Bác sĩ bệnh viện Việt Đức chia sẻ lý do vì sao có sỏi tiết niệu?

Sỏi tiết niệu là một bệnh lý rất thường gặp tại nước ta và dĩ nhiên, nó gây không ít phiền phức trong đời sống cũng như các hệ quả không mong muốn đối với sức khỏe. Nếu bạn đang thắc mắc không biết vì sao có sỏi tiết niệu, hãy tham khảo những chia sẻ từ các bác sỹ bệnh viện Việt Đức trong bài viết dưới đây.

Sỏi tiết niệu được định nghĩa là những khối rắn hình thành trong đường tiết niệu và được chia thành nhiều loại khác nhau tùy theo bộ phận mà chúng xuất hiện, bao gồm:

• Sỏi niệu quản: chiếm khoảng 28%.
• Sỏi bàng quang: chiếm khoảng 26%.
• Sỏi niệu đạo: chiếm khoảng 4%.
• Sỏi thận: tỷ lệ rất cao – khoảng 42%.

Bên cạnh đó, sỏi tiết niệu còn được phân chia tùy theo cấu trúc hình thành với 4 loại khác nhau:

• Sỏi canxi: đây là loại sỏi phổ biến hàng đầu với 3 loại là sỏi canxi oxalat, sỏi canxi photphat và sỏi canxi cacbonat...
• Sỏi urat: có màu gạch cua và thường gặp nhiều ở nam giới, đặc biệt dễ xuất hiện ở người đang điều trị bằng hóa trị hoặc người có bệnh gout.
• Sỏi struvite (còn gọi là sỏi san hô, sỏi nhiễm trùng...): thường có màu vàng trắng và gặp nhiều ở nữ giới mắc các bệnh liên quan đến đường tiết niệu.
• Sỏi cystin: liên quan nhiều đến yếu tố di truyền, có tỷ lệ xuất hiện ngang nhau ở nam giới và nữ giới, có màu vàng nhạt. Loại sỏi này khá hiếm gặp nhưng lại dễ tái phát.

Theo thông tin nhận được từ PGS.TS Đỗ Trường Thành, hiện là Trưởng khoa Phẫu thuật ngoại tiết niệu của bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết: các bệnh lý sỏi tiết niệu hiện đang chiếm tỷ lệ lớn (từ 45% đến 50%) trong số các bệnh tiết niệu ở nước ta. Đặc biệt, tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nhiều so với nữ giới (60% - 40%), phổ biến nhất ở nhóm tuổi từ 30 – 60.

Giải thích vì sao có sỏi tiết niệu, ông Thành cho biết nguyên nhân gây ra bệnh này khá đa dạng nhưng chủ yếu đến từ sự rối loạn chuyển hóa làm tăng canxi trong máu và canxi niệu, dẫn đến thay đổi nồng độ pH nước tiểu (mức bình thường là 5.6 – 6.3). Bên cạnh đó, nếu người bệnh có thêm yếu tố đường tiết niệu có dị tật bẩm sinh hoặc hẹp đường tiết niệu sẽ làm tăng tình trạng ứ đọng nước tiểu, tạo ra điều kiện thuận lợi để sỏi hình thành.

Hầu hết tình trạng sỏi canxi đều không xác định rõ nguyên nhân. Một số yếu tố có thể tác động đến việc hình thành sỏi là chế độ dinh dưỡng hàng ngày, thói quen nằm lâu trong một tư thế, hoặc cơ thể mất nước, tuyến cận giáp tăng cường hoạt động... Về dinh dưỡng, ông Thành nhấn mạnh: các chế độ ăn có nhiều oxalat, canxi như phô mai, sữa, chè... cũng là nguyên nhân gây sỏi tiết niệu

PGS Thành cũng cho biết thêm, trong cuộc sống hiện nay, sỏi tiết niệu còn có thể gây ra bởi nguyên nhân đến từ thói quen sử dụng các loại thuốc tây tùy tiện của người dân. Hầu như mọi người đều tự kê đơn thuốc và uống thuốc bừa bãi mà không có bất kỳ chỉ dẫn nào từ bác sỹ. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ sỏi thận, đặc biệt là khi lạm dụng các nhóm thuốc kháng sinh như Cephalosporin, Penicillin... (theo thống kê từ các chuyên gia tại Anh).

Một lý do nữa lý giải vì sao có sỏi tiết niệu là do thói quen ăn mặn và nhiều dầu mỡ. Chính những thói quen này sẽ khiến thể tích tuần hoàn tăng, các chất khoáng đi qua đường lọc ở thận cũng nhiều hơn đáng kể và gây ra sỏi thận.

Cuối cùng, nếu bạn là một người có thói quen uống ít nước, sỏi tiết niệu cũng sẽ dễ dàng tìm đến bạn. Lý giải vì sao có sỏi tiết niệu nế uống ít nước, ông Thành cho biết, do khi đưa vào cơ thể một lượng nước quá ít, thận sẽ không có đủ nước để lọc và đào thải các chất cặn ra bên ngoài, điều này sẽ khiến nước tiểu của bạn trở nên đậm đặc hơn. Dĩ nhiên, đây là điều kiện thuận lợi để các khoáng chất kết tinh lại, gây ra sỏi tiết niệu.

Để giúp bạn đọc thoát khỏi nỗi lo về bệnh sỏi tiết niệu, các bác sỹ tại bệnh viện Việt Đức cũng chia sẻ thêm một số giải pháp phòng chống bệnh như:

• Uống nhiều nước: bạn cần phải uống ít nhất 1 – 1.5 lít nước mỗi ngày. Đối với trường hợp đã từng bị sỏi thận, bạn phải uống nhiều hơn 2 lít nước mỗi ngày để phòng trường hợp tái phát.
• Chế độ dinh dưỡng cần được cân bằng, chú ý bổ sung nhiều chất xơ để hỗ trợ hoạt động “lọc” và đào thải chất độc, chất cặn... ra khỏi cơ thể của thận.
• Duy trì chế độ vận động thể chất đều đặn, thường xuyên như đạp xe, đi bộ... Điều này không những giúp bạn tăng cường sức khỏe mà còn thúc đẩy hoạt động trao đổi chất, thanh lọc cơ thể... giảm áp lực cho vùng thận và đường tiết niệu nói chung.
• Trong trường hợp phát hiện những viên sỏi nhỏ khi đi khám và có ít biểu hiện triệu chứng, bạn có thể được chỉ định điều trị bằng thuốc giảm đau. Thậm chí, bạn cũng có thể uống nhiều nước khi gặp tình trạng này để đẩy sỏi ra bên ngoài.
• Nếu như sỏi gây ra đau nhức, tắc nghẽn đường tiết niệu hoặc khiến chức năng của thận suy giảm, chảy máu và nhiễm trùng... bạn cần được điều trị bằng liệu pháp tích cực hơn tùy theo quyết định của bác sỹ.

Bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn đọc những chia sẻ hữu ích từ bác sỹ của bệnh viện Việt Đức về lý do vì sao có sỏi tiết niệu cũng như một số giải pháp để phòng chống – điều trị bệnh. Bạn cần phải hết sức chú ý những điều này bởi sỏi tiết niệu có thể xảy ra ở bất kỳ ai.

Xem thêm:

• Phân biệt sự giống và khác nhau cơn đau sỏi thận và đau ruột thừa ở người lớn
• Tại sao uống nước cam có vị đắng sau khi đánh răng?
• Muốn giải độc thận đọc ngay bài viết này