Bệnh viêm phổi: Triệu chứng, cách điều trị

Viêm phổi là một bệnh xảy ra ở hệ hô hấp, với tình trạng thương tổn tổ chức phổi gồm phế nang, tổ chức liên kết kẻ và tiểu phế quản tận cùng dẫn đến phổi bị viêm, chủ yếu ảnh hưởng đến phế nang. Viêm phổi có thể lây lan qua không khí, đường máu, qua những cơ quan họng, mũi hoặc hít phải dịch tiết. Viêm phổi có thể xảy ra ở một hoặc cả hai phổi, đa phần do nhiễm trùng bởi nhiều tác nhân như vi khuẩn, virus, nấm, các vi sinh vật khác như ký sinh trùng thì ít gặp hơn. Hiếm khi hóa chất độc hại cũng có khả năng gây viêm phổi. Có hai loại tác nhân gây viêm phổi chính:

• Thứ nhất là do vi khuẩn: ảnh hưởng đến toàn bộ thùy phổi, xảy ra với mọi đối tượng, giới tính và lứa tuổi.
• Thứ hai là do virus: virus cúm hoặc virus hợp bào hô hấp (RSV) gây ra.

Các tác nhân này vượt qua hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể, chúng xâm nhập vào đường hô hấp, kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể gây ra phản ứng viêm để “kêu gọi” bạch cầu đến làm nhiệm vụ tiêu diệt các tác nhân này. Do đó, phản ứng viêm chính là phản ứng bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên bệnh viêm phổi nếu không nhận diện và điều trị kịp thời sẽ có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm: tràn mủ màng phổi, nhiễm trùng huyết, phù phổi cấp, nhiễm các vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh, suy hô hấp dần dần, nặng nề nhất chính là tử vong. Thế kỉ XX, sự ra đời của kháng sinh và vắc-xin điều trị viêm phổi đã cứu rất nhiều người. Song ở các nước đang phát triển, đối với người rất già, trẻ nhỏ và người mắc bệnh mãn tính thì viêm phổi vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Triệu chứng viêm phổi là gì?

• Ho đờm: Ho là một triệu chứng của bệnh đường hô hấp, trong đó có bệnh viêm phổi. Ho xuất hiện thành cơn, có đờm hoặc có thể ho khan. Bệnh tiến triển nặng khi có sự thay đổi màu sắc của đờm như đờm màu rỉ sắt, đờm có mủ hoặc thậm chí đờm có mùi hôi, thối bất thường.
• Đau ngực: tùy theo từng trường hợp cụ thể mà cơn đau có cường độ đau khác nhau, đau tại vị trí có tổn thương, ngoài ra một số người còn than phiền về việc họ bị khó thở kèm theo những cơn đau.
• Sốt: các phản ứng cơ bản của một tiến trình viêm xảy ra gồm có : sưng, nóng, đỏ, đau. Sưng và đỏ là 2 dấu hiệu không thể nhìn thấy ở bên ngoài cơ thể. Ngoài dấu hiệu đau ngực, sốt trong viêm phổi triệu chứng khá phổ biến. Sốt nhiệt độ khá cao, một số đối tượng như người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh mãn tính có thể tăng nhiệt độ lên tới 40-41 độ C.
• Thở nhanh, nông: có thẻ kèm thêm thở rít và hai cánh mũi phập phồng, trẻ em em bị ốm nặng có triệu chứng thở nông trên 50 lần/phút có thể đang bị viêm phổi.

• Ớn lạnh, rét run: giống như bị cảm, ớn lạnh xảy ra vào thời kì đầu khi các tác nhân gây bệnh đang thâm nhập vào phổi. Cơn rét run kéo dài khoảng 30 phút, sốt cao, mặt đỏ, mạch nhanh, môi tím tái. Có thể co giật, lú lẫn ở một số trường hợp nặng.
• Nhức đầu: kèm theo sốt là triệu chứng nhức đầu, gặp ở hầu hết các ca viêm phổi.
• Đổ mồ hôi nhiều: sốt cao ra mồ hôi liên tục kèm theo biểu hiện tăng nhịp thở, nhịp tim.
• Khô nứt môi, lưỡi bẩn, hơi thở có mùi: sốt ra mồ hôi nhiều khiến cơ thể có dấu hiệu mất nước gây ra khô môi.
• Ngoài ra còn có các triệu chứng: mệt mỏi, chán ăn, đau mỏi toàn thân trong trường hợp nhiễm virus, vết ban đỏ trên da, trẻ em còn có rối loạn ý thức.
• Hình ảnh Xquang phổi: thấy mờ 1 bên hoặc cả hai bên đáy phổi. Nếu thấy nám phổi thì nghĩ ngay đến dấu hiệu ung thư phổi hoặc lao phổi.

Bệnh viêm phổi có nguy hiểm không?

Viêm phổi là một căn bệnh phổ biến hiện nay. Viêm phổi ảnh hưởng đến khoảng 450 triệu người toàn cầu, gây tử vong ở mọi nhóm tuổi. Số người tử vong lên đến 4 triệu người/năm, chiếm 7% dân số thế giới. Trong các ca tử vong do viêm phổi, người ta nhận thấy tập trung với tỉ lệ cao ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi và người lớn trên 75 tuổi. Tử vong do viêm phổi ở nước đang phát triển (Việt Nam) cao gấp 5 lần so với các nước phát triển. Thống kê ở Mỹ năm 2009 cho thấy viêm phổi là bệnh gây tử vong xếp thứ 8.

Điều trị viêm phổi

Nguyên tắc điều trị viêm phổi gồm có: điều trị sớm, sử dụng phác đồ đánh mạnh, đủ liệu trình và theo dõi diễn tiến của bệnh.

• Điều trị nguyên nhân gây bệnh: tùy theo nguyên nhân mà bác sĩ sẽ có phương pháp thích hợp. Nếu nguyên nhân do vi khuẩn sẽ dùng kháng sinh theo đường uống hoặc tiêm.
• Điều trị triệu chứng: làm cho bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn, bao gồm việc hạ sốt và giảm đau, chữa ho.
• Điều trị hỗ trợ: bên cạnh dùng thuốc cũng nên đặc biệt chú ý đến việc vệ sinh răng miệng, dịch tiết mũi. Uống nhiều nước và ăn thức ăn lỏng nếu người bệnh không nhai được.

Xem thêm:

• Mùa đông đề phòng trẻ mắc viêm phổi
• Điều trị viêm phổi cho trẻ trong bao lâu?
• Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ