Bạn có biết: Virus viêm gan B có khả năng lây nhiễm cao gấp 50-100 lần so với virus HIV?

Viêm gan B là gì?

Viêm gan B hay còn gọi là viêm gan siêu vi B, là căn bệnh gây ra do một loại virus có tên gọi virus viêm gan B (HBV). Đây là căn bệnh viêm gan siêu vị nghiêm trọng nhất và là vấn đề quan tâm của nền y tế toàn cầu. Khi nhiễm loại virus này, người bệnh sẽ bị nhiễm trùng gan rất nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời. Viêm gan B cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh xơ gan và ung thư gan.

Nếu không được phát hiện sớm, virus viêm gan B liên tục tồn tại trong máu và chất dịch khác của cơ thể người bệnh, khiến bệnh trở thành mãn tính. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ biến chứng thành xơ gan và tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Viêm gan B là một trong những căn bệnh truyền nhiễm phổ biến và nguy hiểm nhất hiện nay. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính, mỗi năm thế giới có khoảng 1,45 triệu người tử vong do virus này gây ra. Con số này còn nhiều hơn cả tổng số người tử vong do mắc sốt rét, lao hay HIV/AIDS.

Tại Việt Nam, căn bệnh này chiếm một tỉ lệ khá cao (khoảng 10 - 20%), tức là cứ 100 người lại có khoảng 10 - 20 người mắc bệnh. Tuy nhiên lại có đến 90% người bệnh không được phát hiện và điều trị sớm, khiến bệnh tiến triển thành mãn tính và có nguy cơ tử vong cao.

Virus viêm gan B lây qua đường nào?

Tương tự như HIV, virus viêm gan B có thể lây nhiễm qua 3 con đường: đường máu, đường tình dục và được từ mẹ sang con.

• Lây qua đường máu: Nếu máu hoặc chất dịch của người mắc viêm gan B xâm nhập vào cơ thể bạn thông qua vết thương hở hoặc qua các vật dụng cá nhân của người bệnh như kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng, các dụng cụ xăm mình, xỏ khuyên,..., thì bạn rất dễ có nguy cơ nhiễm bệnh. Virus viêm gan B sống rất dai, có khả năng sống trong máu khô nhiều ngày, khiến khả năng lây bệnh càng cao hơn.
• Lây qua đường tình dục: Bạn có thể lây nhiễm virus viêm gan B từ người bệnh nếu như sinh hoạt tình dục không lành mạnh, không sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn.
• Lây qua đường từ mẹ sang con: Người mẹ mắc viêm gan B khi sinh con thì em bé rất dễ có nguy cơ mắc bệnh ngay từ khi sinh ra do phải tiếp xúc với chất dịch trong cơ thể người mẹ.

Khả năng lây lan của virus viêm gan B

Virus viêm gan B có con đường lây truyền tương tự như HIV, tuy nhiên lại có khả năng lây lan cao gấp 50 - 100 lần virus HIV do chúng có khả năng sống dai hơn rất nhiều.

Trong điều kiện bình thường, HBV có thể sống được 1 tháng và vẫn có khả năng lây nhiễm sang cho người khác, trong khi virus HIV không thể tồn tại lâu khi đã ra ngoài cơ thể và không có khả năng lây nhiễm khi ở ngoài tự nhiên. Không chỉ có vậy, ta chỉ có thể tiêu diệt được loại virus nguy hiểm này bằng cách đun sôi chúng ở nhiệt độ 100 độ C liên tục trong vòng 30 phút.

Khả năng lây lan của viêm gan B cao hơn rất nhiều do chính bản thân người mắc bệnh còn không biết mình đang bị nhiễm virus. Một trong những cách thức lây nhiễm phổ biến mà cũng là nghiêm trọng nhất đó chính là từ mẹ sang con. Người mẹ khi mắc virus viêm gan B mãn tính thì có đến 90% trẻ sinh ra có khả năng bị nhiễm trùng mãn tính do lây truyền từ người mẹ. Theo nghiên cứu, có đến 10% phụ nữ trên thế giới mang thai nhiễm phải loại virus này và mỗi năm có hơn 50.000 trẻ sơ sinh nhiễm virus viêm gan B mãn tính ngay từ khi mới chào đời. Do nhiễm phải virus viêm gan B mãn tính nên những đứa trẻ này cũng có thể truyền virus sang cho những người khác, khiến bệnh ngày càng lây lan rộng hơn.

Phòng ngừa lây nhiễm virus viêm gan B

Cho đến nay vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt để virus viêm gan B. Do đó, chúng ta cần phải có ý thức bảo vệ phòng ngừa lây nhiễm virus HBV từ người khác. Hiện nay, cách tốt nhất để phòng bệnh chính là tiêm vắc xin. Bạn cần lưu ý một số điều sau:

Trong trường hợp người mẹ mắc virus viêm gan B đang mang bầu:

• Bệnh nhân cần đến các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa để được xác định tình trạng bệnh, đồng thời tư vấn một số cách để phòng ngừa lây nhiễm bệnh từ mẹ sang con.
• Trong 3 tháng cuối thai kỳ, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc ngắn hạn để giảm lượng siêu vi trong máu, giúp ngăn ngừa khả năng lây nhiễm sang so cho thai nhi.
• Hiện tại, tiêm chủng viêm gan B là phương pháp tốt nhất để tránh lây nhiễm virus từ mẹ sang con với tỉ lệ hiệu quả lên đến 95%. Trong vòng 12 giờ sau khi sinh, bác sĩ sẽ tiêm chủng ngừa với kháng thể thụ động (HBlg) và tiêm liều vắc xin viêm gan B đầu tiên. Sau khi sinh được 1 - 2 tháng, bé sẽ được tiêm vắc xin viêm gan B liều thứ 2 và khi trẻ được 6 tháng sẽ tiêm vắc xin liều thứ 3.
• Mẹ hoàn toàn có thể cho bé bú bình thường sau khi đã chích ngừa đầy đủ. Trong trường hợp đầu ti mẹ nứt nẻ hoặc chảy máu thì không nên cho trẻ tiếp tục bú.

Đối với người lớn:

• Làm xét nghiệm trước khi tiêm chủng ngừa. Nếu chưa mắc bệnh thì cần tiêm 3 mũi. Nếu quên tiêm mũi thứ 3 thì vẫn có thể tiếp tục tiêm trong thời gian 3 năm mà không cần lặp lại từ đầu.
• Nếu phát hiện đã mắc bệnh, bạn nên thường xuyên theo dõi diễn biến của bệnh và điều trị sớm, tránh để lâu dễ gây biến chứng nguy hiểm và lây lan cho người khác.
• Sinh hoạt tình dục an toàn, lành mạnh và nên sử dụng các biện pháp tránh thai.
• Tuyệt đối không dùng chung các loại đồ dùng cá nhân dễ tiếp xúc với máu như bàn chải, dao cạo râu, bông ngoáy tai,...

Xem thêm:

• Bệnh viêm gan B có nguy hiểm không?
• Tại sao mắc viêm gan B thì không nên ăn quá nhiều thịt?
• Khi nào thì nên dừng điều trị viêm gan B?