10 điều trẻ tự kỷ muốn mọi người xung quanh hiểu

Những đứa trẻ tự kỷ muốn mọi người hiểu rằng, tự kỷ là một chứng rối loạn phát triển và nó không quyết định toàn bộ nhân cách của chúng. Cũng giống như việc bạn béo hay bạn bị cận thì thì mọi người xung quanh vẫn không đánh quá bạn qua những điểm khiếm khuyết không mong muốn đó.

Khi bạn cảm thấy cảnh vật, âm thanh, mùi vị và sự đụng chạm như bắt tay, ôm, hôn mà bạn cảm thấy rất bình thường thì đối với chúng nó lại rất đau đớn. Trẻ tự kỷ cảm thấy môi trường và mọi người ở xung quanh mình không thân thiện và chúng sẵn sàng thu mình lại hoặc “xù lông” lên bất cứ lúc nào để bảo vệ bản thân.

Thính giác của trẻ tự kỷ rất nhạy. Trẻ tự kỷ có thể nghe được tiếng của hàng chục người đang nói chuyện cùng một lúc. Tất cả đều chui hết vào tai khiến bộ não của trẻ tự kỷ không thể lọc được âm thanh và dẫn đến bị quá tải.

Thính giác, khứu giác, thị giác là những giác quan vô cùng nhạy cảm của trẻ mắc bệnh tự kỷ.

Ánh sáng cũng là thứ khiến trẻ tự kỷ cảm thấy khó chịu. Ánh đèn huỳnh quanh quá sáng, có cảm giác căn phòng rung lên và làm trẻ tự kỷ đau mắt, bóp méo hết những gì trẻ tự kỷ nhìn thấy. Thêm vào nữa, trẻ tự kỷ có cảm giác không gian dường như thay đổi liên tục. Có quá nhiều thứ cùng di chuyển một lúc và liên tục khiến trẻ tự kỷ không thể tập trung. Đôi khi, trẻ tự kỷ còn không biết là mình đang ở đâu. Trẻ tự kỷ có thể vấp ngã hay va đập vào đâu đó, hoặc trẻ tự kỷ phải nằm xuống để cố gắng tập trung lại.

Giao tiếp bằng ngôn ngữ là điều rất khó đối với trẻ tự kỷ. Khi bạn gọi hoặc nói gì đó với trẻ tự kỷ nhưng từ một căn phòng khác thì thứ mà trẻ tự kỷ nghe được là: – những âm thanh không có ý nghĩa. Thay vào đó, bạn hãy đến gần trẻ tự kỷ, thu hút sự chú ý của trẻ tự kỷ và nói bằng những từ đơn giản: "Billy, hãy đặt cuốn sách lên bàn làm việc. Đã đến giờ ăn trưa rồi”.

Trẻ tự kỷ không thể hiểu khi bạn nói: “Giữ ngựa lại nào, cậu bé”, nhưng khi bạn bảo: “Dừng lại nào” thì trẻ tự kỷ sẽ hiểu ngay. Đừng bao giờ nói với trẻ tự kỷ là “lấy một miếng bánh” trong khi trên bàn không có miếng bánh nào, còn ý bạn là trẻ tự kỷ phải vào tủ để lấy bánh.

Trẻ tự kỷ có thể đói, thất vọng, hay sợ hãi nhưng ngay cả những từ đơn giản đó cũng vượt quá khả năng diễn đạt của trẻ tự kỷ. Vì thế những cử chỉ phi ngôn ngữ như kích động, bồn chồn, lơ đãng của bạn sẽ chỉ làm trẻ tự kỷ bối rối thêm.

Đôi khi trẻ tự kỷ nói chuyện giống như một giáo sư, một nhà diễn thuyết, một ngôi sao điện ảnh... Bởi đây là những gì trẻ tự kỷ ghi nhớ được từ thế giới xung quanh. Đáng tiếc là trẻ tự kỷ không biết phân loại ngữ cảnh để sử dụng cho thích hợp. Trẻ tự kỷ chỉ dùng nó như một cứu cánh để trả lời cho những câu hỏi mà trẻ tự kỷ không hiểu.

Hãy chỉ cho trẻ tự kỷ cách làm như thế nào hơn là chỉ nói cho trẻ tự kỷ nghe vì lời nói sẽ "bốc hơi" khỏi đầu trẻ tự kỷ ngay lập tức trước khi trẻ tự kỷ kịp hiểu ý nghĩa của chúng. Và bạn cũng nên kiên nhẫn để chỉ dạy cho trẻ tự kỷ nhiều lần. Sự lặp đi lặp lại đó giúp trẻ tự kỷ ghi nhớ.

Giống như những người khác, trẻ tự kỷ không thể học trong một môi trường mà trẻ tự kỷ thường xuyên cảm thấy mình rất tệ. Trẻ tự kỷ cũng biết trong môi trường ấy, trẻ tự kỷ chắc chắn sẽ bị chỉ trích nếu trẻ tự kỷ thử làm điều gì đó. Thế nên, trẻ tự kỷ mong rằng cho dù đó là những lời góp ý thì bạn vẫn nên tránh nói với trẻ tự kỷ. Hãy tìm kiếm thế mạnh của trẻ tự kỷ. Có nhiều cách để làm mọi việc.

Người ta thường nghĩ rằng trẻ tự kỷ không thích chơi với ai cả. Không phải là trẻ tự kỷ không muốn chơi với các bạn, mà là vì trẻ tự kỷ không biết làm thế nào để mở đầu cuộc nói chuyện hoặc gia nhập vào một trò chơi. Nếu bạn có thể mời trẻ tự kỷ tham gia vào các trận bóng hoặc bắn bi, trẻ tự kỷ có thể rất vui mừng khi nhận được lời mời ấy.

Trẻ tự kỷ chỉ bùng nổ cảm xúc khi một hoặc nhiều giác quan bị quá tải hoặc trẻ tự kỷ bị đẩy vượt quá giới hạn trong các mối quan hệ xã hội. Nếu bạn hiểu lý do vì sao trẻ tự kỷ bùng nổ thì bạn sẽ có khả năng ngăn chặn nó. Bạn có thể làm nhật ký ghi chép thời gian, địa điểm, con người, và các hoạt động của trẻ tự kỷ. Một biểu đồ sẽ xuất hiện.

Những suy nghĩ kiểu “Nếu con muốn...thì...” và “Tại sao con không thể...?” nên được bỏ đi ngay lập tức. Cảm giác bản thân mình bất tài, vô dụng, không đáp ứng được sự mong đợi của cha mẹ là cảm giác rất tồi tệ. Vậy mà trẻ tự kỷ còn phải chịu sự áp lực từ những nhắc nhở liên tục của mọi người xung quanh.

Bản thân trẻ tự kỷ không muốn mình bị mắc bệnh tự kỷ. Do đó, chỉ có ba từ chúng ta cần phải luôn nhớ để sống cùng nhau là: kiên nhẫn, kiên nhẫn, kiên nhẫn. Vì thế, nếu không có sự hỗ trợ của bạn, khả năng để trẻ tự kỷ lớn lên trở thành người thành công và độc lập là rất ít. Hãy là người đứng về phía trẻ tự kỷ, hãy hướng dẫn trẻ tự kỷ, và yêu trẻ tự kỷ vô điều kiện.