Bệnh bại não trẻ em và những điều cần biết

Bệnh bại não trẻ em được cho là căn bệnh để lại di chứng nặng nề nhất ở trẻ, việc chăm sóc điều trị và phòng tránh bệnh bại não phải thực hiện như thế nào? Trong bài viết này chúng tôi sẽ giúp các bạn tìm hiểu cụ thể về bệnh bại não cũng như nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh bại não trẻ em.

Bại não (Cerebral Palsy): là một thuật ngữ dùng để mô tả một loạt những tổn thương từ não bộ gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển về các chức năng vận động, ngôn ngữ, hay cảm giác của trẻ...

Bại não có nhiều dạng và mỗi dạng sẽ có các biểu hiện khác nhau, nguyên nhân là do một hoặc nhiều phần của bộ não có các chức năng điều khiển cử động bị tổn thương, nên khi trẻ mắc bệnh bại não không còn khả năng cử động các cơ của mình như người bình thường.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh bại não trẻ em chủ yếu là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Nguyên nhân chủ yếu gây chứng bại não thường được chia thành 3 loại là: Trước khi sinh, trong thai kỳ và sau khi sinh.

Sau đây là những nguyên nhân chủ yếu gây là bệnh bại não trẻ em

• Người mẹ bị nhiễm trùng thai kỳ như rubella (sởi Đức) dẫn tới tổn thương não của bào thai và sẽ gây ra bệnh bại não trẻ em.
• Người mẹ bị nhiễm trùng ối, hệ tiết niệu – sinh dục có thể gây nên sinh non và trẻ sinh non và nhẹ cân cũng có thể là nguyên nhân gây ra bại não.
• Nhau thai bất thường không thể cung cấp đủ oxi.
• Bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con.
• Trẻ bị sinh non có nguy cơ rất cao dẫn tới xuất huyết não gây ra tổn thương cho các tổ chức đang phát triển của và gây ra bệnh bại não
• Ngoài ra các nguyên nhân khác như là khó sinh, thời gian sinh nở quá dài, dây rốn bị quấn cổ, cuống rốn bị rụng sớm, nhau tiền đạo, hay tắc nước ối ... dẫn đến thiếu oxy cho não của trẻ, trẻ bị ngạt thở, trẻ quá nặng cân hoặc trẻ thiếu cân đều là nguyên nhân gây ra bệnh bại não trẻ em

Các triệu chứng thường gặp của bệnh bại não trẻ em

Rối loạn vận động

Biểu hiệu của triệu chứng này cụ thể là:

• Khi trẻ vận động, chân tay của trẻ di chuyển không nhịp nhàng, đa phần sẽ di chuyển lệch hai bên.
• Khi trẻ đi tiểu sẽ không thể dạng hai chân ra như bình thường được.
• 3 tháng tuổi trẻ vẫn chưa biết ngẩng đầu.
• 6 tháng tuổi trẻ vẫn chưa biết lật.
• 8 tháng tuổi trẻ chưa ngồi vững.
• Cơ thể của trẻ mềm oặt và trẻ vận động tự phát rất ít.

Rối loạn sinh lý

Sau đây là biểu hiện phổ biến của chứng rối loạn sinh lý:

• Khả năng nuốt của trẻ không tốt.
• Thời gian ngủ của trẻ quá dài hoặc có trẻ không ngủ.
• Cơ thể có trẻ cứng đờ, vòng đo của đầu bất thường.
• Sau khi sinh trẻ không tự bú được, và bú không có lực, sau khi bú thì trẻ mệt lả, thường xuyên xảy ra tình trạng ho sặc sụa, bị trớ sữa, kèm theo khả năng ngậm và mở miệng của trẻ không tốt.
• Trẻ có cân nặng tăng không đáng kể.

Rối loạn ngôn ngữ

Theo dữ liệu thống kê, có tới 60% – 95% người mắc chứng bại não đều bị rối loạn ngôn ngữ. Biểu hiện cụ thể của chứng rối loạn ngôn ngữ cụ thể như là:

• Trẻ gặp phải khó khăn trong việc biểu đạt hay là chọn từ ngữ.
• Trẻ có thể sẽ xuất hiện những tình trạng như phát âm không chuẩn hoặc bị nói lắp, và cũng sẽ có trường hợp giống như chứng mất ngôn ngữ.

Rối loạn trí tuệ

Theo thống kê tại Việt Nam cho thấy: Cứ 100 người bại não nặng chỉ có khoảng 25 người có trí thông minh và sự nhận thức bình thường. Còn ở 100 người bại não mức độ nhẹ và vừa thì có khoảng khoảng 50 người có trí tuệ như người bình thường. Rối loạn trí tuệ là một trong các triệu chứng dễ thấy của bệnh bại não, và vấn đề này có thể sẽ được cải thiện qua các trị liệu về hành vi, hay giáo dục hòa nhập.

Rối loạn thị giác

Có hơn một nửa số trẻ bại não bị rối loạn thị giác một bên cụ thể như sau:

• Mắt bị lác trong và mắt bị tật về khúc xạ như cận thị, nhược thị...
• Một số bệnh nhi có tình trạng rung giật nhãn cầu.
• Một số ít trường hợp bệnh nhi bị mù hoàn toàn.
• Bệnh nhi nếu bị liệt nửa người có thể bị mù bên bị liệt.

Rối loạn tinh thần

Biểu hiện thường gặp là: Mắt của trẻ thường không nhìn thẳng vào bố mẹ, trẻ hay bị co giật. Trẻ không cười, dễ bị giật mình, và dễ bị co rúm người lại, trẻ thường xuyên la hét hoặc là cáu kỉnh khó chịu.

Rối loạn thính giác

Biểu hiện là:

• Khả năng nghe của người bệnh bại não sẽ giảm dần cho đến bị điếc hoàn toàn.
• Đa phần bệnh nhi sẽ bị mất khả năng nghe với các âm tần cao, và cần phải đo điện thính giác thân não mới có thể xác định được

Toàn bộ não của người bệnh không bị tổn thương mà chỉ có một phần bị tổn thương và thường là phần não có trách nhiệm điều khiển vận động, ngôn ngữ. Phần não bị tổn thương sẽ không có khả năng hồi phục lại như bình thường nhưng cũng không tiến triển xấu đi. Tuy vậy, các chức năng về cử động, tư thế và các vấn đề khác có liên quan đến bại não có khả năng được cải thiện hay xấu đi sẽ phụ thuộc vào việc điều trị của chúng ta.

Cha mẹ trẻ phải hiểu được rằng: Trẻ bị bại não lớn lên vẫn sẽ bị chứng bại não. Ở thời điểm hiện tại, tìm kiếm giải pháp để chữa trị phần não đã bị tổn thương của trẻ là không thể, điều cần làm là giúp đỡ trẻ để trẻ có chất lượng cuộc sống tốt nhất với các khuyết tật của mình và có thể độc lập tự phục vụ chừng nào thì tốt chừng đó

Hiện nay có rất nhiều các chương trình quảng cáo nói về việc điều trị bại não cụ thể như: Diện chẩn, hay châm cứu bấm huyệt, oxy cao áp...Tuy nhiên, khoa học trên Thế giới mới chỉ công nhận phương pháp điều trị Phục hồi chức năng là tốt nhất và có hiệu quả nhất với tất cả các bệnh bãi nào trẻ em.

Việc điều trị bại não cần phải kết hợp:

• Phục hồi các chức năng vận động (đối với trường hợp trẻ bị chậm phát triển về chức năng vận động)
• Trị liệu ngôn ngữ (đối với trường hợp trẻ bị chậm nói, gặp phải khó khăn với âm ngữ)
• Điều hoà cảm giác (đối với trẻ bị rối loạn cảm giác)
• Đào tạo kỹ năng cá nhân (giúp trẻ thích nghi được với các khuyết tật của bản thân, để nâng cao khả năng tự phục vụ)
• Giáo dục hòa nhập (giúp trẻ có cơ hội hòa nhập và tương tác với xã hội)

Cha mẹ đừng quên rằng: Mọi trẻ em đều có nhu cầu và đều phải được phát triển toàn diện về cả chức năng vận động, hành vi hay các kỹ năng cá nhân như xã hội, ngôn ngữ... Và để trẻ bại não có thể phát triển được toàn diện như vậy thì cần phải kết hợp điều trị theo nhiều phương pháp xuyên suốt một quá trình để được đánh giá liên tục về kết quả.

Kết luận: Trong bài viết này chắc hẳn các bậc phụ huynh đã có cái nhìn tổng quát về bệnh bại não trẻ em, đồng thời nắm được các phương pháp giúp trẻ bại não có sức khỏe tốt và một cuộc sống lạc quan vui vẻ. Chúc các bậc phụ huynh và các bé luôn luôn khỏe mạnh.