Bệnh sởi ở trẻ em - Những điều cần biết!

Bệnh sởi ở trẻ em là một căn bệnh truyền nhiễm do virus hô hấp gây ra có tính lây lan và bùng phát thành dịch. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, do dịch tiết mũi họng của người nhiễm bệnh theo không khí thoát ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, nói chuyện. Bệnh có thể dễ dàng được chữa khỏi tuy nhiên với những người có đáp ứng miễn dịch kém sởi có thể gây nên những biến chứng rất nghiêm trọng.

Dấu hiệu và triệu chứng bệnh sởi xuất hiện vào khoảng 10 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với vi-rút. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh sởi thường bao gồm:

• Sốt
• Ho khan
• Sổ mũi
• Viêm họng
• Viêm mắt (viêm kết mạc)
• Những đốm trắng nhỏ với các trung tâm màu trắng hơi xanh trên nền đỏ được tìm thấy bên trong miệng trên lớp niêm mạc bên trong của má - còn được gọi là đốm Koplik
• Phát ban da được tạo thành từ các đốm lớn, phẳng thường đè lên nhau

Nhiễm trùng xảy ra trong các giai đoạn kéo dài trong khoảng thời gian từ hai đến ba tuần.

• Nhiễm trùng và ủ bệnh: Trong 10 đến 14 ngày đầu tiên sau khi bạn bị nhiễm là thời kỳ ủ bệnh. Bé không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh sởi trong thời gian này.
• Xuất hiện các triệu chứng không đặc hiệu: Bệnh sởi thường bắt đầu bằng sốt nhẹ đến trung bình, thường kèm theo ho dai dẳng, sổ mũi, viêm mắt (viêm kết mạc) và đau họng. Giai đoạn này có thể kéo dài hai hoặc ba ngày.
• Bệnh cấp tính và phát ban: Phát ban bao gồm những đốm đỏ nhỏ, một số trong đó hơi nổi lên. Các đốm và vết sưng trong cụm chặt chẽ khiến làn da trẻ trở nên đỏ loang lổ. Khuôn mặt xuất hiện dấu hiệu này đầu tiên. Trong vài ngày tiếp theo, phát ban lan xuống cánh tay và thân, sau đó qua đùi, chân và bàn chân dưới. Đồng thời, cơn sốt tăng mạnh, thường cao 400C đến 410C. Phát ban mờ dần trước tiên từ mặt và cuối cùng từ đùi và bàn chân.
• Thời kỳ truyền nhiễm: Một người mắc bệnh sởi có thể truyền virus cho người khác trong khoảng tám ngày, bắt đầu bốn ngày trước khi phát ban xuất hiện và kết thúc khi phát ban đã xuất hiện trong bốn ngày.

• Sởi chủ yếu lây lan qua không khí. Nó có thể bị lây chỉ bằng cách ở trong phòng có người mắc bệnh sởi hoặc đứng gần người mắc bệnh sởi. Virus có thể tồn tại trong không khí trong một giờ hoặc hơn.
• Khi người bị sởi ho hoặc hắt hơi, những giọt nước có thể rơi trực tiếp vào mũi hoặc miệng của người khác.
• Trẻ em rất dễ lây trong khoảng thời gian 4 ngày trước khi phát ban bắt đầu và trước khi bệnh được chẩn đoán.

Sởi rất dễ lây lan. Nếu bé chưa được tiêm phòng hoặc chưa bị sởi, bé của bạn rất dễ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc với người bị bệnh sởi.

• Nhiễm trùng tai: Một trong những biến chứng phổ biến nhất của bệnh sởi là nhiễm trùng tai do vi khuẩn.
• Viêm phế quản, viêm hoặc co thắt: Bệnh sởi có thể dẫn đến viêm thanh quản hoặc viêm các thành bên trong dọc theo đường dẫn khí chính của phổi (ống phế quản).
• Viêm phổi: Viêm phổi là một biến chứng phổ biến của bệnh sởi. Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương có thể phát triển một loại viêm phổi đặc biệt nguy hiểm đôi khi gây tử vong.
• Viêm não: Khoảng 1 trong 1.000 người mắc bệnh sởi phát triển một biến chứng gọi là viêm não. Viêm não có thể xảy ra ngay sau khi mắc bệnh sởi, hoặc nó có thể xảy ra sau nhiều tháng sau đó.

• Cách ly: Vì bệnh sởi rất dễ lây lan từ khoảng bốn ngày trước đến bốn ngày sau khi phát ban, những người mắc bệnh sởi không nên trò chuyện, sinh hoạt với người khác trong giai đoạn này. Đặc biệt cần phải giữ những người không được tiêm chủng - ví dụ như anh chị em - tránh xa người bị nhiễm bệnh.
• Tiêm phòng: Hãy chắc chắn rằng bất cứ ai có nguy cơ mắc bệnh sởi chưa được tiêm phòng đầy đủ đều được tiêm phòng sởi càng sớm càng tốt. Liều đầu tiên cho trẻ sơ sinh thường được tiêm trong khoảng từ 12 đến 15 tháng, với liều thứ hai thường được tiêm trong độ tuổi từ bốn đến sáu tuổi. Nếu gia đình đi ra nước ngoài trước khi bé một tuổi, hãy nói chuyện với bác sĩ của con bạn về việc tiêm vắc-xin sởi sớm hơn.

Có một số cách có thể làm để giúp giảm các triệu chứng và giảm nguy cơ lây nhiễm của bệnh. Bao gồm:

• Dùng paracetamol hoặc ibuprofen để giảm sốt, đau nhức (aspirin không nên dùng cho trẻ em dưới 16 tuổi)
• Uống nhiều nước để tránh mất nước

• Đóng rèm cửa để giúp giảm độ nhạy sáng
• Dùng bông gòn ẩm để lau mắt, nhỏ nước muối 0,9% ngày 3 lần, bổ sung vitamin A.
• Vệ sinh cá nhân cho trẻ sạch sẽ, cắt móng tay cho bé để tránh gãi xước da.
• Nghỉ học ít nhất 4 ngày kể từ khi phát ban đầu tiên xuất hiện
• Trẻ còn bú mẹ vẫn tiếp tục cho bú và kết hợp chế độ ăn bổ sung hợp lý (nếu trẻ ≥ 6 tháng)
• Cách chế biến thức ăn: mềm dễ tiêu, nấu chín kỹ và khi ăn nên chia thành nhiều bữa. Tốt nhất nên chế biến theo khẩu vị người bệnh.

Trong trường hợp nghiêm trọng, đặc biệt là nếu có biến chứng, con bạn có thể phải nhập viện để điều trị.

Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới (WHO), chỉ tính riêng 3 tháng đầu năm 2014 đã ghi nhận gần 56.000 trường hợp mắc sởi. Tại Việt Nam dịch sởi đầu năm 2014 đã có số ca mắc 8.500 và có khoảng 114 trẻ tử vong do sởi. Bệnh sởi ở trẻ em dễ bị lây lan và bùng phát thành dịch vì vậy biện pháp ngăn ngừa bệnh hữu hiệu nhất là hãy đưa trẻ đi tiêm vacxin đầy đủ các mũi theo lịch trình.

Xem thêm:

• Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh sởi hiệu quả
• Hướng dẫn mẹ cách tắm cho trẻ bị sởi
• Triệu chứng bệnh sởi ở trẻ sơ sinh, cần hết sức chú ý trong mùa dịch