14 câu mẹ nào cũng muốn hỏi về vắc xin ComBE Five

Gia đình nào có con đến tuổi tiêm phòng cũng có những thắc mắc và lo lắng nhất định về những loại vắc xin, trong đó có vắc xin ComBE Five trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Hiểu được những băn khoăn của các vị phụ huynh, HoiBenh xin chia sẻ đến các mẹ một số thông tin hữu ích về loại vắc xin còn khá mới mẻ này qua bài viết dưới đây.

Vắc xin ComBE Five là một loại vắc xin phối hợp 5 trong 1, thành phần của vắc xin bao gồm giải độc tố của vi khuẩn bạch hầu, giải độc tố của vi khuẩn uốn ván, vi khuẩn ho gà bất hoạt, kháng nguyên của vi-rút viêm gan B, kháng nguyên của vi khuẩn cúm Haemophilus influenzae tuýp B.

Vắc xin ComBE Five trong chương trình tiêm chủng mở rộng đối với trẻ dưới 1 tuổi (tiêm khi trẻ được 2, 3 và 4 tháng tuổi) để phòng các bệnh nguy hiểm và có khả năng lây bệnh cao như: bệnh bạch hầu, bệnh uốn ván, bệnh ho gà, bệnh viêm gan B, bệnh viêm phổi và/hoặc viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib.

Vắc xin ComBE Five do một công ty ở Ấn Độ sản xuất có tên là Biological E. Vắc xin đạt tiêu chuẩn thẩm định của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ năm 2012, tính đến thời điểm hiện tại, có hơn 400 triệu liều vắc xin ComBE Five được sử dụng ở 43 quốc gia trên toàn thế giới. Vắc xin ComBE Five được Bộ y tế Việt Nam cấp phép lưu hành từ tháng 5 năm 2017 sau khi thử nghiệm lâm sàng và được chứng minh là an toàn.

Vắc xin ComBE Five là một loại vắc xin phối hợp với thành phần tương tự Quinvaxem (xuất xứ từ Hàn Quốc), đều có tác dụng phòng ngừa 5 bệnh nguy hiểm (uốn ván, bạch hầu, viêm gan B, ho gà và viêm phổi/viêm màng não mủ). Hai loại vắc xin này có độ an toàn như nhau vì đều chứa thành phần ho gà toàn tế bào.

Tất cả các vắc xin thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng luôn luôn được vận chuyển và bảo quản trong các thiết bị lạnh chuyên dụng (buồng lạnh, tủ lạnh, thùng lạnh chuyên dụng của xe tải khi vận chuyển, hòm lạnh, phích chứa vắc xin) luôn đảm bảo nhiệt độ trong khoảng từ 2 độ C đến 8 độ C. Hầu hết các vắc xin trong đó có ComBE Five đều có tính bền vững tạm thời khi tiếp xúc với nhiệt độ cao (hơn 8 độ C) hoặc thấp (dưới 2 độ C). Việc vận chuyển và bảo quản vắc xin ở nhiệt độ không phù hợp trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng tới chất lượng của vắc xin, làm giảm hiệu quả hoặc có thể gây ra phản ứng tại chỗ tiêm thuốc.

Vắc xin ComBE Five được sử dụng tại 4 huyện của tỉnh Hà Nam vào năm 2016 và 4 tỉnh: Hà Nam, Đồng Tháp, Bình Định, Kon Tum trong tháng 11 năm 2017. Sau khi tiêm chủng vắc xin, một số phản ứng đã được ghi nhận thường xuất hiện vào ngày thứ nhất bao gồm: đau tại chỗ tiêm, xuất hiện quầng đỏ (5-15%), sốt nhẹ (34-39%).

Theo báo cáo của nhà sản xuất gửi đến Bộ Y tế Ấn Độ, từ ngày 21/11/2015 đến 20/11/2016, tổng số liều vắc xin ComBE Five đã được sử dụng là 40 triệu liều. Theo đó, Bộ Y Tế ấn Độ cho biết có 11 trường hợp ghi nhận phản ứng nghiêm trọng sau tiêm vắc xin. Trong đó, 5 trường hợp bé bị sốt cao, co giật, khóc quấy dai dẳng, nôn ói và tất cả đều qua khỏi mà không để lại di chứng. 6 trường hợp tử vong sau tiêm tuy nhiên lại đến từ những nguyên nhân khác (2 trường hợp tử vong do sặc sữa, 1 trường hợp do viêm phổi, 1 trường hợp bị nhiễm trùng huyết nặng, 1 trường hợp có dấu hiệu của hội chứng chết đột ngột của trẻ sơ sinh (SIDS) và 1 trường hợp không rõ nguyên nhân.

Như đã đề cập ở trên, Vắc xin ComBE Five sẽ giúp trẻ phòng được 5 bệnh (bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm phổi/viêm màng não mủ do Hib và viêm gan B). Đây đều là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và bắt buộc phải được tiêm phòng theo lịch. Nên sử dụng vắc xin phối hợp ComBE Five 5 trong 1 để làm giảm tối đa số mũi tiêm, tiết kiệm thời gian, giảm đau cho trẻ và giúp trẻ phòng ngừa cả 5 bệnh nguy hiểm nhất trong giai đoạn đầu đời.

Tuy nhiên, cũng giống như bất kỳ loại thuốc tiêm hay các loại vắc xin khác, khi tiêm đều có thể xảy ra phản ứng phụ không mong muốn. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các phản ứng nặng thường rất hiếm gặp do tất cả vắc xin muốn đưa vào sử dụng đã phải trải qua quá trình nghiên cứu và thử nghiệm vô cùng nghiêm ngặt. Các phản ứng sau tiêm chủ yếu là những triệu chứng nhẹ như: sốt nhẹ (<38,5C), đau hoặc sưng tại chỗ tiêm, quấy khóc... và thường tự khỏi trong vòng 1 ngày. Các phản ứng cụ thể của vắc xin ComBE Five:

• Trẻ quấy khóc kéo dài trên 3 giờ, xảy ra trong vòng 48 giờ sau tiêm (tỷ lệ gặp phải: <1/100)
• Trẻ bị co giật kèm theo sốt (hoặc không sốt) bất kỳ lúc nào trong vòng 3 ngày sau tiêm (tỷ lệ gặp: <1/100)
• Giảm trương lực cơ trong vòng 48 giờ (tỷ lệ 1-2/1 triệu)
• Sốc phản vệ (tỷ lệ gặp 20/1 triệu)

Các loại vắc xin 5 trong 1 hiện nay trong chương trình tiêm chủng mở rộng luôn có đủ để tiêm chủng miễn phí cho trẻ dưới 1 tuổi. Trường hợp trẻ chưa được tiêm chủng theo lịch tiêm (tiêm vào lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi) thì cần phải tiêm ngừa cho trẻ càng sớm càng tốt. Đối với trẻ trên 1 tuổi có thể tiêm những loại vắc xin tương tự ở những điểm tiêm chủng dịch vụ.

Nếu trẻ dưới 1 tuổi vẫn chưa tiêm đủ mũi vắc xin theo lịch tiêm, bố mẹ có thể cho trẻ quay trở lại tiêm vắc xin ComBE Five miễn phí trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên cần lưu ý vắc xin ComBE Five là vắc xin phòng 5 bệnh, trong khi đó vắc xin dịch vụ thì có rất nhiều loại, bố mẹ cần mang theo sổ tiêm chủng của trẻ để cán bộ y tế nắm được những loại vắc xin nào đã được tiêm để chỉ định tiêm tiếp theo cho đúng.

Không tiêm vắc xin ComBE Five nếu trẻ có tiền sử có phản ứng mạnh với liều tiêm trước đây hoặc từng có phản ứng mạnh đối với một hoặc nhiều vắc xin phòng bệnh như: bạch hầu, uốn ván (DPT), ho gà, viêm gan B, Hib. Không tiêm bất kì loại vắc xin nào cho trẻ khi trẻ đang bị ốm, sốt hoặc mắc các bệnh lý cấp tính. Các phản ứng mạnh trong những lần tiêm trước đây có thể kể đến như:

• Trẻ sốt cao trên 39oC kéo dài trong 48 giờ sau tiêm.

• Xuất hiện triệu chứng sốc trong vòng 48 giờ sau tiêm.
• Trẻ khóc quấy kéo dài trên 3 giờ trong vòng 48 giờ sau tiêm.
• Co giật (kèm theo sốt hoặc không) trong vòng 3 ngày sau tiêm.

• Cần mang theo phiếu hoặc sổ tiêm chủng cá nhân của trẻ khi đến cơ sở tiêm.
• Chủ động trình bày cho cán bộ y tế biết rõ về tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ gồm: ốm, sốt, tiền sử dị ứng, các phản ứng mạnh với các lần tiêm chủng trước đây hoăc những bất khác.
• Yêu cầu cán bộ y tế kiểm tra sức khỏe cho trẻ trước khi tiêm ngừa.
• Yêu cầu các cán bộ y tế hướng dẫn và thông tin chi tiết về loại vắc xin chuẩn bị tiêm cho trẻ, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm.
• Cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm theo đúng thời gian, địa điểm đã thông báo để đảm bảo về khâu cung ứng vắc xin, tránh ùn tắc địa điểm tiêm ngừa và hỗ trợ cán bộ y tế thực hiện tiêm chủng an toàn hơn.

• Sau khi tiêm ngừa, cha mẹ cần giữ trẻ ở lại tối thiểu 30 phút tại địa điểm tiêm để được cán bộ y tế theo dõi và kịp thời xử trí nếu xảy ra những phản ứng bất thường.
• Theo dõi trẻ tại nhà, trong vòng 1 ngày sau tiêm, chú ý các yếu tố sau: tổng trạng cơ thể, tinh thần của trẻ, thói quen ăn ngủ, hơi thở, nhiệt độ cơ thể, các nốt phát ban hoặc những phản ứng tại chỗ tiêm.

Nếu trẻ có những biểu hiện đau tại vị trí tiêm, quấy khóc, cha mẹ cần chú ý theo dõi dấu hiệu này ở trẻ một cách thường xuyên để đánh giá mức độ tăng hay giảm, nên cho trẻ bú nhiều hơn, không được đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm bị sưng đau. Đối với trẻ bị sốt, cha mẹ cần thường xuyên kiểm tra nhiệt độ và theo dõi sát, có thể dùng thuốc hạ sốt cho trẻ theo sự chỉ định của bác sĩ. Nếu trẻ không giảm sốt sau khi dùng thuốc, cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí.

Cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu sau khi tiêm như:

• Sốt cao (>39C)
• Co giật.
• Khóc thét, quấy khóc dai dẳng.
• Bú kém, bỏ bú
• Khó thở, tím tái
• Tổng trạng li bì
• Phát ban trên da.
• Các phản ứng thông thường khác nhưng kéo dài hơn 1 ngày không giảm.

Xem thêm:

• Một số câu hỏi đáp về chuyển đổi vắc xin 5 trong 1 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng
• Tại sao vacxin ComBE Five được thay thế vacxin Quinvaxem?
• Vắc xin ComBE Five có thành phần tương tự như vắc xin Quinvaxem đã sử dụng trong tiêm chủng mở rộng