tâm lý có thể làm giảm đáng kể triệu chứng.
• Tránh cà phê, trà và nước ngọt có ga.
• Bỏ thuốc lá.
• Hạn chế ăn dầu mỡ.
• Uống nhiều nước (khoảng 2 lít nước mỗi ngày).
• Ăn nhiều chất xơ như trái cây, rau củ và các loại hạt.
• Chia thành các bữa ăn nhỏ hơn thay vì các bữa ăn lớn.
• Bạn có thể ghi chép các loại thực phẩm bạn ăn hàng ngày để góp phần tìm ra loại thực phẩm gây ra làm các triệu chứng nặng hơn cho bạn.

Có thể sử dụng các loại thuốc sau để hỗ trợ điều trị

• Thuốc chống tiêu chảy
• Thuốc chống táo bón
• Thuốc giảm đau, chống co thắt

Nên sử dụng các loại thuốc trên theo chỉ định của bác sĩ nhằm đạt hiệu quả cao và tránh những tác dụng phụ nguy hiểm.

Xem thêm:

• Viêm đại tràng co thắt có nguy hiểm không?
• Hiểu rõ về Viêm đại tràng co thắt khi có triệu chứng đau bụng bất thường