Bệnh sỏi mật có cần thiết phải phẫu thuật không?

Nguyên nhân gây ra bệnh sỏi mật?

Thật khó để nói về nguyên nhân gây ra sỏi mật vì có rất nhiều rủi ro liên quan. Bệnh này gặp ở nữ giới nhiều hơn (thường là 3 nữ/1 nam). Tuổi càng cao thì tỷ lệ mắc bệnh càng cao. Bệnh sỏi mật gặp nhiều ở bệnh nhân thừa cân hoặc béo phì. Có thể do di truyền. Và cũng gặp nhiều hơn ở những người nhịn đói trong thời gian dài hoặc sụt cân nhanh. Thường được cho là những người ăn nhiều thực phẩm chứa dầu. Do đó, bạn có thể hiểu là không có một lý do cụ thể nào cho bệnh sỏi mật.

Phương thuốc nào có thể điều trị bệnh sỏi mật?

Câu hỏi quan trọng này là những lo lắng mà các bệnh nhân đang không biết phải làm gì khi được chẩn đoán về bệnh của mình. Thậm chí còn mơ hồ hơn khi họ nhận được những câu trả lời khác nhau từ các bác sĩ khác nhau.

Nếu một người nói rằng họ có thể được giải quyết sỏi mật được thì phải hết sức cẩn thận. Bởi nếu như có một loại thuốc nào đó làm tan được sỏi mật vĩnh viễn thì người phát hiện ra điều này có lẽ sẽ được nhận giải Nobel và thậm chí có thể là người giàu nhất, như một bá tước miền tây, có thể chi tiêu hàng tỷ cho phẫu thuật và điều trị các biến chứng. Tóm lại, không có loại thuốc nào có thể làm tan sỏi mật vĩnh viễn.

1. Những biến chứng nào mà sỏi mật gây ra?

Trước khi trả lời câu hỏi liệu một người cần phẫu thuật hay không, chúng ta cần phải hiểu những rủi ro của bệnh sỏi mật và việc phẫu thuật.

Chúng bao gồm:

- CƠN ĐAU QUẶN (cơn đau bụng vì mật): Thường xảy ra sau khi ăn, đặc biệt là các thực phẩm béo. Đau từ phía trên bụng và lan ra phía sau. Có thể kéo dài tối đa đến vài giờ. Nếu trải qua bất kỳ một triệu chứng nào nhiều lần và tìm thấy có sỏi trong mật thì đó là chính là bệnh sỏi mật. Bệnh nhân được khuyên nên phẫu thuật (nội soi cắt túi mật - Thủ tục chính để loại bỏ túi mật có sỏi) trước khi có bất kỳ biến chứng khác được liệt kê dưới đây:

- NHIỄM TRÙNG - viêm túi mật: Đây là bệnh nhiễm trùng túi mật thường xảy ra khi có sỏi trong ống túi mật (Xem hình). Lúc này bệnh nhân cần nhập viện và điều trị kịp thời bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch trong 48 giờ và tiến hành phẫu thuật (nội soi cắt túi mật - Thủ tục chính để loại bỏ túi mật có sỏi) trong cùng điều kiện tiếp nhận.

- NHIỄM TRÙNG - viêm đường mật: Điều này xảy ra khi có nhiễm trùng ống dẫn mật do bị sỏi chặn trong ống mật. Đây là tình trạng rất nghiêm trọng vì nhiễm trùng có thể lan nhanh tới máu và gây tổn thương nặng các cơ quan như: suy thận, suy tim, suy gan. Sự liên kết này cùng với những nguy cơ cao sẽ khiến bệnh nhân phải ở trong phòng chăm sóc đặc biệt. Bệnh nhân sẽ cần đến phương pháp ERCP (thủ tục dùng camera để loại bỏ sỏi trong ống mật). Khi đã bình phục sau nhiễm trùng sẽ cần phẫu thuật (nội soi cắt túi mật - Thủ tục chính để loại bỏ túi mật có sỏi) trong cùng điều kiện tiếp nhận.

- VÀNG DA: Điều này xảy ra khi sỏi mật trượt từ túi mật tới ống mật gây tắc nghẽn dòng chảy của mật (Xem hình). Hầu hết bệnh nhân sẽ cần ERCP (thủ tục dùng Camera để loại bỏ sỏi trong ống mật). Đôi khi những viên sỏi có thể biến mất. Điều này sẽ được xác định bằng hàng loạt xét nghiệm máu. Khi đã bình phục sau nhiễm trùng sẽ cần phẫu thuật (nội soi cắt túi mật - Thủ tục chính để loại bỏ túi mật có sỏi) trong cùng điều kiện tiếp nhận.

- VIÊM TUỴ: Biến chứng nghiêm trọng nhất của sỏi mật cũng như sự đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của viêm tụy. Hầu hết bệnh nhân sẽ cần ERCP (thủ tục dùng Camera để loại bỏ sỏi trong ống mật). Rất ít những viên sỏi đã biến đổi có thể trôi đi. Khi đã bình phục sau khi bị viêm tụy sẽ cần phẫu thuật (nội soi cắt túi mật - Thủ tục lỗ chính để loại bỏ túi mật có sỏi) trong cùng điều kiện tiếp nhận.

2. Túi mật trong cơ thể của chúng ta có chức năng gì?

Chức năng của túi đựng mật: Chức năng chính của nó là để lưu trữ mật và giải phóng khi cần thiết (thường là sau khi ăn). Mất đi túi mật cũng không gây trở ngại cho quá trình tiêu hóa. Sau khi phẫu thuật ống mật có chức năng chủ yếu như túi mật.

Tuy nhiên có sự hạn chế với thực phẩm sau khi phẫu thuật cắt bỏ túi mật (nội soi biến chứng)

3. Các biến chứng của phẫu thuật túi mật/nội soi cắt túi mật là gì và bao nhiêu phần trăm có biến chứng?

- Các biến chứng của phẫu thuật túi mật (nội soi cắt túi mật):

Điều này xảy ra trong 0,2% các trường hợp. Có 1 trong 500 trường hợp tiến hành nội soi cắt túi mật trên toàn thế giới. Các biến chứng bao gồm chảy máu, tổn thương ruột và tổn thương ống mật. Các nguy cơ biến chứng cao hơn gặp ở những người đã có một trong những biến chứng nêu trên do sỏi mật.

- Người nào cần phẫu thuật túi mật/ nội soi cắt túi mật?

Bây giờ hãy xem xét liệu có cần thiết phải tiến hành nội soi cắt túi mật - Thủ tục chính để loại bỏ túi mật có sỏi). Bạn có thể đưa ta quyết định mang tính giáo dục.

Nếu sỏi mật có triệu chứng hoặc bạn có bất kỳ một trong những biến chứng nêu trên thì đó là dấu hiệu chắc chắn cần phẫu thuật trong cùng một điều kiện tiếp nhận hoặc càng sớm càng tốt trước khi bạn có các biến chứng khác.

Nếu sỏi mật là ngẫu nhiên (Đây là phần gây tranh cãi mà bệnh nhân phải đưa ra quyết định) - Sỏi mật được tìm thấy trên máy quét vì một số lý do nào đó và không gây ra bất kỳ biến chứng nào thì bạn phải quyết định xem có phẫu thuật hay không. Các nội dung trong bài viết phía trên sẽ giúp bạn đưa ra quyết định. Nếu một người nào đó được chẩn đoán bị sỏi mật thì họ có 2% -5% nguy cơ biến chứng mỗi năm cùng với 0,2% nguy cơ của biến chứng sau phẫu thuật loại bỏ túi mật. Nếu có biến chứng thì bạn sẽ cần ít nhất 3-5 ngày nhập viện, cần nhiều thời gian hơn để phục hồi và chi phí điều trị cũng tăng lên theo từng biến chứng. Một quyết định tránh được những biến chứng nguy hiểm thì lại phải đối mặt với những ca phẫu thuật phức tạp có nguy cơ cao bị biến chứng và thời gian phục hồi kéo dài, cùng với chi phí phụ thêm hoặc với phẫu thuật không bắt buộc, nơi bạn có thể về nhà cùng ngày hoặc hôm sau.

Nếu bạn không sống ở thành phố lớn, nơi dịch vụ y tế rất tiện lợi thì không có lý do gì để chờ đợi cho đến khi biến chứng xảy ra. Vì cơ sở vật chất y tế ở đây rất khó để xử lý các tình huống cấp cứu. Tính mạng của người bệnh sẽ bị đe doạ.

Chúng ta có cần phải tránh thực phẩm sau khi phẫu thuật?

Tuyệt đối không. Một người có thể bắt đầu ăn vài giờ sau phẫu thuật và có thể ăn tất cả các thực phẩm trong suốt cuộc đời mà không có bất kỳ hạn chế hay kém hấp thu nào.

Dr. Maruthesh Gowda (*)

(Nguồn: www.practo.com)