9 câu hỏi thường gặp về u nang buồng trứng ở chị em trong độ tuổi sinh sản

Khi chẩn đoán phát hiện u nang buồng trứng, nhiều chị em phụ nữ lo lắng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của mình. Thực tế, u nang buồng trứng là bệnh khá phổ biến ở nữ giới, hầu hết lành tính, xảy ra tự nhiên và sẽ biến mất trong vài tháng mà không cần can thiệp điều trị. Hãy cùng tìm hiểu về u nang buồng trứng để có cái nhìn đúng đắn hơn về bệnh lý này qua 9 câu hỏi đáp thường gặp sau.

Phụ nữ có hai buồng trứng, nằm ở mỗi bên của tử cung. Mỗi buồng trứng có hình dạng và kích thước như quả hạnh nhân. U nang buồng trứng là túi dịch lỏng phát triển bên trong buồng trứng, hình thành trong giai đoạn rụng trứng.

U nang buồng trứng xảy ra ở nữ giới thuộc mọi độ tuổi, nhưng cao nhất vẫn là chị em phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Khoảng 8% phụ nữ tiền mãn kinh phát triển u nang lớn cần điều trị.
U nang buồng trứng ít xảy ra ở phụ nữ trong và sau giai đoạn mãn kinh. Tần suất tiến triển thành ung thư buồng trứng sẽ cao ở phụ nữ mãn kinh

Hầu hết u nang buồng trứng là vô hại và không có các biểu hiện cụ thể. Do đó, nhiều chị em không biết mình có u nang - trừ khi u nang phát triển lớn hoặc có nhiều u nang. Tuy nhiên, u nang buồng trứng, trong một số trường hợp đặc biệt (như bị vỡ), có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng.

Vì vậy, hãy thường xuyên đi khám kiểm tra vùng chậu để sớm phát hiện các dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng nào đó và có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời

Đa phần các u nang buồng trứng là nhỏ và không biểu hiện thành triệu chứng điển hình. Nếu có, các triệu chứng thường là: Đầy hơi, sưng hoặc đau ở vùng bụng dưới ngay cạnh u nang. Cơn đau này đến rồi đi, có thể âm ỉ hoặc rõ rệt.

Một u nang buồng trứng nếu bị vỡ, rất lớn hoặc chèn ép cản trở quá trình cung cấp máu cho buồng trứng, sẽ gây ra các triệu chứng u nang buồng trứng rõ ràng như sau:

• Đau vùng chậu - từ cảm giác nặng nề, âm ỉ đến đau đột ngột, dữ dội và rõ rệt
• Đau khi quan hệ
• Đại tiện, tiểu tiện khó khăn
• Đi tiểu thường xuyên hơn bình thường
• Rối loạn kinh nguyệt, xuất huyết bất thường
• Đầy hơi, căng tức vùng bụng dưới
• Cảm giác chóng no
• Khó mang thai, tuy nhiên khả năng sinh sản ở hầu hết phụ nữ bị u nang buồng trứng không bị ảnh hưởng

Có 2 loại u nang buồng trứng:

• U nang buồng trứng chức năng: phổ biến nhất, thường lành tính, xảy ra tự nhiên trong thời gian ngắn, vào một thời điểm bất kỳ
• U nang buồng trứng bệnh lý: ít phổ biến, hình thành do sự phát triển của tế bào bất thường

Phần lớn các u nang buồng trứng lành tính, một số ít u nang buồng trứng ác tính, tiến triển thành ung thư. U nang ung thư thường xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh. Chị em nên tham khảo thêm ý kiến của Bác sĩ về các nguy cơ dẫn đến ung thư buồng trứng.

Các nguyên nhân ung thư buồng trứng phổ biến sau bao gồm:

• Các vấn đề rối loạn nội tiết tố hoặc các thuốc nội tiết: Thường hình thành u nang chức năng. U nang sẽ tự biến mất mà không cần điều trị.
• Lạc nội mạc tử cung: Là khi niêm mạc tử cung phát triển ở bên ngoài tử cung. Các mô lạc nội mạc tử cung kết dính vào buồng trứng, tăng trưởng thành u nang. Những u nang này thường gây đau khi quan hệ tình dục và trong chu kỳ kinh nguyệt
• Mang thai: Ở giai đoạn thai kỳ sớm, một u nang buồng trứng thường phát triển để hỗ trợ thai cho đến khi nhau thai hình thành. Một số trường hợp, sau đó, u nang vẫn trú ngụ trong buồng trứng và cần phải loại bỏ
• Nhiễm trùng nặng vùng chậu nặng: Nhiễm trùng lan đến buồng trứng và ống dẫn trứng, hình thành u nang buồng trứng

Nếu bạn có triệu chứng được mô tả trên, hãy đi khám kiểm tra vùng chậu. Nếu phát hiện thấy u nang ở buồng trứng, Bác sĩ sẽ theo dõi và yêu cầu bạn làm thêm một vài chẩn đoán, xét nghiệm để lên kế hoạch điều trị

Các chẩn đoán, xét nghiệm u nang buồng trứng bao gồm:

• Siêu âm phát hiện u nang buồng trứng: sử dụng một đầu dò đặt bên trong âm đạo, sóng siêu âm cho thấy hình ảnh và đặc điểm của u nang buồng trứng: Hình dạng; Kích thước; Vị trí; Khối lượng (chứa chất lỏng, rắn hoặc hỗn hợp)
• Test thử thai để loại trừ mang thai
• Xét nghiệm nồng độ hormone
• Xét nghiệm máu: Đối với phụ nữ mãn kinh, bác sĩ sẽ cho làm thêm xét nghiệm đo lượng kháng nguyên ung thư 125 (CA-125) trong máu. Nếu ung thư buồng trứng, nồng độ CA-125 cao hơn mức bình thường. Tuy nhiên, các trường hợp ở phụ nữ tiền mãn kinh mắc một số bệnh khác ung thư (lạc nội mạc tử cung, xơ nang, nhiễm trùng vùng chậu, v..v..) cũng có thể làm tăng nồng độ CA-125.

Kế hoạch điều trị hay không sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:

• Kích thước và hình dạng của u nang
• Các triệu chứng biểu hiện
• Đã mãn kinh chưa?

Trong hầu hết các trường hợp, u nang sẽ tự biến mất sau một vài tháng (theo dõi bằng siêu âm)

Phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao hơn nên cần siêu âm định kỳ và làm thêm các xét nghiệm máu trong vòng 1 năm để theo dõi tiến triển u nang.

Chỉ chỉ định phẫu thuật loại bỏ u nang buồng trứng khi u nang vẫn tồn tại sau vài chu kỳ kinh nguyệt, u nang lớn, siêu âm thấy dấu hiệu bất thường, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hay phát triển thành ung thư

Với trường hợp không cần phẫu thuật, Bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau. Nếu có u nang buồng trứng thường xuyên, bác sĩ sẽ cho sử dụng các phương pháp nội tiết (thuốc viên, vòng âm đạo, miếng dán, v..v..) để giảm nguy cơ tái phát

Hầu hết u nang buồng trứng là không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em phụ nữ. Đôi khi cũng có thể làm cho việc mang thai khó khăn hơn.

2 nguyên nhân chính gây ra u nang buồng trứng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản:

• Lạc nội mạc tử cung
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh. Phụ nữ mắc hội chứng PCOS thường có nhiều u nang buồng trứng nhỏ

U nang buồng trứng cũng thường xảy ra khi mang thai, và lành tính. U nang buồng trứng tiếp tục phát triển có thể vỡ, hay xoắn và gây ra vấn đề trong khi sinh, nên cần có kế hoạch theo dõi kỹ

Sau những phân tích chi tiết những điều cần biết về u nang buồng trứng trên đây, hy vọng chị em phụ nữ sẽ không còn cảm giác lo âu nữa nếu có mắc phải bệnh lý này. Thay vào đó là một kế hoạch hành động, theo dõi - điều trị thích hợp để bảo vệ sức khỏe bản thân và những người phụ nữ xung quanh mình thật tốt.

Xem thêm:

• U nang buồng trứng có nguy hiểm không?
• Cách điều trị u nang buồng trứng
• Những điều bạn nên biết về hội chứng đa nang buồng trứng