Ai dễ mắc sỏi thận? Cách phòng tránh sỏi thận?

Sỏi thận là các tinh thể rắn được hình thành do sự lắng đọng từ các chất có thể hòa tan trong nước tiểu. Những viên sỏi thận này có thể nhỏ hoặc lớn đến vài cm. Bệnh sỏi thận có nhiều nguyên nhân gây ra và có thể ảnh hưởng bất kỳ phần nào của đường tiết niệu như thận, niệu quản, bàng quang hay niệu đạo của nam giới.

2. Những ai thường mắc phải bệnh sỏi thận?

Sỏi thận là một bệnh khá phổ biến vì thế bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh sỏi thận, tuy nhiên bệnh thường gặp ở người lớn tầm 40 tuổi trở lên. Các yếu tố khác nhau có thể làm tăng nguy cơ gây bệnh sỏi thận. Thông thường, người da trắng có nhiều khả năng bị sỏi thận cao hơn so với những người gốc Châu Phi. Và khi bạn đã bị sỏi thận thì khả năng tái phát lại cũng rất cao.

Các yếu tố làm tăng khả năng hình thành sỏi thận:

• Tiền sử gia đình đã bị sỏi thận;
• Uống ít nước (< 1200ml/ngày);
• Ăn quá nhiều muối hoặc đường;
• Béo phì;
• Bệnh hoặc phẫu thuật dạ dày chẳng hạn như viêm ruột hoặc tiêu chảy mãn tính có thể làm thay đổi quá trình tiêu hóa từ đó ảnh hưởng khả năng hấp thụ canxi và nước.
• Mắc một số bệnh lý như nhiễm toan ống thận, cường cận giáp, nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Dùng thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc chống co giật và thuốc kháng acid.
• Thời tiết: Sỏi niệu có liên quan khá mật thiết đến tình trạng khí hậu và thời tiết nơi sinh sống. Khi khí hậu trở nên nóng bức, mồ hôi ra nhiều và nước tiểu bị cô đặc làm cho các tinh thể muối trong nước tiểu bị bão hòa và dễ bị kết tủa tạo sỏi trong thận.Mùa cũng liên quan mật thiết đến bệnh sỏi thận. Bạn sẽ dễ bị sỏi thận hơn vào mùa mùa hè và mùa.Vào mùa hè, thời tiết nóng bức cộng thêm việc bạn uống nhiều thức uống chứa đường cũng là nguyên nhân gây bệnh sỏi thận.
• Nghề nghiệp: Việc bạn làm gì cũng là một yếu tố thúc đẩy mắc bệnh sỏi thận. Các môi trường nắng nóng như thợ luyện kim, công nhân xây dựng, thủy thủ hay những người làm việc trí với đầu óc căng thẳng như bác sĩ, nhân viên văn phòng...sẽ dễ bị mắc bệnh hơn so với những người làm nghề lao động phổ thông.

3. Các cách phòng tránh bệnh sỏi thận

Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa bệnh sỏi thận, đặc biệt nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh này thì nguy cơ mắc bệnh là khoảng 50%. Tuy nhiên khi bạn có một sự kết hợp giữa chế độ ăn uống và thay đổi lối sống, cũng như một số loại thuốc, có thể giúp bạn giảm nguy cơ bị bệnh hoặc không tái phát sau khi điều trị.

Phòng tránh sỏi thận bằng cách điều chỉnh lối sống và chế độ dinh dưỡng

Việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và lối sống hiện tại của bạn không chỉ giúp bạn ngăn ngừa bệnh sỏi thận mà còn giúp bạn có một cuộc sống lành mạnh .

Uống nhiều nước

Uống nhiều nước hơn là cách tốt nhất để ngăn ngừa sỏi thận. Khi bạn không uống đủ lượng nước cần thiết, lượng nước tiểu của bạn sẽ giảm xuống và không đủ khả năng hòa tan các muối có trong nước tiểu do đó tạo điều kiện gây nên sỏi thận.

Ngoài ra, bạn có thể uống nước chanh hoặc nước cam. Cả hai đều chứa citrate giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi.

Hãy cố gắng uống khoảng tám ly nước mỗi ngày. Nếu bạn hay tập thể dục hoặc thường xuyên đổ mồ hôi bạn cần uống niều nước hơn so với bình thường.

Bạn có thể biết liệu bạn có bị thiếu nước hay không bằng cách nhìn vào màu nước tiểu của nình – màu vàng nhạt cho thấy bạn đã uống đủ lượng nước cần thiết. Ngược lại, nếu nước tiểu của bạn có màu vàng sẫm, bạn cần uống nhiều nước hơn.

Ăn nhiều thực phẩm giàu canxi hơn

Loại sỏi thận phổ biến nhất là sỏi oxalat canxi, khiến nhiều người nghĩ rằng họ nên tránh ăn các thức ăn chứa canxi. Sự thật là ngược lại, khi bạn ăn ít thức ăn chứa canxi thì có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận và nguy cơ loãng xương .

Tuy nhiên, ăn hay uống quá nhiều thực phẩm chứa canxi có thể làm tăng nguy cơ bị sỏi. Vì vậy bạn chỉ nên bổ sung vừa đủ canxi.

Các thực phẩm như sữa ít chất béo, phô mai ít chất béo và sữa chua ít béo là các lựa chọn tốt để bổ sung canxi.

Ăn ít muối hơn

Chế độ ăn nhiều muối sẽ làm tăng nguy cơ bị sỏi thận. Khi có quá nhiều muối trong nước tiểu sẽ ngăn không cho calci được tái hấp thu từ nước tiểu vào máu. Điều này làm cho lượng canxi trong nước tiểu tăng cao và dẫn đến hình thành sỏi thận.

Tốt nhất hãy cho ít muối vào khẩu phần ăn của mình để tránh bị sỏi thận cũng như các bệnh tim mạch khác.

Bạn nên tránh ăn các thực phẩm sau vì chúng nổi tiếng là có hàm lượng natri cao như:

• Thức ăn nhanh, chẳng hạn như khoai tây chiên và bánh quy
• Thực phẩm đóng hộp
• Thực phẩm có chứa mononatri glutamate
• Thực phẩm có chứa natri nitrat
• Thực phẩm có chứa sodium bicarbonate (baking soda)

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại thảo mộc tươi hoặc hỗn hợp gia vị thảo dược không chứa muối để thay thế cho muối trong quá trình nấu ăn.

Ăn ít thức ăn giàu oxalate

Một số sỏi thận được hình thành từ oxalate, một hợp chất tự nhiên được tìm thấy trong các loại thực phẩm liên kết với canxi trong nước tiểu để hình thành sỏi thận. Bạn nên hạn chế các loại thực phẩm giàu oxalate để giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi.

Thực phẩm giàu oxalat như:

• Rau bina
• Sô-cô-la
• Khoai lang, củ cải, đậu phộng
• Cà phê
• Sản phẩm làm từ đậu nành

Oxalate và canxi liên kết với nhau trong đường tiêu hóa trước khi đến thận, do đó sẽ dễ hình thành sỏi hơn nếu bạn ăn các thức ăn giàu oxalat và các loại thực phẩm giàu canxi cùng trong một bữa ăn.

Hãy ăn ít protein từ động vật

Thực phẩm giàu protein động vật có tính acid và có thể làm tăng acid uric. Acid trong nước tiểu cao có thể gây ra nhiều loại sỏi thận hơn

Bạn nên cố gắng hạn chế hoặc tránh ăn các thực phẩm như:

• Thịt bò
• Thịt gia cầm
• Cá
• Thịt heo

Tránh bổ sung quá nhiều vitamin C

Ăn hay uống quá nhiều vitamin C (acid ascorbic) có thể gây sỏi thận, đặc biệt là ở nam giới.

Theo một nghiên cứu năm 2013 , những người đàn ông dùng liều cao vitamin C sẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ hình thành sỏi thận. Tuy nhiên, đó là khi bạn uống thuốc hoặc thực phẩm chức năng quá nhiều.

Sử dụng thảo dược

Chanca Piedra, là một thuốc từ dược liệu dân gian phổ biến dùng để phòng sỏi thận. Loại thảo dược này được cho là giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi calcium-oxalate. Nó cũng được cho là làm giảm kích thước của sỏi khi bạn đã bị bệnh.

Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc từ dược liệu một cách cẩn thận. Chúng không được quản lý tốt hoặc chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng để thực sự có tác dụng.

Cách phòng ngừa sỏi thận bằng thuốc

Trong một số trường hợp, việc thay đổi chế độ ăn uống của bạn có thể không đủ để ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận. Nếu bạn vẫn bị sỏi thận sau khi đã chữa hãy nói chuyện với bác sĩ để được giúp kê các loại thuốc trong việc phòng ngừa sỏi thận.

Nói chuyện với bác sĩ của bạn về các loại thuốc bạn đang dùng

Khi dùng thuốc theo toa hoặc thuốc mua tự do cũng có thể dẫn đến sỏi thận.

Một số loại thuốc như:

• Thuốc thông mũi
• Thuốc lợi tiểu
• Thuốc chống co giật
• Thuốc kháng viêm steroid
• Thuốc hóa trị ...

Bạn uống những loại thuốc này càng lâu, nguy cơ sỏi thận càng cao. Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào trong số này, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc lựa chọn thuốc khác an toàn hơn. Bạn không nên ngừng dùng bất kỳ loại thuốc theo toa nào mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

Cuối cùng, không có gì đảm bảo rằng các phương pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn không bao giờ bị sỏi thận, nhưng chúng có thể làm giảm nguy cơ hình thành sỏi.

Nếu bạn có những yếu tố làm tăng nguy cơ bị sỏi thận, chẳng hạn như bệnh viêm ruột , nhiễm trùng đường tiết niệu dai dẳng , hoặc béo phì , hãy nói chuyện với bác sĩ để có các cách phòng tránh tốt nhất. Nếu bạn đã bị sỏi thận trước đó, bạn nên biết mình bị sỏi thận loại nào để có thể ngăn chặn nguy cơ hình thành sỏi đó tiếp.

Xem thêm:

• Chữa sỏi thận ở đâu tốt?
• Sỏi thận đau ở đâu và cách giảm đau sỏi thận như thế nào?
• Bị sỏi thận 7mm có nguy hiểm không?