Bệnh ung thư nào có thể điều trị bằng liệu pháp miễn dịch tự thân?

Các phương pháp điều trị ung thư như xạ trị, hóa trị, và phẫu thuật đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, song gần như chưa thể điều trị triệt để bệnh ung thư. Mới đây, hai nhà khoa học đoạt giải Nobel đến từ Mỹ và Nhật đã công bố nghiên cứu về phương pháp điều trị bệnh ung thư bằng liệu pháp miễn dịch tự thân, mở ra một hướng điều trị mới cho các bệnh nhân bị ung thư. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về phương pháp điều trị này, và trường hợp ung thư nào có thể sử dụng liệu pháp miễn dịch tự thân để điều trị.

Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng trong điều trị bệnh ung thư. Hầu hết các bệnh nhân mắc phải căn bệnh này sẽ phải trải qua một số ca phẫu thuật để loại bỏ khối u, các mô hay các khu vực có liên quan đến tế bào ung thư. Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật là phương pháp tốt nhất để ngăn chặn ung thư, đặc biệt là khi khối u chưa di căn.

Các loại phẫu thuật ung thư:

• Phẫu thuật laser
• Phẫu thuật điện
• Phẫu thuật cryosurgery

Ưu điểm của phương pháp phẫu thuật:

• Có thể loại bỏ khối u, ngăn chặn ung thư, đặc biệt là khi bệnh ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm, ung thư chưa di căn.
• Ngoài ra phẫu thuật cũng được dùng để cầm máu, làm sạch các tổn thương, hay để phục hồi sự lưu thông hoặc để giảm đau cho bệnh nhân.

Nhược điểm:

• Chi phí phẫu thuật thường cao. Nhiều bệnh nhân nghèo không thể điều trị được.
• Chỉ đạt hiệu quả cao khi phát hiện bệnh sớm.

Hóa trị

Hóa trị là phương pháp sử dụng tổng hợp nhiều loại thuốc để ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Phương pháp này được sử dụng trong nhiều loại bệnh ung thư, và được sử dụng cả trong các trường hợp ung thư đã di căn đến một hoặc nhiều nơi khác. Phương pháp hóa trị có thể chữa khỏi, hoặc kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Ưu điểm:

• Có thể áp dụng ở mọi giai đoạn bệnh.
• Có thể phối hợp với phương pháp phẫu thuật hoặc xạ trị để tăng hiệu quả điều trị bệnh.

Nhược điểm:

• Phải thử nhiều loại thuốc tổng hợp khác nhau. Hoạt tính của thuốc không đồng nhất, mỗi loại ung thư lại có sự nhạy cảm với các thuốc hóa trị riêng biệt.
• Đặc biệt các loại thuốc sử dụng trong hóa trị đều có độc với cơ thể, chính vì vậy nó là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng rụng tóc ở bệnh nhân ung thư.
• Các loại thuốc sử dụng trong phương pháp hóa trị thường đắt tiền và chưa được bảo hiểm y tế chi trả.

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp sử dụng năng lượng phóng xạ cao để tiêu diệt các tế bào ung thư và ngăn chặn chúng lây lan sang các nơi khác. Phương pháp này có thể được sử dụng đơn đọc hoặc kết hợp với phẫu thuật hay hóa trị.

Ưu điểm:

• Phương pháp này có thể sử dụng điều trị nhiều loại bệnh ung thư, ở nhiều giai đoạn bệnh khác nhau.
• Phương pháp này có thể được sử dụng để điều trị tận gốc ung thư, hoặc để dự phòng tái phát, hay điều trị hỗ trợ, điều trị tạm thời làm giảm các triệu chứng.

Nhược điểm: Có nhiều biến chứng.

• Biến chứng cấp tính: xuất hiện sau xạ trị vài ngày hoặc vài tuần. Các biến chứng sớm như: bỏng da, rụng tóc, viêm loét niêm mạc, viêm bàng quang, suy tủy,..
• Biến chứng muộn: các biến chứng này xuất hiện sau khi xạ trị từ vài tháng cho tới nhiều năm và thường ít hồi phục. Các biến chứng muộn như là: khô niêm mạc, khô da, xơ phổi, viêm gan mạn tính, viêm màng tim, rối loạn cảm giác, xơ teo niệu quản, viêm bàng quang, viêm trực tràng,...

Trên đây là 03 phương pháp điều trị bệnh ung thư thường được sử dụng từ trước cho đến nay. Tuy nhiên các phương pháp này vẫn còn có nhiều hạn chế như hiệu quả điều trị các bệnh ung thư ở giai đoạn muộn là không cao, có nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân.

Cũng bởi lý do này mà các bác sĩ, các nhà khoa học vẫn không ngừng nghiên cứu các phương pháp mới để điều trị bệnh ung thư đạt hiệu quả cao hơn và ít gây tác dụng phụ hơn.

Liệu pháp miễn dịch tự thân điều trị ung thư đã được trao giải thưởng Nobel Y học năm 2018. Đây là kết quả nghiên cứu của 02 nhà khoa học nổi tiếng đó là Giáo sư Tasuku Honjo, 76 tuổi đến từ Đại học Kyoto, Nhật Bản và Giáo sư James P. Allison, 70 tuổi, đến từ Đại học Texas, Mỹ.

Hai nhà khoa học đã tìm ra lý do giúp các tế bào ung thư trốn thoát sự tiêu diệt của các tế bào miễn dịch trong cơ thể. Giáo sư Honjo đã phát hiện ra thụ thể PD-1, còn Giáo sư Allison đã phát hiện ra thụ thể CLTA-4. Từ đây, một hướng điều trị bệnh ung thư mới đã được mở ra, đó là liệu pháp miễn dịch tự thân.

Tại Việt Nam, các công nghệ điều trị này đã được chuyển giao cho các bệnh viện lớn. Vinmec là một trong những đơn vị đầu tiên triển khai liệu pháp này, Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm - Viện trưởng Viện nghiên cứu tế bào gốc và Công nghệ gen Vinmec giải thích: Liệu pháp miễn dịch tự thân là phương pháp điều trị sử dụng tế bào miễn dịch tự nhiên (Natural Killer cell - NK), tế bào lympho T được tách chiết từ máu của chính bệnh nhân. Các tế bào này sẽ được nuôi cấy, kích hoạt làm tăng cường khả năng chống lại các tế bào ung thư. Sau đó chúng được truyền trở lại cơ thể bệnh nhân. Do đó phương pháp mới có tên gọi là liệu pháp miễn dịch tự thân.

Đây là một liệu pháp sinh học có thể kết hợp với các phương pháp điều trị trên để làm tăng khả năng tiêu diệt các tế bào ung thư, đạt hiệu quả điều trị cao hơn.

Liệu pháp miễn dịch tự thân với cơ chế tác dụng là làm tăng cường khả năng miễn dịch của bệnh nhân, nên nó còn giúp người bệnh bị ung thư giảm mệt mỏi - một triệu chứng thường gặp ở các bệnh nhân ung thư. Ngoài ra sau khi kết thúc điều trị, bệnh nhân cũng giảm nguy cơ mắc phải các bệnh nhiễm trùng cơ hội như bệnh cúm, bệnh viêm họng, viêm phổi, nhiễm nấm.

Đây là một phương pháp điều trị ung thư an toàn và đem lại hiệu quả cao, rất hiếm khi gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Liệu pháp miễn dịch tự thân đang được ứng dụng trong điều trị nhiều bệnh ung thư khác nhau như: ung thư thận, ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư vú.... đem lại hiệu quả tốt, giúp bệnh nhân bị ung thư cải thiện rõ rệt các triệu chứng lâm sàng như: bệnh nhân ăn ngủ tốt hơn, giảm đau, chất lượng sống của bệnh nhân được nâng cao.

Liệu pháp này còn hạn chế trong điều trị bệnh ung thư máu. Song, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu việc sử dụng các tế bào miễn dịch với một công nghệ khác để điều trị bệnh ung thư máu.

Liệu pháp miễn dịch tự thân cũng được sử dụng điều trị cho bệnh nhân ở các giai đoạn ung thư khác nhau, đặc biệt ở các giai đoạn muộn vẫn có thể sử dụng liệu pháp này. Ở những bệnh nhân ung thư đã di căn, sử dụng phương pháp điều trị này thì khối di căn đã không phát triển nữa. Một số bệnh nhân ung thư đang ở giữa ranh giới của sự sống và cái chết cũng được cải thiện chất lượng sống lên nhiều lần.

Tất cả các loại bệnh ung thư đều có thể áp dụng liệu pháp miễn dịch tự thân để điều trị. Tuy nhiên, phương pháp này không thể áp dụng ở các bệnh nhân sau đây:

• Bệnh nhân bị các bệnh tự miễn.
• Bệnh nhân bị ung thư tế bào T.
• Các bệnh nhân đang dùng thuốc ức chế thải ghép sau phẫu thuật ghép tạng.

Chi phí trung bình của liệu pháp miễn dịch tự thân điều trị ung thư tại Việt Nam thấp hơn so với việc điều trị ở nước ngoài rất nhiều. Dưới đây là một số bệnh viện tại Việt Nam đã áp dụng liệu pháp miễn dịch tự thân trong điều trị ung thư:

• Bệnh viện Đại học Y Hà Nội: được chuyển giao công nghệ từ Tập đoàn Grandsoul Nara (Nhật Bản)
• Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai.
• Bệnh viện K.
• Bệnh viện Chợ Rẫy.
• Bệnh viện Bình Dân.
• Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh
• Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City: được chuyển giao công nghệ từ Viện nghiên cứu sinh hóa miễn dịch quốc gia Nhật Bản và Tiến sĩ Hiroshi. Vinmec cũng là một trong những đơn vị y tế tiên phong tại Việt Nam tiếp cận với các phương pháp điều trị mới nhằm mang lại sự tiến triển tích cực cho người bệnh. Để biết thêm về liệu pháp miễn dịch tự thân hỗ trợ điều trị ung thư tại Vinmec, khách hàng có thể xem TẠI ĐÂY hoặc liên hệ qua SĐT 0913 589 266 (Bác sĩ Nguyễn Tuyết Mai, trưởng khoa Nội ung bướu); 090 444 2232 (Bác sĩ Quách Thanh Dung, bác sĩ Nội ung bướu).

Liệu pháp miễn dịch tự thân đã mở ra một hướng đi mới trong điều trị bệnh ung thư trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Phương pháp này hiện đang được áp dụng điều trị cho nhiều loại bệnh ung thư và ở các giai đoạn khác nhau đều đem lại kết quả khả quan, và chưa gây ra tác dụng phụ. Các bác sĩ và các nhà khoa học vẫn đang cố gắng để có thể sử dụng liệu pháp miễn dịch tự thân điều trị cho nhiều bệnh nhân ung thư và đem lại hiệu quả cao nhất.

Xem thêm:

• Ung thư vú có nên sử dụng liệu pháp miễn dịch tự thân không?
• Chuẩn bị áp dụng điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân